بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 2313 -2314-2315
تاریخ دادنامه: 1398/07/30
شماره پرونده: 98؍483، 97؍3764، 97؍916
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقایان: امیر طریقی، سیدحسین جلالی و خانم :یسری جهانگیری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 2 بخشنامه شماره 404؍100-1394/05/17 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
گردش کار: الف) آقای امیر طریقی به موجب دادخواستی ابطال بند 2 بخشنامه شماره 404؍100-17؍5؍1394 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«ریاست محترم دیوان عدالت اداری با سلام و احترام: همان طور که مستحضر هستید پس از تصویب قانون اصلاح قوانین تنظیم خانواده که مطابق تبصره 2 آن به دولت اجازه داده شده است مرخصی زایمان مادران را به 9 ماه افزایش دهـد، هیات دولت جمهـوری اسلامی ایران در تاریخ 19؍4؍1392 طی بند اول تصویب نامه شماره 92091 مـدت مـرخصی زایمـان همـه زنـان شاغـل ( اعم از بخش دولتی و غیردولتی) را 9 ماه تمام با پرداخت حقـوق و فـوق العاده های مربوطه تعیین نمود. متعاقباً وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در بخشنامه ای که برخلاف متن قانون و تصویب نامـه هیات وزیـران و خصوصـاً قـوانین تامین اجتماعی است طی بخشنامه شماره 404؍100- 17؍5؍1394 صرفاً 4 ماه از مرخصی زایمان را جزو دوره تعهد خدمت پزشکان (طرح ضریب کا) محاسبه نمود! این مساله در حالی است که:
اولاً: مطابق قوانین سابق تامین اجتماعی، مرخصی زایمان 6 ماه بود و در قوانین برای وزیر اختیاری در تعیین زمان کمتری ( 4 ماه) به عنوان مرخصی زایمان در نظر گرفته نشده است.
ثانیاً: با تصویب قانون اصلاح قوانین تنظیم خانواده و صراحت تبصره 2 آن و تصویب نامه هیات وزیران، مبنی بر افزایش مدت مرخصی زایمان به 9 ماه تعیین هر مدتی اعم از 4 ماه مصرح در بخشنامه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، غیر قانونی وخلاف صریح قانون مدون و تصویب نامه مصوب مرجع بالاتری چون هیات وزیران است.
ثالثاً: همان طور که از مُر صریح قانون و خصوصاً تصویب نامه هیات وزیران بر می آید، مرخصی زایمان جزو سنوات کاری زن به حساب می آید، در حالی که در بخشنامه وزیر 5 ماه از مدت مرخصی زایمان جزو سوابق کاری مادر به حساب نیامده و از این رو مخالف آشکار با قانون و تصویب نامه 920910-19؍4؍1392 دارد.
رابعاً: وزیر بهداشت در بخشنامه دیگری به شماره 770؍100-1؍9؍1394 که با عمومات قانونی همخوانی دارد، محل دریافت حقوق دوره مرخصی زایمان را تا 9 ماهگی مشخص کرده است به این معنا که مطابق بخشنامه 770 مادران مشمول طرح ضریب کا تا 9 ماه مستحق دریافت حقوق ( از دانشگاه یا بیمه حسب مورد) می باشند، در حالی که مطابق بخشنامه شماره 404 مدت 5 ماه از این دوره که بابتش حقوق دریافت شده جزیی از خدمت مادر محسوب نشده و مادر می باید پس از پایان دوره 9 ماهه مرخصی زایمان، نسبت به انجام تعهد 5 ماه باقیمانده اقـدام کرده و مجدداً بابت آن حقوق دریافت دارد. چنین تناقضی از آنجا ناشی می شود که مطابق صراحت تصویب نامه هیات وزیران، مرخصی 9 ماهه زایمان با داشتن حقوق کامل اعطا شده است و از این رو قطعاً می باید مدت آن جـزو دوره خـدمت مادران پزشکی که مشغول گـذراندن دوره طرح تخصص خود هستند محسوب گردد. کما اینکه این مدت برای مشمولین قوانین تامین اجتماعی در بخش خصوصی و برای مشمولین قوانین استخدامی در بخش دولتی، جزیی از سنوات مادران استفاده کننده از مرخصی زایمان محسوب می گردد.
