بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 988
تاریخ رای: دوشنبه 10 شهریور 1393
کلاسه پرونده: 91/1269
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع: عدم ابطال مصوبه شماره 237402/ت47240هـ-2/12/1390 هیات وزیران
گردش کار: قایم مقام رییس سازمان بازرسی کل کشور و رییس کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاههای اداری با قانون در سازمان مذکور، به موجب شکایتنامه شماره 194430-1391/10/11 اعلام کرده است که:
«سلام علیکم: حسب اعلام واصله، مصوبه شماره 237402/ت47240هـ-1390/12/2 هیات وزیران از جهت انطباق با قانون در « کمیسیون تطبیق مصوبات دستگاههای اداری با قانون» این سازمان بررسی شد که نتیجه به شرح ذیل ایفاد می شود: هیات وزیران در جلسه مورخ 1390/10/21 بنا به پیشنهاد شماره 8334/و- 1390/5/24 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد « خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها از شمول آیین نامه اجرایی ماده (8) قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، مستثنی می باشند». با توجه به این که قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن از قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی است و به موجب بند «ب» ماده (20) قانون برنامه پنجم توسعه … مصوب 1389 تصمیم گیری در زمینه خانه های سازمانی دانشگاهها « فقط» در صلاحیت هیات امنای دانشگاههاست و هیات وزیران در صلاحیت هیات امنای دانشگاهها ورود کرده و از طرف دیگر مصوبه به نحوی تنظیم شده است که تصور شمول قانون ساماندهی حمایت از تولید و عرضه مسکن خانه های سازمانی خارج از محوطه دانشگاهها می شود، بنابراین تصویب مصوبه مذکور خارج از حدود صلاحیت هیات وزیران تشخیص می شود. مراتب اعلام می شود تا دستور فرمایید که موضوع در هیات عمومی دیوان عدالت اداری مطرح و تصمیم مقتضی اتخاذ نماید. موجب امتنان است از نتیجه تصمیم متخذه این سازمان را مطلع فرمایید. »
تصویب نامه مورد اعتراض به قرار زیر است:
« تصویب نامه در مورد خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها متن قانون مجریان قانون گروههای موضوعی شماره 237402/ت47240هـ – 1390/12/2 وزارت راه و شهرسازی – وزارت امور اقتصادی و دارایی – وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هیات وزیران در جلسه مورخ 1390/10/21 بنا به پیشنهاد شماره 8334/و- 1390/5/24 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و به استناد اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تصویب نمود خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها از شمول آیین نامه اجرایی ماده (8) قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، مستثنی می باشند.- معاون اول رییس جمهور »
در پاسخ به شکایت مذکور، معاون امور حقوقی دولت ( حوزه معاونت حقوقی رییس جمهور) به موجب لایحه شماره 96657/18486- 1392/6/5 اعلام کرده است که:
« جناب آقای دربین مستشار محترم دیوان عدالت اداری و مدیرکل هیات عمومی دیوان سلام علیکم: با احترام، عطف به نامه شماره 9109980900092896- 1391/11/30 در خصوص شکایت سازمان بارزسی کل کشور، راجع به تصویب نامه شماره 237402/ت47240هـ- 1390/12/2 ( موضوع مستثنی کردن خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها از شمول آیین نامه اجرایی ماده (8) قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن) به استناد بند «ب» ماده (20) قانون برنامه پنجم توسعه، ضمن ارسال تصویر نامه شماره 730/24730- 1392/4/11 وزارت راه و شهرسازی و نامه شماره 65734/91- 1392/4/26 وزارت امور اقتصادی و دارایی و ضمیمه آن رد شکایت را تقاضا دارد. »
نامه شماره 730/24730-1392/4/11 وزارت راه و شهرسازی به قرار زیر است:
« سلام علیکم: احتراماً بازگشت به نامه های شماره 27228/18486- 1392/2/11 در خصوص اخطاریه شماره 91/1269 دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری، مبنی بر این که مصوبه شماره 237402/ت47240هـ-1390/12/2 هیات وزیران، خارج از حدود صلاحیت آن هیات است، به استحضار می رساند: برخلاف آن چه که در نامه شماره 194430- 1391/10/11 سازمان بازرسی کل کشور، عنوان ریاست دیوان عدالت اداری بیان شده است، بند (ب) ماده 20 قانون برنامه پنجم توسعه مصوب 1389 مقرر داشته « دانشگاهها، مراکز و موسسات آموزشی و پژوهشی و فرهنگستانهایی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذی ربط هستند بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاههای دولتی بویژه قانون محاسبات عمومی، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی، معاملاتی و اداری- استخدامی- تشکیلاتی مصوب