کلاسه پرونده: 93/736
شاکی: مدیرکل دفتر امور حقوقی بنیاد شهید و امور ایثارگران
موضوع: لزوم تحت کفالت بودن والدین شهید جهت برخورداری از پاداش پایان خدمت شهید
تاریخ رای: دوشنبه 25 خرداد 1394
شماره دادنامه: 348
گردش کار: مدیرکل دفتر امور حقوقی بنیاد شهید و امور ایثارگران به موجب لایحه شماره 465/850/5407-1392/1/24 اعلام کرده است که: شعبه 24 دیوان عدالت اداری در پرونده کلاسه 24/86/1262 موضوع شکایت ورثه مرحومه زهرا صفایی فراهانی به طرفیت این سازمان با خواسته پرداخت پاداش پایان خدمت شهیده به وراث وی یعنی شکات پرونده در دادنامه شماره 267-1388/2/2 به دلیل تحت تکفل نبودن وراث شهیده رای به رد شکایت صادر کرده است. همچنین شعبه 27 دیوان در پرونده شماره 73905 موضوع شکایت آقای جبار رضایی و خانم شهلا فردوسی با صدور دادنامه شماره 2624- 1391/10/17 و با این استدلال که تبصره 2 قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و … مصوب 1375/2/26 مجلس شورای اسلامی که اشعار داشته « در صورت فوت مستخدم، پاداش موضوع این ماده به وراث قانونی مستخدم متوفی، موضوع ماده (86) قانون استخدام کشوری تعلق می گیرد.» از طرفی با عنایت به ماده 86 قانون استخدام کشوری که اشعار می دارد « وراث قانونی از لحاظ این قانون عبارتند از: فرزندان و زوج یا زوجه دایمی و مادر و پدری که در کفالت متوفی بوده اند، … و این که شکات تحت تکفل شهید معظم نبوده اند پاداش پایان خدمت نیز به آنان تعلق نمی گیرد. لذا شکایت شکات را رد کرده که آراء فوق مطابق با قوانین موضوعه بوده و صحیح صادر شده اند. از طرفی شعبه 26 دیوان متاسفانه طی یک سال گذشته با صدور دادنامه های متعدد و خلاف صریح تبصره 2 قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و ماده 86 قانون استخدام کشوری، همچنین خلاف صریح آراء وحدت رویه هیات عمومی آن مرجع از جمله دادنامه شماره 41-1364/10/30 و دادنامه شماره 22- 1382/1/31 و شماره 375-1382/9/23 و شماره 361-1383/7/26 همچنین دادنامه شماره 335- 1386/5/7 که لزوم تحت تکفل بودن والدین جهت دریافت حق و حقوق مستخدم متوفی (شهید) را حسب ماده 86 قانون استخدام کشوری مورد تاکید قرار داده، حکم به الزام این سازمان به پرداخت پاداش پایان خدمت به ورثه شهدا بر اساس قانون ارث و بدون شرط کفالت مصرح در قوانین موضوعه و قوانین و مقررات مورد عمل در این نهاد صادر کرده است که به عنوان نمونه در دادنامه شماره 1831- 1391/5/31 له خانم سنگین طلا رحیمی چشمه گچی با شماره پرونده 27008 و دادنامه شماره 1910- 1391/6/15 له آقای سیدکاظم موسوی نژاد و خانم حوریه نگهبان به شماره پرونده 29762 همچنین دادنامه شماره 1540- 1391/5/7 با شماره پرونده 17407 له آقای تقی رستمی و خانم فاطمه رستمی بدون این که شکات تحت تکفل شهید باشند این سازمان را محکوم کرده است. لذا به استناد ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری طرح موضوع در هیات عمومی دیوان جهت صدور رای صحیح از آن ریاست مورد استدعاست. متعاقباً مدیرکل دفتر امور حقوقی بنیاد شهید و امور ایثارگران به موجب لایحه شماره 9559/850/5407-1393/10/7 اعلام کرده است که: بازگشت به دعوتنامه شماره 93/س91-1393/9/23 آن اداره کل به شماره پرونده 93/736 در ارتباط با پرداخت پاداش پایان خدمت شهدا و تعارض اعلام شده از طرف بنیاد شهید و امور ایثارگران و پیرو مذاکرات صورت گرفته با نماینده حقوقی این نهاد در جلسه مورخ 1393/10/7 بدین وسیله وضعیت استخدامی شهدای معظم در پرونده های مذکور را به شرح ذیل به استحضار می رساند: الف) شهیده زهرا صفایی فراهانی- مستخدم آموزش وپرورش ب) شهید رضا محمودی (شاکیه خانم سنگین طلا رحیمی چشمه گچی) غیر مستخدم ج) شهیدان فرخ و اصغر رستمی – غیر مستخدم د) شهیدان سیدحسن و سیدمحسن موسوی نژاد – غیر مستخدم هـ) غلامحسین رضایی- غیر مستخدم مراتب جهت اقدام لازم به حضور تقدیم می گردد. گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است: الف: شعبه بیست و