خامساً: مطابق بند 9 از اصل 3 قانون اساسی، مشخصاً بخشنامه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تبعیضی بین مادران پزشک مشمول طرح تخصصی و سایر مادران برقرار می کند. زیرا دسته اول صرفاً 4 ماه از دوره طرحشان جزو سوابق خدمتی منظور می گردد اما در خصوص بقیه کل 9ماه مرخصی زایمان جزو سوابق ایشان منظور می گردد.
النهایه ضمن طرح مساله و با توجه به اینکه مطابق قوانین، مدت مرخصی زایمان، طبق قانون مجلس و تصویب نامه هیات وزیران 9 ماه است و در هیچ کجای قانون، اختیاری برای وزیر جهت محدود کردن این حق نسبت به پزشکان مشمول طرح وجود ندارد و از آنجا که بند 2 بخشنامه شماره 404؍100-17؍5؍1394 وزیر بهداشت به حقوق مکتسبه مادران پزشک مشمول طرح تخصصی ضریب کا خدشه وارد کرده و بنیان های خانواده و فرزندآوری را متزلزل می نماید، بدین وسیله تقاضای ابطال آن را دارم.»
متن بخشنامه در قسمت مورد اعتراض به قرار زیر است:
« 2- در هر زایمان به ازای هر فرزند چهار ماه از مرخصی زایمان به عنوان دوره تعهد کلیه متخصصین عام یا خاص ( اعم از هیات علمی و غیر هیات علمی) قابل محاسبه می باشد.-وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی »
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره 1908؍107-1؍11؍1397 توضیح داده است که:
« ریاست محترم هیات عمومی دیوان عدالت اداری
با اهدای سلام
احتراماً در ارتباط با پرونده کلاسه 83836 موضوع شکایت آقای امیر طریقی به خواسته ابطال بند دوم بخشنامه 404؍100-17؍5؍1394 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موضوع احتساب 4 ماه از مدت مرخصی زایمان متخصصین خانم که در حال گذراندن تعهدات دوره مربوطه می باشند به عنوان خدمت دوره تخصص مراتب ذیل به استحضار می رسد:
1- شاکی وفق دادخواست تقدیمی اعلام نموده است که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وفق بند دوم بخشنامه مذکور صرفاً چهار ماه از نه ماه مدت مرخصی زایمان متخصصین خانم که در حال انجام تعهدات مربوط به دوره دستیاری می باشند به عنوان خدمات دوره تخصص احتساب می گردد. وی با استناد به ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مصوب سال 1392 و تصویب نامه شماره 92091؍ت46527-19؍4؍1392 هیات وزیران متقاضی ابطال بند دوم بخشنامه 404؍100-17؍5؍1394 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گردیده است.
2- در خصوص شکایت مطروحه لازم به ذکر است، استناد شاکی در دادخواست تقدیمی به تبصره 2 ماده واحده قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت وخانواده مصوب سا ل1392 که وفق آن اعلام شده است، به دولت اجازه داده شده است مرخصی زایمان مادران را به نُه ماه افزایش دهد و همچنین مصوبه هیات وزیران به شماره 92091؍ت465257-19؍4؍1392 که برابر آن مدت مرخصی زایمان ( یک و 2 قلو) زنان شاغل در بخشهای دولتی و غیر دولتی را نه ماه تمام با پرداخت حقوق و فوق العاده های مربوط تعیین کرده است می باشد. همان گونه که مشاهده می فرمایید، مستندات مذکور در خصوص افزایش مرخصی زایمان مستخدمین از شش ماه به نه ماه بوده و هیچگونه ارتباطی به احتساب مدت مرخصی زایمان متعهدین خدمت دوره دستیاری به عنوان بخشی از تعهدات مربوطه ندارد.
