بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 1908
تاریخ دادنامه: 1393/11/27
کلاسه پرونده: 93/1009
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدعلی قاجار کوهستانی
موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: آقای محمدعلی قاجار کوهستانی به موجب دادخواستی اعلام کرده است که: اینجانب محمدعلی قاجار کوهستانی در سال 1387 نسبت به بازنشستگی زودرس معترض بوده و شکایتی تنظیم به دیوان عدالت اداری ارسال داشتم که به کلاسه عمومی شماره 32279-1387/7/7 ثبت دیوان شده و به شعبه 4 ارجاع داده شد. این شکواییه در تاریخ 1387/11/30 به کلاسه پرونده 4/87/1150 به شماره دادنامه 2402 مورد بررسی و طبق رای صادر شده شکایت مطروح غیر وارد تشخیص داده شد و حکم بر علیه اینجانب صادر شد. در صورتی که همین خواسته برای سایر اعضای هیات علمی در شعبات دیگر به نفع آنها صادر شد که نمونه آن نقض رای پیشین همین شعبه برای آقای قربانعلی دماوندی به دادنامه شماره 3270- 1385/8/14 بوده که در مورخ 1386/12/11 به کلاسه پرونده ت1/85/4969 به شماره دادنامه 3137 ثبت کل 105179-1385/11/14 اعتراض وارد شناخته شده و مجدداً به شعبه 1 تجدیدنظر ارجاع داده شد و طبق رای دیوان ملاک سن 65 سالگی را شرط انجام تکلیف دانشگاهها به بازنشستگی افراد مذکور اعلام داشته و در نتیجه موید عدم تقید زمان و سال خدمت اساتید می شود را ملاک قرار داده و ضمن نقض حکم و رای پیشین شعبه 4 دیوان رای صادر بر له شاکی بوده و نامبرده به کار برگشت داده شده است. حال نظر جناب عالی را در این زمینه که اینجانب با داشتن 54 سال سن و 28 سال خدمت دولتی و 2 سال سربازی چگونه مشمول قانون استخدام خاص هیات علمی نشده ام و مطابق معمول بازنشسته شده ام. خواهشمند است دستور بررسی مجدد صادر فرمایند تا حقوق از دست رفته اینجانب اعاده شود. گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است: الف: شعبه چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 4/87/1150 با موضوع دادخواست آقای محمدعلی قاجارکوهستانی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی مازندران و به خواسته اعاده به خدمت (بعد از صدور حکم بازنشستگی) به موجب دادنامه شماره 2402-1387/11/30، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: در خصوص دادخواست آقای محمدعلی قاجار کوهستانی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی مازندران به خواسته بازگشت به کار به جهت بازنشستگی زودرس به شرح مندرجات دادخواست و ضمایم پیوستی، شعبه با توجه به مفاد و محتویات پرونده و دقت در متن لایحه جوابیه طرف شکایت به شماره 3212-1387/10/1 ثبت دفتر لوایح که طی آن اعلام شده ( با عنایت به ماده 34 مجموعه قوانین و مقررات دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به صراحت اعلام شده که اعضای هیات علمی و یا بازماندگان آنها از لحاظ بازنشستگی و وظیفه تابع قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مستخدمان کشور می باشند. لذا تاکید ماده 3 قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی دستگاههای دولتی و همچنین ماده 36 قانون و مقررات دانشگاهها که حاکی از مکلف بودن دانشگاهها جهت بازنشستگی اعضای هیات علمی در سن 65 سالگی و یا در موارد خاص و استثنایی 70 سالگی « که بعضاً ممکن است به لحاظ منحصر به فرد بودن عده ای از اعضای هیات علمی که صاحب حرسی و تالیف و تحقیقات متعدد و صاحب نام در مجامع داخلی و بین المللی می باشند با این وضعیت ادامه خدمت دهند» مانعی برای بازنشستگی برخی از اعضای هیات علمی که دارای 30 سال سابقه خدمت می باشند نخواهد بود و این موضوع نیز دلیلی برای اجبار دانشگاهها جهت ادامه به کارگیری از این گونه همکاران بعد از سپری شدن 30 سال خدمت نمی باشند). نظر به این که اقدام اداره خوانده در اجرای مقررات ماده 34 آیین نامه استخدامی هیات علمی دانشگاه و ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 1368/12/13 ناظر به ماده 