کلاسه پرونده: 93/570
شاکی: آقای احمدرضا صالحی
موضوع: ابطال بخشنامه شماره 52089/200-11/10/1389 معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور [سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور]
تاریخ رای: 15تیر1394
شماره دادنامه: 438
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه شماره 52089/200-1389/10/11 معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور [سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور] متضمن دستورالعمل نحوه پرداخت فوق العاده های مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا (موضوع بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری) ابلاغی به شماره 41722/200-1389/8/11 را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: " احتراماً، به استحضار می رساند برابر بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا برای کارکنان پیش بینی شده است متعاقب آن در بخشنامه نحوه اجرای فصل دهم، مقرر شده است که تا تعیین درصدها از سوی هیات وزیران، ارقام قبلی کماکان درج شود. این در حالی است که بر اساس بخشنامه شماره 41722/200-1389/8/11 دستورالعمل نحوه پرداخت فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا به تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رسیده و ابلاع شده است: 1- در دستورالعمل موصوف درصدهای مربوط به مناطق کمتر توسعه یافته در ردیف اول و مناطق بدی آب و هوا در ردیف دوم تعیین و ابلاغ شده است. بدین ترتیب بخشنامه موصوف مجریان و تصویب کنندگان آنان این فوق العاده ها را مجزا از یکدیگر قایل شده اند. از سوی دیگر در بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری سقف ضرایب را برای مجموعه فوق العاده های بدی آب و هوا و مناطق کمتر توسعه یافته قرار می دهند درحالی که دو فوق العاده مجزا از یکدیگر می باشد و قانونگذار نیز در همه جا طرز واژه فوق العاده ها ( لفظ جمع) استفاده کرده است که نشان دهنده این است که دو فوق العاده خواهد بود. لذا تقاضای الزام دستگاه اجرایی به رعایت سقف 20 یا 25% برای هر یک از فوق العاده ها مورد استدعاست. 2- در بند دستورالعمل نحوه پرداخت فوق العاده های مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا ابلاغی به شماره 41722/200-1389/8/11 تاریخ اجرای دستورالعمل را 1390/1/1 پیش بینی کرده است و متعاقب آن به موجب بخشنامه 52089/200-1389/10/11 تاریخ اجرای بخشنامه موصوف را از 1389/10/1 در صورت امکان تامین بار مالی تعیین کرده است. 3- همان گونه که در دادنامه شماره 640- 1393/4/9 هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیز تاکید و تصریح شده است، تعیین ضوابط تکلیفی از سوی قانونگذار می باید از زمان لازم الاجرا شدن قانون (1388/1/1) صورت گیرد و تعیین زمان اجرا به موقعیت دیگر به نحوی که باعث تضییع حقوق کارکنان دولت شود، فاقد مبنای قانونی است. لذا زمان اجرای فوق العاده های موصوف می بایست از زمان اجرای قانون (1388/1/1) انجام گیرد. در حالی که در بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری و حسب تکلیف قانونگذار می باید فهرست این مناطق در هر دوره پنج ساله تعیین شود. از آن جا که حسب تکلیف قانونگذار زمان اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری 1388/1/1 تعیین شده است. لذا استحقاق کارکنان دولت این خواهد بود که زمان اجرای بخشنامه تعیین درصدهای بدی آب و هوا و مناطق کمتر توسعه یافته از زمان اجرای قانون (1388/1/1) صورت گیرد. لذا تقاضای ابطال بخشنامه شماره 52089/200- 1389/10/11 الزام به برقراری فوق العاده از 1388/1/1 را داریم." متن بخشنامه مورد اعتراض به قرار زیر است: " بخشنامه به کلیه دستگاههای اجرایی مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در جلسه مورخ 1389/9/29 بنا به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش با الحاق یک تبصره به بند (8) دستورالعمل نحوه پرداخت فوق العاده های مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا (موضوع بخشنامه شماره 41722/200- 1389/8/11) به شرح زیر موافقت نمود: دستگاههای اجرایی در صورتی که امکان تامین بار مالی ناشی از اجرای این دستورالعمل را از تاریخ 1389/10/1 از محل اعتبارات خود داشته باشند به نحوی که در انتهای سال 1389 با کسری بودجه مواجه نشوند می توانند از تاریخ مذکور این دستورالعمل را اجرا نمایند. دستورالعمل نحوه پرداخت فوق العاده های مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا (موضوع بند 1 ماده 68 قانون مدیریت خدمات کشوری) 1- کارمندان شاغل درمناطق کمتر توسعه یافته موضوع تصویب نامه شماره 76294/ت36095هـ-1388/4/10 هیات وزیران و اصلاحات