3- مشمولان بخشنامه مورد اعتراض شاکی مستخدمین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نبوده، بلکه بخشنامه مذکور در ارتباط با متعهدینی است که با توجه به اسناد تعهد ایداعی به وزارت بهداشت، پس از پایان تحصیل، متعهد به انجام خدمات مورد تعهد به میزان اعلامی در مفاد سند مزبور در مناطق مورد نیاز این وزارتخانه می باشند.
4- این افراد مطمیناً حق استفاده از مرخصی زایمان را به مدت نه ماه دارند معهذا مدت مزبور جزو خدمات مورد تعهد آنان که میزان آن در اسناد تعهد قراردادی مشخص و معین می باشد محسوب نمی گردد و اتفاقاً بخشنامه مورد اعتراض شاکی در راستای مساعدت با این افراد بوده علیرغم اینکه مدت تعهدات قراردادی این افراد در اسناد تعهد مشخص و معلوم است، با مساعدت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بخشنامه مورد اشاره مقرر گردیده است که 4 ماه از مدت مرخصی زایمان ایشان به عنوان خدمات مورد تعهد این متعهدین احتساب و از مدت خدمت آنها کسر گردد.
5- بر این اساس در فرض لغو بخشنامه مورد اشاره دیگر حتی این مدت نیز در مدت تعهدات این متخصصین احتساب نگردیده و این افراد موظف به انجام مدت اعلامی در اسناد تعهد می باشند، زیرا لغو بخشنامه به معنای احتساب نه ماه مدت مرخصی به عنوان تعهدات دوره تخصص نمی باشد. توضیح اینکه: « وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در راستای اهداف و وظایف محوله و تامین بهداشت عمومی و ارتقاء سطح آن، نسبت به تربیت نیروی متخصص از طریق اجرای برنامه های آموزشی و بهداشتی وفق قوانین و مقررات اقدام می نماید و افرادی که جهت تحصیل در دوره های مختلف پزشکی انتخاب و گزینش می شوند با توجه به مقاطع تحصیلی و مهارتهای دیگر که برای پذیرش رشته ها و دوره ها وجود دارد، حسب مقررات موجود، ملزم به انجام خدمت در نقاط مورد نیاز کشور به تشخیص این وزارتخانه می باشند. باتوجه به دوره های مختلف و سهمیه های متفاوت این افراد دارای تعهدات مختلف می باشند.
6- افرادی که در آزمون دستیاری تخصصی پذیرفته می شوند نیز برابر قوانین و مقررات مختلف از جمله ماده 8 قانـون اصلاح مـواد 7 و 8 قـانون تامین وسایل و امکانات تحصیل اطفال و جـوانان ایرانی و مفاد نشستهای شورای آموزش پزشکی و تخصصی دارای تعهد خدمت می باشند. که این تعهدات بر حسب نوع سهمیه ای که دستیاران پذیرفته شده اند متفاوت است. اشاره می نماید تمامی دستیاران دوره های تخصصی در ابتدای تحصیل با حضور در دفاتر اسناد رسمی متعهد می گردیدند که خدمات مورد تعهد را به میزان اعلامی در اسناد تعهد و در هر محلی که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می نماید، خدمت کنند. با توجه به مراتب فوق الذکر از آنجایی که فارغ التحصیلان دوره تخصص متعهد خدمت به این وزارتخانه می باشد و نه مستخدم این وزارتخانه، بنابراین از حیث احتساب مدت مرخصی زایمان، مشمول قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت خانواده مصوب سال 1392 و تصویب نامه شماره 92091؍ت46527-19؍4؍1392 هیات وزیران نبوده و متعهد به مفاد قراردادهای ایداعی مربوطه بوده و در صورتی که در مدت تعهدات قراردادی خود از مرخصی زایمان استفاده نمایند، بدیهی است که مدت مزبور جزء تعهدات خدمت ایشان محسوب نمی گردد. معهذا وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 1394 وفق بخشنامه شماره 404؍100-17؍5؍1394 صرفاً در راستای تسهیل و ترویج فرزندآوری و تحکیم مبانی خانواده برای هر زایمان خانمهای متعهد متخصص و به ازای هر فرزند، مدت چهار ماه از مرخصی زایمان ایشان را به عنوان خدمت دوره تعهد کلیه متخصصین عام یا خاص (اعم از هیات علمی و غیر هیات علمی) قابل احتساب اعلام نموده است.
