بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1230
تاریخ دادنامه: 19/11/1395
کلاسه پرونده: 95/331
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای برومند حسینی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه بیست و پنجمین جلسه مورخ 17/10/1393 کمیسیون تلفیق شورای اسلامی شهر کرج، موضوع صورتجلسه شماره 5475/93/56/4-3/10/1393 در خصوص وضع عوارض تابلو در اجرای مقررات ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392
گردش کار: 1- به موجب مصوبه بیست و پنجمین جلسه مورخ 27/10/1393 کمیسیون تلفیق شورای اسلامی کرج ، موضوع صورتجلسه شماره 5475/93/56/4-3/10/1393 در خصوص وضع عوارض تابلو مقرر شده است که:
«صورتجلسه
….
کلیه تابلوهایی که معّرف شغل و کاربری می باشند و به ابعاد حداکثر طول سردر محل شغل و عرض 50/1 متر به استثناء بانکها، موسسات مالی، اعتباری و بیمه و تابلوهای برند از پرداخت عوارض تابلو معاف می باشند. مطرح و با اکثریت آراء حاضرین به تصویب رسید»
2- آقای برومند حسینی به موجب دادخواستی اعلام کرده است که در تصویب این مصوبه مفاد آرای متعدد هیات عمومی از جمله آرای شماره 406 و 407 مورخ 3/6/1387 و 241 مورخ 7/6/1390 هیات عمومی رعایت نشده است.
3- آرای یاد شده هیات عمومی ناظر بر ابطال مصوبات شوراهای اسلامی در خصوص وضع عوارض بر تابلوهای اماکن تجاری، ادارات، نهادها بانکها و موارد مشابه بوده و شاکی به لحاظ صدور این آراء ابطال مصوبه مورد اعتراض را در اجرای مقررات ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری درخواست کرده است.
4- متن آرای هیات عمومی بدین شرح است:
الف: رای شماره 407-406 مورخ 3/6/1387 هیات عمومی:
« با عنایت به حدود اختیارات شورای اسلامی شهر در زمینه وضع عوارض محلی جدید و یا افزایش نرخ آن به شرح مقرر در تبصره یک ماده 5 قانون موسوم به تجمیع عوارض مصوب 1381 و همچنین تصویب نرخ خدمات ارایه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته به آن با رعایت آیین نامه مالی و معاملاتی شهرداریها موضوع بند 26 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و اینکه تابلوهای منصوبه بر سر درب اماکن تجاری و اداری علی القاعده مبین معرفی محل استقرار و فعالیت اماکن مذکور است و الزاماً متضمن تبلیغاتی در زمینه ارایه خدمات مربوط نیست و اصولاً شهرداری در خصوص مورد ارایه کننده خدمتی نمی باشد تا ذیحق به دریافت بهای آن باشد. بنابراین قسمت اخیر بند 6 ردیف (ز) ماده واحده مصوب دویست و سی و یکمین جلسه مورخ 17/2/1385 شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر لزوم اخذ بهای خدمات مورد ادعای شهرداری تحت عنوان (هزینه تبلیغات محیطی) بابت تابلوهای منصوبه بر سر درب شرکتهای دولتی، شعب بانکها و موسسات اعتباری مغایر هدف و حکم مقنن و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر تهران تشخیص داده می شود و مستنداً به قسمت دوم اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده یک و بند یک ماده 19 و قسمت اخیر ماده 20 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 از تاریخ 1/1/138 (تاریخ اجراء مصوبه مورد اعتراض) ابطال میشود»
ب:1) رای شماره 241 مورخ 7/6/1390 هیات عمومی:
«هر چند مطابق بند 26 ماده 71 «قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1/3/1375» تصویب نرخ خدمات ارایه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته بـه آن بـا رعایت آیین نامه های مـالی و معاملاتی شهرداریها از جمله وظایف شورای اسلامی شهر است، لیکن بـه جهت این که تابلوهای منصوبه بر سردر اماکن تجاری و اداری علیالقاعده مبیّن معرفی محل استقرار و فعالیت اماکن مذکور است و الزاماً متضمن تبلیغاتی در زمینه ارایه خدمات مربوط نیست و اصولاً شهرداری در خصوص مورد ارایــه کــننده خدمتی نیست تا به دریافت بهای آن محق باشد، بنابراین ماده 1 و بندهای 1/1 و 2/1 آیین نامه مقررات و اخذ بهای خدمات و هزینه خسارت از نصب کنندگان انواع تابلو و تبــلیغات در معابر عمومی شــهر برای سال 1388 و بعد از آن مصـوب یکصد و چهل و هفتمین جلسه شورای اسلامی شهر گرگان مبنی بر اجازه شهرداری گرگان به اخذ مبالغی بابت نصب انواع تابلوهای ثابت و سیّار در کلیه نقاط شهر (پارچه و دیوارنویسی و نقاشی دیواری و تابلوهای دیواری مغازهها – محلهای کسب و پیشه، تجارت- ادارات و نهادها- دفاتر پزشکان، وکلا، بانکها، موسسات و موارد مشابه) مغایر هدف و حکم مقنن و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر گرگان تشخیص داده میشود و مستنداً به بند 1 ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میشود.»
