بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 2430
تاریخ دادنامه: 21؍8؍1398
شماره پرونده: 97؍3926
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمد طهماسبی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند (الف) ماده 39 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی دانشگاه پیام نور
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند (الف) ماده 39 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی دانشگاه پیام نور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« احتراماً به استحضار می رساند که به استناد ماده 28 قانون حمایت از معلولان مصوب 20؍12؍1396 ساعات کار هفتگی شاغلان دارای معلولیت شدید و خیلی شدید 10 ساعت کاهش داشته است که متاسفانه در پنجاهمین نشست هیات امنای دانشگاه پیام نور در تاریخ 11؍4؍1397 آیین نامه مصوب در بند الف ماده 39 کاهش ساعت کار شاغلین دارای معلولیت شدید را 4 ساعت در هفته تصویب نموده اند که خلاف نص صریح قانون می باشد و تقاضای ابطال آن را دارد. »
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
« صورتـجلسه پنجاهمین نشست عـادی هـیات امنـای دانشگاه پیام نـور- مـورخ 11؍4؍1397 پیوست شماره سه (موضوع مصوبه ششم) آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی
ماده 39- اعضای ذیل با درخواست شخصی و بر اساس دستورالعمل مصوب هیات اجرایی دانشگاه از تقلیل ساعات کار بهره مند می شوند:
الف) عضوی که با تایید سازمان بهزیستی معلولیت شدید (4 ساعت در هفته).
…. – قایم مقام وزیر و رییس مرکز هیاتهای امنا و هیاتهای ممیزه »
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر امور حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره 1517؍1103؍ص-30؍2؍1398 توضیح داده است که:
« ریاست محترم هیات عمومی دیوان عدالت اداری
با اهدای سلام
احتراماً عطف به نامه صادره در پرونده به شماره 9709980905802319-26؍1؍1398 در خصوص پرونده به کلاسه پرونده 9703926 موضوع شکایت آقای محمد طهماسبی با موضوع «تقاضای ابطال مصوبه (آیین نامه، بخشنامه، دستورالعمل دولتی) (ابطال بند الف ماده 39 آیین نامه استخدامی داخلی دانشگاه پیام نور اعضای غیر هیات علمی (کارکنان)» به استحضار می رساند: ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب 10؍11؍1395 مجلس شورای اسلامی مقرر می دارد: « دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و … که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری … و سایر مراجع قانونی ذیربط می باشند بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهـارچوب مصوبات و آیین نامـه های مـالی، معاملاتـی و اداری- استخدامی- تشکیلاتی مصوب هیات امنا کـه حسب مـورد به تایید وزراء علوم، تحقیقـات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و … می رسد، عمل مـی نمایند.» بـا عنایت به مفـاد قانون مزبور، دانشگاه ها الزامی به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی نیستند و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی و اداری- استخدامی- تشکیلاتی مصوب هیات امنا عمل می کنند. با توجه به مفاد ماده فوق الذکر، اقدام هیات امنای دانشگاه در خصوص تصویب تقلیل ساعت کاری کارکنان دارای معلولیت به میزان 4 ساعت، کاملاً قانونی است و ادعای شاکی در این خصوص وجاهت قانونی ندارد. با عنایت به مراتب مزبور، رد شکایت شاکی مورد استدعاست. »«
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 21؍8؍1398 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
اگرچه به موجب ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور مصوب سال 1395 مقرر شده است دانشگاه ها بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی فقط در چارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی و استخدامی مصوب هیات امنا عمل می کنند، لیکن این امر نافی تکلیف دانشگاه ها به تبعیت از قوانین خاص حاکم بر دستگاه های اجرایی نیست و از آنجا که قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال 1396 که مقرراتی ناظر به حمایت از معلولان و حقوق ایشان است یک قانون خاص محسوب می شود، لذا دانشگاه ها و موسسات آموزشی زیر نظر وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نمی توانند با استناد به ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور خود را از رعایت آن مستثنی بدانند و مکلف به تبعیت از قوانین خاص هستند و این امر در رویه هیات عمومی دیوان عدالت اداری بارها مورد تاکید قرار گرفته است. مضافاً اینکه تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان موخر بر قانون دایمی برنامه های توسعه کشور می باشد و قانونگذار کلیه دستگاه هایی را که به نحوی از انحاء از بودجه عمومی استفاده می کنند از جمله دانشگاه های دولتی را به تبعیت از قانون حمایت از حقوق معلولان مکلف کرده است. با عنایت به اینکه به موجب ماده 28 قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب سال 1396 مقرر شده است ساعات کار هفتگی کارمندان دارای معلولیت شدید و خیلی شدید 10 ساعت کاهش می یابد، لیکن بند (الف) ماده 39 آیین نامه مورد شکایت برخلاف قانون، 10 ساعت مقرر را به 4 ساعت تقلیل داده است، بنابراین به جهت مغایرت با قانون مستنداً به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