7- ضمناً توجه آن مقام را به دادنامه شماره 135-30؍3؍1390 هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص احتساب مرخصی های استعلاجی متخصصین متعهد خدمت به عنوان قسمتی از تعهدات جلب می نماید که مطابق مفاد رای مزبور هیات عمومی دیوان عدالت اداری متعهدین خدمت دوره تخصص را که بر اساس مفاد سند تعهد خدمت می نمایند از شمول مقررات استخدامی خارج دانسته و رای به عدم احتساب مدت مرخصی استعلاجی جزء مدت تعهدات صادر نموده است.
8- در ارتباط با استناد شاکی به بخشنامه 770؍100-1؍9؍1394 وزارت بهداشت نیز لازم به ذکر است، همان گونه که ملاحظه می فرمایید بخشنامه مذکور در ارتباط با نیروهای رسمی، رسمی آزمایشی و مشمولین قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان، پیمانی و قراردادی بوده و ارتباطی با متعهدین خدمت دوره های تخصص ندارد صرف نظر از اینکه همان گونه که در فوق اشاره گردید هیچ منعی برای استفاده این متعهدین از 9 ماه مرخصی زایمان وجود ندارد و امکان استفاده آن از رای ایشان وجود دارد.
با توجه به مراتب مذکور و نظر به اینکه این متعهدین مستخدم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نبوده و صرفاً در اجرای مقررات مربوطه و سند تعهد متعهد خدمت این وزارتخانه می باشند، رد شکایت مطروحه از آن مقام مورد تقاضا می باشد.»
ب) آقای سیدحسین جلالی به موجب دادخواست و لایحه تکمیلی ابطال بند 2 دستورالعمل شماره 404؍100-17؍5؍1394 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« احتراماً ابطال بند 2 دستورالعمل شماره 404؍100-17؍5؍1394 مقام عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بند 2 در هر زایمان به ازای هر فرزند مدت 4 ماه از مرخصی زایمان به عنوان خدمت دوره تعهد کلیه متخصصین عام یا خاص قابل محاسبه می باشد به دلیل مخالفت با قانون و شرع مورد تمنا می باشد که شرح دلایل مستنداً و مستدلاً به لایحه ضمیمه می باشد. »
متن لایحه تکمیلی به قرار زیر است:
« ریاست محترم دیوان عدالت اداری
احتراماً ابطال بند 2 دستورالعمل شماره 404؍100-17؍5؍1394 مقام عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی «بند 2- در هر زایمان به ازای هر فرزند مدت 4 ماه از مرخصی زایمان به عنوان خدمت دوره تعهد کلیه متخصصین عام یا خاص قابل محاسبه می باشد» به دلیل مخالفت با قانون و شرع مورد تمنی می باشد، شرح دلایل مستنداً و مستدلاً به لایحه ضمیمه می باشد.
1- قانونگذار فهیم و حکیم در قانون اساسی آورده اند: تمامی آحاد ملت ایران در برابر قانون یکسان و از مزایای آن نیز به طور یکسان باید برخوردار باشند، به همین دلیل نمی توان قانونی وضع نمود که شامل یک عده گردد و عده ای نیز از شمول آن خارج گردند مگر به حکم و نص صریح همان قانون و یا قانون دیگر.
