مدیر
۱۴۰۲/۱۰/۲۳
بدون نظر

رای وحدت رویه شماره ۱۵۱۱ و۱۵۱۲ مورخ ۱۳۹۹/۱‍۰/۲۳ هیات عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص استقلال حقوقی شرکت های تابعه وزارت نیرو

بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: 1512- 1511
تاریخ دادنامه: 23/10/1399
شماره پرونده: 9901006 و 9900493
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
اعلام کننده تعارض: معاون حقوقی، پشتیبانی و مجلس وزارت نیرو
موضوع : اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: در خصوص توجه یا عدم توجه دعوی کارکنان شرکت های مستقل تابعه وزارت نیرو به طرفیت آن وزارتخانه، شعب دیوان عدالت اداری آراء معارضی صادر کرده اند .
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است :
1- شعبه 39 بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست خانم فاطمه باقری به طرفیت سازمان امور اداری و استخدامی کشور و وزارت نیرو و به خواسته تبدیل وضعیت استخدامی از قراردادی به پیمانی به موجب دادنامه شماره 9809970957600542-27/3/1398 حکم به ورود شکایت صادر کرده است. اما شعبه 28 تجدیدنظر آن را نقض و به لحاظ عدم توجه دعوا به وزارت نیرو به موجب دادنامه شماره 9809970956303815-24/9/1398 قرار رد شکایت صادر کرده است:
نظر به اینکه مطابـق اوراق و محتویات پرونده تجدیدنظر خوانده رابطه استـخدامی با وزارت نیرو نداشتـه و از ابتدای اشتغال به خدمت در شرکت آب منطقه ای همدان خدمت نموده است و با توجه به اینکه شرکت مذکور از لحاظ اداری و مالی و حقوقی دارای شخصیت حقوقی مستقل از وزارت نیرو می باشد و مواد 4 و 6 اساسنامه شرکت به این موضوع تصریح کرده است و با توجه به اینکه شاکی قبلاً همین شکایت را به طرفیت شرکت آب منطقه ای همدان و سازمان اداری و استخدامی مطرح که شعبه 27 تجدیدنظر دیوان به موجب دادنامه شماره 987-20/3/1397 حکم به رد شکایت نامبرده صادر کرده است، بنابراین تجدیدنظرخواهی موجه تشخیص و مستنداً به ماده 71 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه معترض عنه نسبت به شکایت به طرفیت وزارت نیرو به لحاظ عدم توجه شکایت قرار رد شکایت شاکی صادر و اعلام می گردد. رأی صادره قطعی است.
ب: شعبه 46 بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای محمد سیفی به طرفیت 1- وزارت نیرو 2- سازمان تأمین اجتماعی مازندران و به خواسته الزام خوانده ردیف اول به پرداخت حق بیمه از تاریخ 7/1370 تا 2/1375 و الزام خوانده دوم به قبول حق بیمه به موجب دادنامه 9809970902900766-5/3/1398 حکم به ورود شکایت صادر و این رأی به موجب دادنامه شماره 9809970955601367-31/4/1398 شعبه 15 تجدیدنظر مورد تأیید قرار گرفته است. اما پس از اعمال ماده 79 شعبه 17 تجدیدنظر به موجب دادنامه شماره 9809970956503177-13/11/1398 آن را نقض و حکم به رد شکایت صادر کرده است:
ماحصل ادعای متقاضی اعمال ماده 79 قانون تشکیلات این است به لحاظ اینکه شاکی (محکوم له) رابطه قراردادی با وزارت نیرو داشته و ایشان در دانشگاه صنعت آب و برق به عنوان دانشجو پذیرفته شده بنابراین سپردن تعهد رسمی به سازمان توسعه برق ایران تکالیفی متوجه این وزارتخانه نمی باشد و می بایست دعوای ایشان به طرفیت آن سازمان مطرح می گردید. با توجه به مستندات پرونده سازمان توسعه برق ایران طبق بندهای 4 و 6 اساسنامه دارای شخصیت حقوقی مستقل می باشد بنابراین از حیث مسئولیت مدنی و پاسخ گویی در برابر تعهدات آن سازمان مسئول بوده علیهذا مستنداً به بند (ب) ماده 53 قانون تشکیلات دیوان عدالت اداری ضمن نقض دادنامه تجدیدنظر به شماره فوق الذکر و متعاقب آن دادنامه بدوی به شماره 9809970902900766-5/3/1398 قرار رد شکایت صادر و اعلام می نماید. رأی صادره قطعی است.