هیات امنا که حسب مورد به تایید وزرای علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستانها به تایید رییس جمهوری می رسد، عمل می نمایند. اعضای هیات علمی ستادی وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز مشمول حکم این بند هستند. حکم این بند شامل مصوبات و آیین نامه های قبلی نیز می شود و مصوبات یاد شده مادام که اصلاح نشده به قوت خود باقی هستند.» همان گونه که ملاحظه می فرمایند ماده مذکور، حکمی در خصوص خانه های سازمانی دانشگاهها و بالاخص تصمیم گیری هیات امنای دانشگاهها در این خصوص ندارد و همان طور که آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن به حکم ماده 8 قانون مذکور، توسط هیات وزیران تهیه و تصویب شده و موارد شمول آیین نامه به اشخاص و نهادها و دستگاهها در آن بیان شده، به طریق اولی هیات وزیران می تواند موارد استثناء از حکم آیین نامه مذکور را نیز مصوب نماید. بنابراین استثنای ذکر شده در مصوبه شماره 237402/ت47240هـ- 1390/12/2 هیات وزیران، در راستای اختیارات هیات وزیران مصوب گشته است و خلاف قانون نیست. همچنین، ادعای مربوط به این که مصوبه به نحوی تنظیم شده است که تصور شمول قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن به خانه های سازمانی خارج از محوطه دانشگاهها می شود نیز با توجه به متن مصوبه که اشاره داشته خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها از شمول آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مستثنی است، مردود می باشد. زیرا مصوبه پیش گفته، خانه های سازمانی را از شمول آیین نامه اجرایی ماده 8 مستثنی کرده است نه از شمول قانون. با عنایت به مطالب معنونه، بدیهی است مصوبه فوق الذکر مخالف قانون نبوده و خارج از صلاحیت هیات وزیران نیست. »
در نامه شماره 65734/91- 1392/4/26 وزارت امور اقتصادی و دارایی، به نامه شماره 52534/4451/51 -1392/3/4 معاون نظارت مالی و خزانه دار کل کشور اشاره شده که متن آن به شرح زیر است:
« جناب آقای شهریاری معاون محترم امور حقوقی و مجلس با سلام بازگشت به نامه شماره 41638/91- 1392/3/19 در خصوص شکواییه شماره 194430- 1391/10/11 سازمان بازرسی کل کشور، موضوع ابطال تصویب نامه شماره 237402/ت47240هـ- 1390/12/2 (مستثنی کردن خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها از شمول آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن) به استحضار می رساند: با توجه به این که بخش عظیمی از ساختمانها و اراضی و املاک در اختیار دانشگاهها از جمله خانه های سازمانی از محل اعتبارات دولتی تامین شده و یا اراضی مذکور در اجرای قوانین و مقررات در اختیار دانشگاهها قرار گرفته است لذا مالکیت این اموال مطابق ماده 69 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت متعلق به دولت جمهوری اسلامی ایران بوده و صرفاً حق بهره برداری از آن در اختیار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه مربوطه است بدیهی است هرگونه اتخاذ تصمیم در خصوص فروش یا واگذاری این اموال توسط دولت ( هیات وزیران) به عمل می آید در این راستا حسب درخواست وزارت علوم، هیات وزیران، خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها را به لحاظ عدم امکان تفکیک و فروش به اشخاص حقیقی و حقوقی غیر دولتی از شمول ماده 8 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مستثنی کرده است و این موضوع ارتباطی به اموال در مالکیت دانشگاهها که تابع بند (ب) ماده (20) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران است ندارد شایان ذکر است بخشی از خانه های سازمانی در اختیار دانشگاهها توسط وزارت راه و شهرسازی ( سازمان ملی زمین و مسکن) احداث شده و مالکیت آنها متعلق به سازمان یاد شده (شرکت دولتی) است و فروش این خانه ها که در محوطه دانشگاهها قرار دارند مشکلات عدیده ای برای مراکز علمی و آموزشی کشور ایجاد کرده و این موضوع از دلایل تصویب مصوبه فوق بوده است. لذا شکواییه سازمان بازرسی کل کشور ضمن خلط موضوع نسبت به طرح ابطال مصوبه اقدام کرده در حالی که مباحث مربوط به اموال دولت بوده و مشمول بند (ب) ماده (20) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران نمی باشد. »
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت می کند.
رای هیات عمومی
حکم مقرر در مصوبه شماره 237402/ت47240هـ-1390/12/2 هیات وزیران که خانه های سازمانی واقع در محوطه دانشگاهها را از شمول آیین نامه اجرایی ماده 8 قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن مستثنی اعلام کرده است با مقررات مورد استناد شاکی مغایر تشخیص نمی شود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری -علی مبشری