2- مجلس شورای اسلامی که قانون عادی را وضع می نمایند: مدت مرخصی زایمان را برای خانمها، 9 ماه عنوان نموده اند و این مرخصی را با استحقاق حقوق و مزایا دانسته اند، که البته رای شماره 64-19؍2؍1394 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز موید این مطلب می باشد. بنابراین همچنان که نمی توان مدت مرخصی زایمان را مطابق قواعد آمره 9 ماه می باشد را کم یا زیاد نمود، به قیاس اولویت دوران تعهد خدمت را نیز نمی توان کم نمود، یعنی چگونه می شود مدت مرخصی زایمان خانمها را 9 ماه دانست اما مدت تعهد وی را 4 ماه منظور کرد به عبارت دیگر وقتی خانمی زایمان می کند به مدت 9 ماه از مرخصی زایمان طبق قانون بهره مند می گردد ولی مدت تعهد خدمت این خانم فقط و فقط 4 ماه محاسبه می گردد، مگر می شود به شخصی 9 ماه مرخصی با حقوق و مزایا طبق قانون تعلق گیرد ولی این 9 ماه در سنوات و بازنشستگی وی موثر نباشد که اگر این گونه باشد مخالف قانون کار و قانون اساسی و قانون می باشد.
به سخن دیگر اگر قانونگذار مرخصی زایمان را 9 ماه دانسته و آن را مرخصی استحقاقی بر شمرده باید مطابق قـانون مزایای آن نیز بـه شخص تعلق گیرد زیرا از مزایای مرخصی استحقاقی دریافت تمام مزایا می باشد، پس نمی توان شخص را از بعضی از مزایای مرخصی استحقاقی محروم و از بعضی جهات آن را اعمال نمود بدین جهت اگر قایل باشیم مرخصی زایمان مرخصی استحقاقی می باشد، بنابراین از تمام مزایای آن باید استفاده شود که یکی از آنها تعلق گرفتن مدت مرخصی به طور کامل در دوران تعهد می باشد، به نظر می رسد در این دستورالعمل مقام وزارت تعهد خدمت مستخدمین ارجح و بالاتر از قانون می باشد و از منظر قانون باید به شخصی که زایمان نموده 9 ماه مرخصی استحقاقی داده شود ولی دوران تعهد این شخص 9 ماه محاسبه نشود و فقط 4 ماه در نظر گرفته شود که با روح حاکم بر قوانین و شرع مقدس و انور و حتی سند تنظیم جمعیت نیز کاملاً مخالفت دارد با شرح بالا ابطال بند 2 دستورالعمل شماره 404؍100-17؍5؍1394 مقام عالی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بدین نص که «2- در هر زایمان به ازای هر فرزند مدت 4 ماه از مرخصی زایمان به عنوان خدمت دوره تعهد کلیه متخصصین عام یا خاص (اعم از هیات علمی و غیر هیات علمی) قابل محاسبه می باشد» و اصلاح آن به 9 ماه مورد استدعاست.»
ج) خانم یسری جهانگیری به موجب دادخواستی ابطال بند 2 دستورالعمل شماره 404؍100-17؍5؍1394 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
« ریاست محترم دیوان عدالت اداری
با سلام احتراماً به استحضار می رساند که اینجانب یسری جهانگیری پزشک متخصص و شاغل در دانشگاه علوم پزشکی تهران و تعهد خدمتی 8 ساله نیز به این دانشگاه داشته که این دوره از مورخ تیر ماه 1391 شروع و هم اکنون نیز ادامه دارد. شایان ذکر است اینجانب در مورخ 12؍5؍1393 با تولد فرزندم از مزایای مرخصی استعلاجی زایمان بهره مند می شده ام. اما متاسفاه دانشگاه از ارایه مرخصی خودداری نموده است و پس از پیگیریهایی از وزارت طی بخشنامه ای به شماره 404؍100-17؍5؍1394 اشعار داشته که متخصصین متعهد عام یا خاص می توانند مطابق مصوبه 92091؍ت46527هـ-19؍4؍1392 از مرخصی زایمان با رعایت مقررات مربوطه استفاده نمایند.