بعدی آن از فوق العاده مناطق کمتر توسعه یافته با توجه به ضریب محرومیت محل خدمت، بر مبنای حقوق ثابت و بر اساس جدول شماره یک بهره مند می گردند. جدول شماره یک ردیف ضریب محرومیت دهستان سطح مشاغل ضریب(5) ضریب(6) ضریب(7) ضریب(8) ضریب(9) 1 مشاغل تخصصی با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر 7% 9% 11% 13% 15% 2 سایر مشاغل با هرمدرک تحصیلی 5% 6% 8% 10% 12% 2- کارمندان شاغل در مناطق بد آب و هوا موضوع جدول درجه بندی نقاط کشور از لحاظ بدی آب و هوا پیوست تصویب نامه شماره 20272/ت515هـ-1374/1/14 هیات وزیران و اصلاحات بعدی آن از فوق العاده بدی آب و هوا با توجه به درجه بدی آب و هوای محل خدمت، بر مبنای حقوق ثابت و بر اساس جدول شماره دو بهره مند می گردند. هر گونه تغییر در فهرست مناطق بد آب و هوا با پیشنهاد مراجع ذی صلاح و تصویب هیات وزیران خواهد بود. جدول شماره دو ردیف درجه بدی آب و هوا سطح مشاغل درجه (1) درجه(2) درجه(3) درجه(4) 1 مشاغل تخصصی با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر 6% 7% 8% 10% 2 سایر مشاغل با هر مدرک تحصیلی 5% 6% 7% 8% 3- متصدیان مشاغل تخصصی که شاغلین آنها دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر می باشند پس از تعریف و تعیین مشاغل تخصصی که با پیشنهاد معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور به تصویب شورای توسعه مدیریت و سرمایه انسانی خواهد رسید، از درصدهای پیش بینی شده در ردیف اول جداول فوق بهره مند خواهند شد و تا تعریف و تعیین مشاغل تخصصی، کارمندان موضوع این بند، صرفاً از درصدهای پیش بینی شده در ردیف دوم جداول این دستورالعمل ( حسب مورد) استفاده خواهند نمود. 4- فوق العاده های مذکور صرفاً به کارمندانی که به موجب حکم کارگزینی صادره در مناطق مورد اشاره اشتغال داشته باشند، تعلق می گیرد. 5- مشمولین قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز از کارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مصوب 1372/6/30 مجلس شورای اسلامی که از حقوق و مزایای حالت اشتغال بهره مند می باشند در صورتی که محل جغرافیایی پست سازمانی آنها در مناطق کمتر توسعه یافته و بد آب و هوا موضوع تصویب نامه های مندرج در بندهای (1) و (2) این دستورالعمل باشد حسب مورد بر اساس احکام این دستورالعمل از مزایای مربوط برخوردار می گردند. 6- دستگاهها و کارمندان مستثنی شده در ماده (117) قانون مدیریت خدمات کشوری و تبصره های آن، تابع مقررات مربوط به خود خواهند بود. 7- ارقام ناشی از اعمال درصدهای تعیین شده در این دستورالعمل جایگزین مبلغ مربوط به فوق العاده بدی اب و هوا موضوع بند (6) و مبالغ موضوع بند (7) فصل یکم جداول امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری موضوع بخشنامه شماره 14593/200- 1388/2/21 می شود و به میزانی که از فوق العاده های مذکور در مابه التفاوت کارمندان ذی نفع منظور شده است، از ارقام یاد شده کسر می گردد. 8- تاریخ اجرای این دستورالعمل، 1390/1/1 خواهد بود و بار مالی ناشی از اجرای آن توسط معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور در لایحه بودجه سال 1390 کل کشور پیش بینی خواهد شد. " علی رغم ارسال نسخه ثانی دادخواست و ضمایم آن برای طرف شکایت، تا زمان رسیدگی به پرونده در هیات عمومی دیوان عدالت اداری هیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
نظر به این که در بخشنامه مورد اعتراض، تبصره ای به بند 8 دستورالعمل نحوه پرداخت فوق العاده های مناطق کمتر توسعه یافته و بدی آب و هوا موضوع بخشنامه شماره 41722/200- 1389/8/11 شورای مذکور الحاق شده است و در بند 7 بخشنامه شماره 41722/200-1389/8/11 مقرر شده است که « ارقام ناشی از اعمال درصدهای تعیین شده در این دستورالعمل جایگزین مبلغ مربوط به فوق العاده بدی آب و هوا موضوع بند 6 و مبالغ موضوع بند 7 فصل یکم جداول امتیازات فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری موضوع بخشنامه شماره 14593/200- 1388/2/21 می شود و به میزانی که از فوق العاده های مذکور در مابه التفاوت کارمندان ذی نفع منظور شده است، از ارقام یاد شده کسر می گردد» و اصل فوق العاده های موضوع بخشنامه در بخشنامه 14593/200- 1388/2/21 از تاریخ اجرایی شدن فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری یعنی 1388/1/1 تعیین شده است، بنابراین حکم مقرر در بخشنامه مورد اعتراض از حیث این که ارقام موضوع بخشنامه شماره 41722/200-1389/8/11 را از 1389/10/1 جایگزین ارقام بخشنامه شماره 14593/200-1388/2/21 کرده است، مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات نیست و قابل ابطال تشخیص نشد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