هفتم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9009980900073905 با موضوع دادخواست آقای جبار رضایی و خانم شهلا فرودسی به طرفیت بنیاد شهید و امور ایثارگران و به خواسته الزام به پرداخت پاداش پایان خدمت شهید به پدر ومادر شهید به میزان سهم قانونی آنان، به موجب دادنامه شماره 9109970902702624- 1391/10/17، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با ملاحظه اوراق پرونده و لایحه اداره طرف شکایت نظر به این که به استناد تبصره 2 ماده 1 قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه های ضروری به کارکنان دولت در صورت فوت مستخدم، پاداش پایان خدمت به وراث قانونی مستخدم متوفی موضوع ماده 86 قانون استخدام کشوری قابل پرداخت خواهد بود طبق ماده 86 قانون مزبور وراث قانونی از لحاظ این قانون عبارتند از فرزندان و زوج یا زوجه دایمی و مادر و پدر که در کفالت متوفی بوده اند با عنایت به این که در مانحن فیه والدین شهید تحت تکفل وی نبوده اند و دلیل و مدرکی که دلالت بر اثبات این امر بنماید از سوی آنان ارایه و اقامه نشده است و با توجه به این که تخلفی از قوانین ومقررات در مانحن فیه به قدام اداره مشتکی عنه مشهود و ملحوظ نمی شود لذا با شرایط موصوف شکایت غیر وارد تشخیص و به رد آن حکم صادر و اعلام می نماید. رای دیوان قطعی است. ب: شعبه بیست و چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 24/86/1262 با موضوع دادخواست ورثه شهیده خانم زهرا صفایی فراهانی به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثارگران شهرستان شازند 2- سازمان آموزش و پرورش شهرستان شازند و به خواسته پرداخت حقوق قانونی مورث مبنی بر پرداخت پاداش پایان خدمت، به موجب دادنامه شماره 267-1388/2/2، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: خواسته شاکیان پرونده و دادخواست به شماره ثبت 38726-1386/7/23 مبنی بر پرداخت حقوق قانونی مورث و پاداش پایان خدمت است، شعبه دیوان با التفات به مدارک موجود در پرونده و پاسخ خوانده و مستندات مذکور در آن و ملاحظه مدافعات و اظهارات نماینده بنیاد شهید درجلسات مورخ 1388/1/31 و 1387/10/23 اخذ توضیح و با توجه به عدم احراز تحت تکفل بودن شاکیان از شهید، رای به رد شکایت صادر می نماید. رای دیوان قطعی است. ج: شعبه بیست و ششم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900027008 با موضوع دادخواست خانم سنگین طلا رحیمی چشمه گچی به طرفیت بنیاد شهید و امور ایثارگران و به خواسته الزام به پرداخت حقوق پاداش پایان خدمت و برقراری حقوق بازنشستگی، به موجب دادنامه شماره 9109970902601831- 1391/5/31، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: شاکی با تقدیم دادخواستی به طرفیت مشتکی عنه دو خواسته متفاوت مرتبط با هم را تقاضا کرده است با توجه به مفاد دادخواست و ملاحظه لایحه جوابیه مشتکی عنه ثبت شده به شماره 1651- 1391/5/24 اولاً: مستنداً به تبصره 1 ماده 1 قانون پرداخت هزینه های ضروری و پاداش پایان خدمت مصوب 1375/2/26 به وراث بلافصل متوفی شاکی و سایر وراث بلافصل شهید رضا محمودی استحقاق دریافت پاداش پایان خدمت را دارند لذا به الزام شتکی عنه به پرداخت پاداش پایان خدمت حکم صادر و اعلام می شود. ثانیاً: در خصوص الزام به رقراری حقوق بازنشستگی با توجه به این که شاکی هیچ گونه دلیل موجه قانونی مبنی بر تحت تکفل شهید بودن ارایه نکرده است وپرداخت هر گونه حقوق مستلزم احراز تحت تکفل بودن است، بنابراین این قسمت از خواسته شاکی محکوم به رد است. رای دیوان قطعی است. د: شعبه بیست و ششم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900029762 باموضوع دادخواست آقای سیدکاظم موسوی نژاد و خانم حوریه نگهبان، به طرفیت بنیاد شهید و امور ایثارگران و به خواسته الزام به پرداخت پاداش پایان خدمت شهید، به موجب دادنامه شماره 910997090260190-1391/6/15، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: شکات والدین دو شهید والا مقام به نامهای سیدحسن و سیدمحسن موسوی