2- در هر زایمان به ازای هر فرزند 4 ماه مرخصی زایمان به عنوان خدمت دوره تعهد کلیه متخصصین عام یا خاص ( اعم از هیات علمی و غیر هیات علمی) قابل محاسبه می باشد.
3- میزان استفاده از تسهیلات مذکور در بندهای فوق الذکر در سقفهای تعیین شده به درخواست افراد مشمول قابل تغییر است. همچنین مادرانی که سن فرزند آنان در تاریخ مذکور به 9 ماهگی نرسیده است می توانند از این دستورالعمل استفاده نمایند و مدت مرخصی آنان تا 9 ماهگی نوزاد قابل محاسبه در دوره تعهد می باشد. کاهش ساعات کار دوره شیردهی مطابق قوانین شامل کلیه متخصصین متعهد می باشد.
حال نظر به اینکه به موجب بندهای (الف) و (ب) و (پ) ماده 1 قانون استخدام کشوری مصوب 1345 با اصلاحات بعدی کسانی که به موجب حکم رسمی مکلف به اشتغال در دستگاه های دولتی می گردند مستخدم رسمی دولت تلقی می شوند و به موجب ماده 151 همان قانون خدمت تمام وقت در وزارتخانه ها از لحاظ تعیین پایه و بازنشستگی و وظیفه جزء خدمات دولتی محسوب و منظور خواهد شد، بنابراین با توجه به اینکه به موجب حکم کارگزینی اینجانب مشغول به خدمت تمام وقت در دستگاه دولتی می باشد هر چند که دوره تعهدات خود را سپری مـی نمایم لیکن مستخــدم دولت تلقی می شـود و از کلیـه مـزایای آن از جملـه سنـوات بازنشستگی برخوردار می شوم لذا از آنجا که به موجب تبصره 2 قانون اصلاح قانون تنظیم جمعیت خانواده مصوب 20؍3؍1392 و رای وحدت رویه شماره 64-31؍1؍1394 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مرخصی زایمان مادران شاغل به 9 ماه افزایش یافته است و به تبع آن دولت مکلف به پرداخت حقوق مزایای ایام 9 ماهه زایمان نیز گردیده است به طریق اولی ایام مذکور جزو سنوات خدمتی و بخشی از دوره تعهدات می باشد بخشنامه مورد اعتراض باعث تضییع حقوق اینجانب گردیده است ابطال بخشنامه صادره و رسیدگی و صدور رای وفق مواد 10 و 11 قانون دیوان عدالت اداری مورد استدعاست.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 30؍7؍1398 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
با توجه به استدلال مصرح در رای وحدت رویه شماره 1505-30؍7؍1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر اینکه ایام بهره مندی از مرخصی زایمان جزو دوره تعهد خدمت پزشکان متخصص دوره دستیاری پزشکی محسوب نمی شود و با عنایت به اینکه در قوانین موضوعه اختیاری برای وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیش بینی نشده است تا بتواند مدتی از مرخصی زایمان پزشکان متخصص متعهد خدمت را به عنوان قسمتی از طول دوره تعهد خدمت احتساب کند، بنابراین بند 2 بخشنامه شماره 404؍100-17؍5؍1394 وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که چهار ماه از ایام مرخصی زایمان را به عنوان خدمت دوره تعهد کلیه متخصصین قابل محاسبه اعلام کرده است از این جهت که وضع چنین مقرره ای از شیون وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محسوب نمی شود و اساساً ایام بهره مندی از مرخصی زایمان به عنوان دوره تعهد خدمت قابل احتساب نیست، مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 18 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سا ل1392 ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