ج: شعبه 46 بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای سیدامیرحسین خوش صولت به خواسته الزام خوانده ردیف اول به پرداخت حق بیمه از تاریخ 7/1370 تا 2/1375 و الزام خوانده دوم به قبول حق بیمه به موجب دادنامه شماره 98099709029001767-5/3/1398 حکم به ورود شکایت صادر کرده است و این رأی به موجب دادنامه شماره 9809970955601299-29/4/1398 شعبه 15 تجدیدنظر مورد تأیید قرار گرفته است:
در خصوص شکایت مطروحه به شرح موصوف نظر به اینکه شاکی به عنوان دانشجو بورسیه در دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور پذیرفته شده و مطابق تعهدنامه اخذ شده متعهد به انجام خدمت دو برابر مدت تحصیل در مناطقی که سازمان برق ایران تعیین نماید شده و حق ترک تحصیل را نداشته و در دوران تحصیل از حقوق و مزایای مربوطه برخوردار بوده و پس از پایان تحصیل تا زمان حال نیز در اداره طرف شکایت مشغول به خدمت بوده و تعهدات خود را به انجام رسانیده بنابراین با وحدت ملاک از قانون متعهدین به خدمت آموزش و پرورش مصوب 8/3/1369 و مستند به مواد 10 و 65 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و دادنامه شمـاره 208 و 209-27/3/1392 هیأت عمومی دیـوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت مطروحه صـادر و اعلام می گردد. رأی صادره ظرف مهلت 6 روز پس از ابلاغ قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری می باشد.
د: شعبه 9 بدوی دیوان عدالت اداری در مورد دادخواست آقای امیرمسعود مسعودنیا به طرفیت شرکت توزیع برق توانیر و به خواسته اجرای وظایف قانونی مبنی بر ورود شکایت دال بر جابجایی نیروهای منصوبه برق به موجب دادنامه شماره 9609970900702450-25/10/1396 حکم به ورود شکایت صادر کرده است و این رأی به موجب دادنامه شماره 9709970956602282-19/8/1397 شعبه 6 تجدیدنظر مورد تأیید قرار گرفته است:
نظر به اینکه طبق اساسنامه شرکت مادر تخصصی مدیریت تولید انتقال و توزیع نیروی برق ایران دولتی محسوب و دارای شرکت های تابع در سراسر کشور می باشد و شرکت توزیع نیروی برق نیز در محدوده فعالیت خود به عنوان نهاد دولتی اعمال حاکمیت می نماید. لذا از این جهت ایراد شکلی وارد نیست و در ماهیت امر با توجه به سند مالکیت رسمی و نظریه کارشناسی اداره برق با وجود اینکه در قسمت غربی پلاک مورد نظر جاده عمومی وجود داشته اقدام به استفاده و انتقال برق با نصب تیر از داخل ملک بدون اذن و اجازه اقدام کرده است لذا شعبه دیوان شکایت را موجه تشخیص به استناد ماده 18 قانون سازمان برق ایران و ماده 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری حکم به ورود شکایت به شرح خواسته صادر و اعلام می نماید. این رأی ظرف 20 روز قابل اعتراض در شعب تجدیدنظر دیوان می باشد.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 23/10/1399 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
الف- تعارض در آراء محرز است.
ب- با توجه به اینکه اولاً: مطابق مواد 583 و 584 ‌قانون تجارت ‌مصوب سال 1311، کلیه شرکت های تجارتی و مؤسساتی که برای مقاصد غیر تجارتی تأسیس می شوند دارای شخصیت حقوقی هستند. همچنین مطابق ‌ماده 587 قانون یادشده «مؤسسات و تشکیلات دولتی و بلدی به محض ایجاد و بدون احتیاج به ثبت دارای شخصیت حقوقی می‌شوند.» ثانیاً: ماده 4 اساسنامه شرکت مادر تخصصی مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (‌توانیر) موضوع تصویب نامه شماره52841ت27240ه‍-28/10/1381 هیأت وزیران و ماده 4 اساسنامه شرکت سهامی سازمان توسعه برق ایران موضوع تصویب نامه شماره 2726ت‌28288-2/2/1382 هیأت وزیران و ماده 4 اساسنامه شرکت سهامی آب منطقه ای همدان موضوع تصویب نامه شماره 35144ت33095هـ-15/6/1384 هیأت وزیران و بندهای 2 و 3 ماده واحده قانون استقلال شرکت‌های توزیع نیروی برق در استان ها مصوب 9/12/1384 مجلس شورای اسلامی و ماده 4 اساسنامه شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی موضوع تصویب نامه شماره 141593ت50393 هـ-25/11/1393 هیأت وزیران، همگی به شخصیت حقوقی مستقل و استقلال مالی شرکت های یاد شده اشاره دارند و ثالثاً: بر اساس ماده 588 قانون تجارت: «شخص حقوقی می تواند دارای کلیه حقوق و تکالیفی شود که قانون برای افراد قائل است مگر حقوق و وظایفی که بالطبیعه فقط انسان ممکن است دارای آن باشد.» و رابعاً: شاکیان در زمان طرح دعوی از کارمندان شرکت های زیر مجموعه و تابعه وزارت نیرو بوده اند که مطابق قانون و اساسنامه خود از شخصیت حقوقی مستقل برخوردار بوده و یکی از آثار این استقلال شخصیت، لزوم طرح دعوی به طرفیت آنها جهت پاسخ گویی به مراجع قضایی و اداری یا دفاع از حقوق قانونی خویش می باشد، بنابراین طرح دعـوی به طرفیت وزارت نیرو فـاقد وجـاهت قانونی است و آراء شعب 17 و 28 تجدیـدنظر مبنی بر صدور قرار رد شکایت صحیح و موافق مقررات قانونی است. این رأی به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.