3 قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی دستگاههای دولتی مصوب 1366/10/27 به لحاظ داشتن بیش از سی سال سابقه خدمت انجام شده، بنابراین تخلفی از مقررات که موجب تضییع حقوق شاکی شده باشد مشهود نیست و شکایت مطروح غیر وارد تشخیص و به رد آن حکم صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است. ب: شعبه چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 84/4/1891 با موضوع دادخواست آقای قربانعلی دماوندی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی مازندران و به خواسته اعاده به خدمت ( بعد از صدور حکم بازنشستگی) به موجب دادنامه شماره 3270- 1385/8/14، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: در خصوص دادخواست آقای قربانعلی دماوندی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی مازندران به خواسته ابطال حکم بازنشستگی و اعاده به کار با توجه به محتویات پرونده و پاسخ واصل شده، نظر به این که نامبرده برابر ابلاغ شماره 3985- 1383/9/16 از تاریخ 1383/8/16 به افتخار بازنشستگی نایل گردیده است و طی حکم شماره 70080486- 1383/9/16 سازمان بازنشستگی کشوری حقوق بازنشستگی بر مبنای 30 سال و 5 ماه و 16 روز خدمت برقرار می شود و ماده 38 آیین نامه استخدامی هیات علمی که مستند شاکی است مبنی بر این که « دانشگاه مکلف است هر یک از اعضای رسمی هیات علمی را به سن 65 سال تمام رسیده باشند بازنشسته کند» مطابق متن ماده 77 قانون استخدام کشوری تصویب شده است ولی دلالتی ندارد که دستگاه متبوع با حداقل سی سال خدمت قابل قبول نمی تواند در مورد بازنشستگی مستخدم تصمیم گیری نماید و باید تا رسیدن به سن 65 سال تحمل و صبر کند. بنابراین موجبی جهت ابطال حکم بازنشستگی وجود ندارد و برابر تبصره 4 ماده 74 قانون استخدام کشوری و ماده 8 قانون نحوه تعدیل نیروی انسانی دستگاههای دولتی مصوب سال 1366 اعاده به کار موجه نیست. لذا به رد شکایت شاکی حکم صادر می شود. این رای ظرف 20 روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر است. ج: شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره ت1/85/4969 با موضوع تجدیدنظر خواهی آقای قربانعلی دماوندی از دادنامه شماره 3270- 1385/8/14 شعبه چهارم دیوان عدالت اداری، که به موجب دادنامه شماره 3137-1386/12/11، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است. عبارت مقید در ماده 38 آیین نامه استخدامی هیات علمی دانشگاه که ملاک سن 65 سالگی را شرط انجام تکلیف دانشگاهها به بازنشستگی افراد مذکور اعلام داشته در نتیجه موید عدم تقید زمان و سال خدمت اساتید می شود از این جهت و نیز به دلیل حکومت قانون خاص بر نحوه انجام وظیفه و استخدام و بازنشستگی اساتید و نیز عدم اعلام و احراز تقاضای بازنشستگی از سوی تجدیدنظر خواه و در پاسخ دانشگاه تجدیدنظر خوانده و ملاحظه سن مشارالیه تجدیدنظر خواهی را موجه از حیث مقررات ساخته، شعبه با پذیرش اعتراض و نقض دادنامه مورد اعتراض به شماره 3270- 1385/8/14 در ماهیت حکم به وارد دانستن شکایت شاکی ( تجدیدنظر خواه) و ابطال حکم بازنشستگی و در نتیجه استمرار خدمت وی صادر می کند. رای حاضر با تجویز شماره 5261/11/د41- 1386/11/3 ریاست کل دیوان عدالت اداری و مستنداً به ماده 47 قانون دیوان مصوب سال 1385 صادر و قطعی است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت می کند.
رای هیات عمومی
در خصوص اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری به شرح مندرج در گردش کار، نظر به این که در پرونده های فوق الذکر بر اساس مندرجات دادخواست و اسناد و مدارک و سایر خصوصیات منعکس در هر پرونده انشاء رای شده است و تفاوت مدلول آنها مبتنی بر استنباط متفاوت از حکم واحد قانونگذار به نظر نمی رسد، بنابراین موضوع از مصادیق آراء متناقض موضوع بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 تشخیص نمی شود.
محمدجعفر منتظری – رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
