کلاسه پرونده: 90/638
شاکی: آقای محمدتقی نثری
موضوع: ابطال عبارت « و نیز جوایز» از بند 22 مصوبه شماره 72784ت35774ک-21/6/1385 وزیران عضو شورای عالی توسعه صادرات غیر نفتی
تاریخ رای: سه شنبه 31 شهریور 1394
شماره دادنامه: 813
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی اصلاح بند 22 مصوبه شماره 72784ت35774ک-1385/6/21 وزیران عضو شورای عالی توسعه صادرات غیر نفتی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: " ریاست محترم دیوان عدالت اداری با سلام احتراماً به استحضار می رساند اینجانب محمدتقی نثری در سال 1384 به موجب اظهارنامه های صادراتی که تصویر آنها به پیوست است طبق روال کاری در سال 1384 مقادیری کالاهای مختلف به کشور عراق صادر کرده ام که به موجب مصوبات هیات وزیران از جمله 72784ت35744-1385/6/21 استحقاق دریافت جایزه صادراتی را داشته ام. وزارت بازرگانی (معاونت کمکهای تجاری) به موجب مصوبه فوق الاشاره پرداخت جایزه را منوط به داشتن کارت بازرگانی معتبر در زمان دریافت جایزه مزبور کرده است. چون اینجانب در سال 1384 با کارت بازرگانی معتبر اقدام به صدور کالا کرده ام و به علت مکاتبات عدیده و استعلامهای متعدد غیر ضروری زمان پرداخت تا سال 1389 به طول انجامید لذا به علت مریضی و سن بالا و مشکلات صدور کالا تا سال 1388 بیشتر نتوانستم فعال باشم و لذا کارت بازرگانی من تا تاریخ 1388/1/20 بیشتر معتبر نبوده است و مصوبه مورد اشاره برای سال 1384 شرط اعتبار کارت بازرگانی را در زمان دریافت جایزه منظور کرده و در هیچ مورد و هیچ سالی چنین شرطی که هیچ توجیه قانونی ندارد و شرعاً هم مصدری ندارد منظور نکرده است و برای صادر کنندگان کالا مثل من چنین مشکلی پیش آمده و چون تمام اقدامات قانونی را انجام داده و مستحق دریافت جایزه بوده و صرفاً به علت مکاتبات عدیده وزارت بازرگانی به تعویق افتاده است و هیچ قصوری از ناحیه اینجانب نبوده لذا تقاضای اصلاح بند 22 مصوبه مزبور و حذف کلمات ( و نیز دریافت جوایز و یارانه های صادراتی بوده) می باشم که حق قانونی و شرعی اینجانب رعایت و پایمال نگردد و موجب دلگرمی صادرکنندگان کالا که اهرم اقتصادی کشور می باشد شود. " متعاقباً شاکی به موجب لایحه ای که به شماره 5800935-1390/8/21 ثبت دفتر هیات عمومی شده اعلام کرده است که: " عطف به پرونده شماره 9009980900052177 و ابلاغیه شماره 9010100905800464 که در تاریخ 1390/8/12 به اینجانب ابلاغ شده به استحضار می رساند: 1- بند 22 موضوع مصوبه 72784ت35774ک-1385/6/21 با توجه به حکم شرعی قاعده فقهی لاضرر مغایر است و در آن شرع مقدس اسلام هرگز حکمی را مقرر نمی کند که در اجرای آن ضرری در پی باشد. 2- مصوبه فوق الاشاره با توجه به قانون بودجه سال 1384 بند ج 2 تبصره 8 که در خصوص یارانه های صادراتی هیچ گونه شرطی معمول نشده و لذا شرط داشتن کارت بازرگانی معتبر در زمان دریافت جایزه صادراتی که همان یارانه صادراتی است در مصوبه فوق الاشاره مردود می باشد. با توجه به مراتب فوق خواستار حذف و ابطال کلمات ( و نیز دریافت جوایز) از بند 22 مصوبه شماره 2784/ت35774-1385/6/21 می باشم." در پاسخ به شکایت شاکی، معاون امور حقوقی دولت (حوزه معاونت حقوقی رییس جمهور) به موجب لایحه شماره 81267/15416-1391/6/4 توضیح داده است که: " 1- قید داشتن کارت بازرگانی در زمان دریافت جایزه هیچ گونه مغایرت قانونی نداشته و وزیران عضو شورای عالی صادرات با توجه به اصل (138) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مقام تعیین شرایط برای بهره مندی صادرکنندگان از جوایز صادراتی چنین شرطی را مقرر داشته و مضافاً این که بند «22» مورد ایراد رییس مجلس شورای اسلامی قرار نگرفته است. 2- مفاد قاعده لا ضرر ارتباطی با موضوع مطروحه شاکی ندارد زیرا « عدم تعلق جایزه صادراتی» بر اساس ضوابط و در چارچوب مصوبات قانونی متضمن ضرری نیست و اساساً مدعی به خاطر نداشتن شرایط قانونی صاحب حقی نشده تا تضییع آن و مفهوم ضرر مطرح باشد. 3- جزء «2» بند «ج» تبصره (8) قانون بودجه سال 1384 کل کشور که مورد استناد شاکی قرار گرفته حسب مفاد آن مربوط به « یارانه های صادراتی» است که ماهیتاً موضوعی متفاوت از « جایزه صادراتی» که موضوع بند «22» و مورد نظر شاکی است می باشد. 4- همان گونه که مستحضرند اساساً ضوابط پرداخت جوایز صادراتی از اختیارات قوه مجریه است و حکم بند «22» مصوبه مورد ایراد تعارضی با هیچ کدام از احکام قانونی ندارد. علی هذا استدعای رد شکایت شاکی را دارد. " در خصوص ادعای شاکی مبنی بر مغایرت مقرره مورد اعتراض با شرع مقدس اسلام، قایم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره 47045/30/91-1391/4/3 اعلام کرده است که: " رییس محترم دیوان عدالت اداری عطف به نامه شماره هـ.ع/90/638- 1390/11/9 موضوع بند 22 مصوبه شماره 72784/ت35774ک-1385/6/21 هیات وزیران در خصوص جوایز صادراتی به صادر کنندگان، در جلسه مورخ 1391/4/1 فقهای معظم شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت که خلاف موازین شرع شناخته نشد. " هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1394/6/31 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
نظر به این که در بند 22 مصوبه مورد اعتراض، پرداخت جایزه صادراتی به داشتن کارت بازرگانی معتبر در زمان تشکیل پرونده و نیز دریافت جوایز و یارانه های صادراتی موکول شده ولیکن در بند ب ماده 33 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1383 و جزء 2 بند ج تبصره 8 قانون بودجه سال 1384 کل کشور چنین قیودی پیش بینی نشده است، بنابراین عبارت « و نیز دریافت جوایز و یارانه های صادراتی» از بند 22 مصوبه شماره 72784ت35774ک-1385/6/21 وزیران عضو شورای عالی توسعه صادرات غیر نفتی خلاف قوانین پیش گفته و خارج از اختیارات مرجع تصویب مصوبه است و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 عبارت مذکور ابطال می شود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