ب:2) رای اصلاحی شماره 1/241- 2/8/1390 هیات عمومی:
« نظر به این که به موجب دادنامه شماره 241 مورخ 7/8/1390 هیات عمومی دیوان عدالت اداری، ماده یک و بندهای 1/1 و 2/1 «آیین نامه مقررات و اخذ بهای خدمات و هزینه خسارت از نصب کنندگان انواع تابلو و تبلیغات در معابر عمومی شهر برای سال 1388 و بعد از آن» ابطال شده و در خصوص درخواست شاکی مبنی بر اعمال ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری و تسری ابطال مصوبه به تاریخ تصویب آن در زمان صدور رای اتخـاذ تصمیم بـه عمل نیامده است، هیات عمومی دیوان عدالت اداری بـه منظور جلوگیری از تضییع حقوق اشخاص و با استفاده از اختیار حاصل شده از قسمت اخیر ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری، به ابطال ماده یک و بندهای 1/1 و 2/1 از مصوبه یاد شده از زمان تصویب آن (14/12/1387) رای صادر و اعلام می کند. این رای در تکمیل و اصلاح رای شماره 241 مورخ 7/6/1390 هیات عمومی است و اعطای رونوشت از دادنامه اولیه بدون انضمام این رای ممنوع است.»
5- رییس دیوان عدالت اداری پس از ملاحظه نظریه مشاوران خود مبنی بر این که مصوبه مورد اعتراض با آرای صادر شده از هیات عمومی مغایر است. با اعمال ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری موافقت می کند.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 19/11/1395 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. علی رغم دعوت از نماینده شورای اسلامی شهر کرج برای شرکت در جلسه و ادای توضیحات، نماینده ای از سوی شورا به هیات عمومی معرفی نشد
رای هیات عمومی
مطابق ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مقرر شده است: «چنانچه مصوبه ای در هیات عمومی ابطال شود، رعایت مفاد رای هیات عمومی در مصوبات بعدی الزامی است. هرگاه مراجع مربوط، مصوبه جدیدی مغایر رای هیات عمومی تصویب کنند، رییس دیوان موضوع را خارج از نوبت، بدون رعایت مفاد ماده 83 قانون مذکور و فقط با دعوت نماینده مرجع تصویب کننده در هیات عمومی مطرح می نماید.» نظر به اینکه در آرای شماره 406 الی 407 -3/6/1387 و 241-7/6/1390 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مصوبات شوراهای اسلامی شهرهای مختلف در خصوص عوارض بر تابلوهای معرف محل و کاربری که متضمن تبلیغات نیست به لحاظ مغایرت با قانون و خروج از حدود اختیارات ابطال شده است و شورای اسلامی شهر کرج در تصویب مصوبه شماره 5475/93/56/4- 30/10/1393 بدون رعایت مفاد آرای مذکور برای تابلوهای معرف محل بیش از عرض 50/1 متر و تابلوی بانکها و موسسات مالی و اعتباری و بیمـه عوارض وضع کرده است، بنابراین مصوبه یـاد شده بـا استناد بند 1 ماده 12 و مواد 88 و 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.
محمدکاظم بهرامی – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
