بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه:838
تاریخ دادنامه: 1؍5؍1398
شماره پرونده: 98؍1898
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: آقایان مظفر نصر و مهدی محسنی
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: در مورد تعیین و پرداخت حقوق بازنشستگی بدون رعایت سقف تبصره ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری شعب دیوان آراء معارضی صادر کرده اند.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه اول بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9509980900101936 با موضوع دادخواست آقای دستان عزیزی به طرفیت سازمان بازنشستگی کشوری و به خواسته اصلاح حکم بازنشستگی (حذف سقف حقوق بازنشستگی- افزایش 20 درصد امتیاز حقوق- محاسبه و پرداخت 5؍2 درصد رقم تعیین شده مازاد بر 30 سال به ازای هر سال) به موجب دادنامه شماره 9609970900100739-22؍3؍1396 به شرح زیر رای صادر کرده است:
نظر به اینکه حسب مفاد ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری و تبصره ذیل آن میزان حقوق بازنشستگان همه سالـه با پیشنهاد سازمـان مربوطه، از جمله سازمـان بازنشستگی کشوری تعیین می شود و حـداکثر حقوق نباید از 7 برابر حداقل حقوق ثابت و فوق العاده های مستمر تجاوز کند و حسب مفاد لایحه دفاعیه طرف شکایت حداکثر حقوق مصوب توسط هیات وزیران در سال بازنشستگی شاکی همان حقوق تعیین شده و پرداختی به شاکی بوده لذا با توجه به توضیحات مکتوب طرف شکایت به شرح لایحه دفاعیه واصله و با عنایت به مفاد سایر محتویات پرونده بالاخص مفاد جوابیه واصله که دلالت بر صحت اقدامات و تصمیمات مشتکی عنه داشته و بر همین اساس چون تخلفی از قوانین و مقررات ذیربط در این مورد مشهود نیست و ایراد موجهی از سوی شاکی به عملکرد آن مرجع وارد نگردیده است و خواسته مطروحه فوق الذکر بنابر کیفیت موجود قابلیت تحقق را ندارد و الزام طرف شکایت به اجابت خواسته مزبور فاقد مبنای قانونی است، بنابراین به استناد مواد 10 و 58 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1392 حکم به رد شکایت صادر و اعلام می گردد، این رای وفق ماده 65 قانون اخیرالذکر ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدید نظر دیوان است.
رای مذکور به موجب رای شماره 9709970956300922-12؍3؍1397 شعبه 28 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تایید شده است.
ب: شعبه 3 بدوی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9309980900033722 با موضوع دادخواست آقای صاحبعلی اسدی به طرفیت سازمان بازنشستگی کشوری و به خواسته اصلاح حکم بازنشستگی بر اساس شرح درخواست الف) عدم تعیین سقف حقوق بازنشستگی ب) افزایش 20 درصدی امتیاز حقوق ج) محاسبه و پرداخت 5؍2% رقم تعیین شده حقوق بازنشستگی مازاد 30 سال به ازای هر سال به موجب دادنامه شماره 9409970900302469-1؍10؍1394 به شرح زیر رای صادر کرده است:
نظر به اینکه به موجب قانون اصلاح ماده 9 قانون اصلاح پاره ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی بانوان شـاغل و خانوارهـا و سایر کارکنان دولت مصـوب 30؍8؍1385 مستخدمـان موضوع تبصره 2 ماده 133 و مواد 143 و 144 قانون استخدام کشوری و همچنین آن دسته از کارکنان مشمول قانون استخدام کشوری و شرکتهای دولتی و یا کارکنان دستگاه های دارای مقررات استخدامی خاص که طبق مقررات مربوط به سایر دستگاه ها اعم از دولتی یا غیر دولتی مامور یا منتقل شده یا بشوند در صورتی که بازنشسته یا از کار افتاده یا فوت شده یا بشوند معدل تمام حقوق و مزایای مستمر دریافتی آنان که بابت آن کسور بازنشستگی پرداخت نموده اند معدل تمام حقوق و مزایای مستمر دریافتی آنان که بابت کسور بازنشستگی پرداخت نموده اند در دو سال آخر خدمت مشروط به اینکه از حداکثر حقوق موضوع لایحه قانونی مربوط به حداکثر و حداقل حقوق مستخدمین شاغل و بازنشسته و آماده به خدمت مصوب 1358 همان سال بازنشستگی و از کارافتاده و فوت تجاوز ننماید مبنای حقوق بازنشستگی و وظیفه خواهد بود بنابراین با توجه به اینکه سقف حقوق بازنشستگی در سال 1392 به موجب ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری از سوی هیات وزیران 000؍300؍34 ریال تعیین شده لذا تخلفی از قوانین و مقررات مشهود نبوده و اقدام خوانده موافق قوانین و مقررات می باشد و شکایت شاکی را غیر وارد تشخیص و مستنداً به مـواد 10 و 65 قانـون تشکیلات و آیین دادرسـی دیوان عـدالت اداری حکم به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می نماید. رای صادر شده ظرف مهلت 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل اعتراض در محاکم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.