نژاد هستند و با تقدیم دادخواستی تقاضای الزام مشتکی عنه به پرداخت پاداش پایان خدمت شهید سیدمحسن موسوی نژاد را کرده است با توجه به مفاد دادخواست و ملاحظه لایحه جوابیه مشتکی عنه ثبت شده به شماره 1702- 1391/6/1 و نظر به این که به صراحت قانون حالت اشتغال مستخدمان شهید و قانون پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه های ضروری به کارکنان دولت مصوب 1375/2/26 پرداخت پاداش پایان خدمت به وراث شهید ضروری است بر این اساس شکایت وارد و به الزام مشتکی عنه به پرداخت پاداش پایان خدمت شهید سیدمحسن موسوی در حق وراث ایشان حکم صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است. هـ: شعبه بیست و ششم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900017407 با موضوع دادخواست آقای تقی رستمی و فاطمه رستمی به طرفیت بنیاد شهید و امور ایثارگران و به خواسته الزام به پرداخت پاداش پایان خدمت شهید، به موجب دادنامه شماره 9109970902601540-1391/5/7، اداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: شکات والدین شهیدان والا مقام اصغر و فرخ رستمی هستند با تقدیم دادخواستی به طرفیت مشتکی عنه تقاضای الزام به پرداخت پاداش پایان خدمت فرزندان شهید را کرده است با عنایت به این که حسب محتویات پرونده شکات تحت تکفل شهید اصغر رستمی هستند و حقوق حالت اشتغال دریافت می کنند لذا استحقاق دریافت پاداش پایان خدمت را دارند. بر این اساس مستنداً به قانون حالت اشتغال مستخدمان شهید و مواد 13 و 7 قانون دیوان عدالت اداری به الزام مشتکی عنه به پرداخت پاداش پایان خدمت متعلق به وراث شهید اصغر رستمی حکم صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت می کند.
رای هیات عمومی
الف: با توجه به این که شعبه 26 دیوان عدالت اداری در دادنامه های شماره 9109970902601831 -1391/5/21 و 9109970902601910-1391/6/15 با عدم احراز این که والدین شهید گرانقدر در کفالت شهید بوده اند حکم به الزام بنیاد شهید و امور ایثارگران به پرداخت پاداش پایان خدمت در حق والدین شهید صادر کرده است و شعب 24 و 27 در دادنامه های شماره 9109970902702624-1391/10/17 و 267-1388/2/2 با احراز عدم کفالت والدین شهید توسط شهید رای به رد شکایت صادر کرده اند، تعارض از حیث ضرورت وجود کفالت والدین توسط شهید برای دریافت پاداش پایان خدمت محرز است. ب: با توجه به این که مطابق تبصره 1 ماده واحده قانون حالت اشتغال مستخدمین شهید، جانباز، از کارافتاده و مفقودالاثر انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی مصوب سال 1372، برای آن دسته از شهدا و جانبازان از کارافتاده لی و آزادگان از کارافتاده کلی و مفقودالاثر که مستخدم دولت نبوده و شهید یا مفقود یا جانباز یا از کارافتاده شده اند با توجه به میزان تحصیلات و تخصص آنها از طرف بنیاد شهید انقلاب اسلامی حقوق و مزایای همتراز نظام هماهنگ پرداخت تعیین و پرداخت خواهد شد و پرداخت پاداش پایان خدمت نیز از جمله مزایای مصرح در تبصره 1 قانون پیش گفته محسوب می شود و به موجب تبصره 2 ماده 1 قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه های ضروری به کارکنان دولت مصوب سال 1375، پاداش پایان خدمت به وراث قانونی موضوع ماده 86 قانون استخدام کشوری تعلق می گیرد و در ماده 86 قانون استخدام کشوری، مادر و پدری که در کفالت متوفی بوده اند از جمله وراث قانونی از نظر قانون استخدام کشوری شناسایی شده اند، بنابراین برای این که والدین شهدای گرانقدر استحقاق دریافت پاداش پایان خدمت را داشته باشند، مستلزم این است که تحت کفالت شهید گرانقدر قرار گرفته باشند. با توجه به مراتب آراء شعب 27 و 24 دیوان عدالت اداری با شماره دادنامه های 9109970902702624- 1391/10/17 و 267-1388/2/2 در حدی که با لحاظ مقررات مذکور و به جهت این که والدین شهدا تحت کفالت شهید نبوده اند و به رد شکایت صادر شده است، صحیح و موافق مقررات می باشد. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- مرتضی علی اشراقی