در اثر تجدیدنظر خواهی از رای مذکور شعبه 26 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9970955903774-2؍12؍1396 با استدلال زیر رای مذکور را نقض می کند:
با مداقه در اوراق و محتویات پرونده، اولاً: نظر به اینکه ماده 9 اصلاح پاره ای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی … ناظر به آن دسته از کارکنانی است که به سایر دستگاه ها مامور یا منتقل شده یا شوند و از آنجا که تجدیدنظر خواه به سایر دستگاه ها مامور یا منتقل شده است، لذا از شمول ماده مذکور خارج می باشد. ثانیاً: به موجب ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری تعیین حداکثر حقوق بازنشستگان صندوق بازنشستگی کشوری بر عهده هیات وزیران است و مفاد این تبصره ( حداکثر، 7 برابر حداقل) ناظر به شاغلان بوده و منصرف از بازنشستگان است و با توجه به اینکه در مصوبه مربوط به سال بازنشستگی تجدیدنظر خواه (1392) هیات دولت صرفاً حقوق بازنشستگان را تعیین کرده است و متعرض حداکثر حقوق نشده است، از این رو اقدام صندوق مربوط در محاسبه حقوق بازنشستگی تجدیدنظر خواه با لحاظ سقف هفت برابر حداقل، فاقد وجاهت قانونی است و مستنداً به مواد مذکور، نیز مواد 10، 11 و 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن پذیرش تجدیدنظر خواهی و نقض دادنامه تجدیدنظر خواسته، حکم الزام تجدیدنظر خوانده به اجابت خواسته تجدیدنظر خواه و احتساب حقوق بازنشستگی وی بدون اعمال سقف مقرر، صادر و اعلام می گردد. این رای قطعی است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1؍5؍1398 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف- تعارض در آراء محرز است.
ب- اولاً: هر چند به موجب ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری حداقل و حداکثر حقوق و مزایای مستمر شاغلین و حقوق بازنشستگان و وظیفه بگیران مشمول این قانون و سایر حقوق بگیران دستگاه های اجرایی و صندوق های بازنشستگی وابسته به دستگاه های اجرایی هر سال با پیشنهاد سازمان به تصویب هیات وزیران می رسد، لیکن در تبصره ماده مذکور تعیین سقف حداکثر 7 برابر حداقل حقوق ثابت و فوق العاده های مستمر منحصراً به سقف حقوق ثابت و فوق العاده های مستمر می باشند و با عنایت به اینکه به موجب مواد 76 و 106 قانون مدیریت خدمات، قانونگذار برای بازنشستگان از حقوق بازنشستگی استفاده کرده و عبارت حقوق ثابت و مزایای مستمر فقط در مورد شاغلین مصداق دارد. بنابراین حکم مقرر در تبصره ماده 76 ناظر بر تعیین حداکثر 7 برابر حداقل حقوق ثابت و مزایای مستمر منصرف از حقوق بازنشستگان می باشد.
ثانیاً: با عنایت به اینکه طبق مقررات ماده 106 قانون مدیریت خدمات کشوری مبنای محاسبه کسور بازنشستگی برای محاسبه حقوق بازنشستگی کارمندان مشمول این قانون حقوق ثابت به اضافه فوق العاده های مستمر و فـوق العاده بند 10 ماده 68 این قانون می باشد و به دلالت اطلاق حکم مقرر در این مـاده حقوق ثابت و فوق العاده های مستمر و فوق العاده ویژه که مبنای کسور بازنشستگی قرار گرفته اند در تعیین حقوق بازنشستگی محاسبه می شوند و اختیاری برای هیات وزیران راجع به تعیین سقف حداکثر 7 برابر، بعد از تعیین حقوق بازنشستگی بر مبنای ماده 106 مقرر نشده است.
ثالثاً: طبق ماده 82 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، برقراری مستمری بازنشستگان برای کلیه بیمه شدگان صندوق های بازنشستگی (اعم از کشوری، لشگری، تامین اجتماعی و سایر صندوق های بازنشستگی دستگاه ها، نهادها و بانکها) بر مبنای میانگین دو سال آخر دریافتی که دارای کسور بازنشستگی می باشد و این حکم آخرین اراده مقنن در زمینه برقراری مستمری بازنشستگان است و در راستای استدلال پیش گفته سقف 7 برابر حقوق و مزایای مستمر را برای تعیین مستمری بازنشستگان تعیین نکرده است، بنابراین در تعیین حقوق بازنشستگان، حکم تبصره ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری قابل اعمال نیست و رای شماره 3774-2؍12؍1396 شعبه 26 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری که بر نقض رای شماره 2469-1؍10؍1394 شعبه سوم بدوی و وارد دانستن شکایت و عدم اعمال تبصره ماده 76 قانون مدیریت خدمات کشوری در تعیین حقوق بازنشستگان صادر شده است صحیح و موافق مقررات تشخیص شد. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
محمدکاظم بهرامی-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
