بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 409-415-574-573
تاریخ رای: دوشنبه 12 خرداد 1393
کلاسه پرونده: 90/240، 461، 731، 884، 1339، 1362- 93/212، 224، 225
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: اختیار فرهومند، محمدصادق اسدی، علی اکبر میرحیدری، نادر طاهری، عادل فلاح زاده به وکالت از آقای حسن کولانجی- سیداسماعیل سیدصبوری و غلام عباس اسکندری، علیرضا حسینی و حمید موسی بیگی
موضوع: اعلام تعارض نسبت به آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: اعلام کنندکان تعارض اعلام کرده اند در خصوص الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به کارکنان بنیاد شهید که شاغل مشاغل سخت و زیان آور هستند، بین آراء شعب دیوان عدالت اداری تعارض وجود دارد. نامبردگان رفع تعارض و صدور رای وحدت رویه را خواستار شده اند.
گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه بیست و چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 24/88/2943 با موضوع دادخواست آقای علی علایی به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اردبیل 2- سازمان تامین اجتماعی استان اردبیل و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 932- 1389/4/26، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: خواسته شاکی پرونده مبنی بر الزام خواندگان به اجرای مصوبه 1387/2/15 مجلس شورای اسلامی در تسری آن به کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران و متعاقباً صدور حکم بازنشستگی وی، با ملاحظه و مداقه محتویات پرونده و مشروح دادخواست و لوایح ارایه شده یاد شده و مفاد نامه و پاسخ تکمیلی اداره کل تامین اجتماعی استان اردبیل به شماره 5578/حا/270- 1389/3/27 همچنین پاسخ شماره 2954/850/5407- 1389/3/31 دفتر حقوقی سازمان بنیاد شهید و مشروح نامه شماره 3503/5407/5009-1389/3/31 مدیرکل توسعه منابع انسانی آن بنیاد و احراز سابقه کار و نوع خواهان و متن قانون مورد استناد و آیین نامه اجرایی آن و همچنین دادنامه شماره 5-1387/3/26 هیات عمومی دیوان عدالت اداری موجه بوده از این رو شعبه با پذیرش شکایت به وارد دانستن آن و در نتیجه الزام خواندگان به اقدام حسب خواسته حکم صادر می نماید. رای دیوان قطعی است.
ب: شعبه پانزدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8909980900077507 با موضوع دادخواست آقای غلامعباس اسکندری به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به کارکنان بنیاد شهید به موجب دادنامه شماره 9009970901500519- 1390/2/13، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: هرچند مصوبه مورخ 1387/12/15 مجلس شورای اسلامی قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی را به کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران تسری داده است لکن برخورداری از امتیازات قانون فوق مستلزم احراز شرایط قانونی است که شاکی دلیلی بر استحقاق خود ارایه نداده اند، لذا شکایت مطروح را وارد تشخیص نداده به رد شکایت حکم صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است.
ج: شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8909980900068026 با موضوع دادخواست آقای اختیار فرهمند به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 8909970902501161- 1389/9/28، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: نظر به این که رشته شغلی شاکی ( کارشناس امور اجتماعی) جزء مشاغل سخت و زیان آور نمی باشد لذا خواسته وی جهت استفاده از مقررات مربوط به مشاغل سخت و زیان آور موجه نبوده و مردود اعلام می شود. رای دیوان قطعی است.
د: شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8909980900065432 با موضوع دادخواست آقای کاس آقا صدیق به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 8909970902501903- 1389/12/15، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: نظر به این که شاکی حایز هیچ یک از شرایط قانونی بازنشستگی پیش از موعد به اعتبار اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور نمی باشد لذا خواسته وی در این خصوص غیر موجه و محکوم به رد است. رای دیوان قطعی است.
هـ: شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8909980900062620 با موضوع دادخواست آقای محمدصادق اسدی به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثاگران 2- سازمان تامین اجتماعی و بـه خواسته الزام بنیـاد شهید بـه اجرای قانون تسری قانون نحوه بـازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنـگ تحمیلی و معلـولین عـادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور بـه موجب دادنامه شمـاره 8909970902501828-1389/12/11، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: نظر به این که شاکی حایز شرایط قانونی بازنشستگی پیش از موعد به اعتبار اشتغال در مشاغل سخت و زیان آور نمی باشد، لذا خواسته وی جهت برقراری مستمری بازنشستگی پیش از موعد وجهه قانونی ندارد و مردود اعلام می شود. رای دیوان قطعی است.
و: شعبه بیست و ششم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8909980900069677 با موضوع دادخواست آقای محمد داودآبادی فراهانی به طرفیت 1- سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9009970902600199- 1390/2/11، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: شاکی با تقدیم دادخواستی به طرفیت مشتکی عنه، تقاضای الزام به اجرای مصوبه مورخ 1387/12/5 موضوع تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و صدور حکم بازنشستگی را کرده است با عنایت به قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به بنیاد شهید و امور ایثارگران مصوب 1387/5/12 مجلس شورای اسلامی و با توجه به دفاعیات بلاوجه مشتکی عنهما مستنداً به قانون مارالذکر و رای شماره 5- 1387/3/26 هیات عمومی دیوان عدالت اداری شکایت شاکی وارد تشخیص و به الزام خواندگان به صدور حکم بازنشستگی وفق مفاد قانون مارالذکر حکم صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است.
ز: شعبه بیست و ششم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9009980900037781 با موضوع دادخواست آقای محسن مصطفوی به طرفیت 1- سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9009970902602039- 1390/9/13، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: شاکی با تقدیم دادخواستی به طرفیت مشتکی عنهما، تقاضای الزام به اجرای مفاد قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران و نتیجتاً صدور حکم بازنشستگی را کرده است، با توجه به مفاد دادخواست و ملاحظه لوایح جوابیه مشتکی عنهما ثبت شده به شماره های 1763- 1390/7/16 و 1874-1390/7/27 و نظر به این که قانونگذار در تاریخ 1387/2/25 قانون بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور را به کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران تسری داده است و آیین نامه تعیین میزان ضرایب فوق العاده سختی مشاغل تدوین شده و آیین نامه فوق به تایید کمیسیون اجتماعی هیات دولت نیز رسیده است. لیکن تاکنون آیین نامه فوق به تایید معاون توسعه مدیریت رییس جمهور نرسیده و منابع مالی آن تامین نشده است بر این اساس دفاعیات مشتکی عنهما غیر موجه تشخیص می شود و عدم تامین منابع مالی موجب تضییع حقوق اشخاص نمی شود. لذا با توجه به این که شاکی دارای 20 سال تمام خدمت متوالی در بنیاد شهید می باشد و بدون در نظر گرفتن شرط سنی می تواند با 5 سال ارفاق بازنشسته شود، بنابراین شکایت شاکی وارد تشخیص و به الزام مشتکی عنه به صدور حکم بازنشستگی حکم صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است.
ح: شعبه بیست و ششم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8909980900064927 با موضوع دادخواست آقای علیرضا حسینی به طرفیت 1- سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی استان گیلان و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 9009970902600513- 1390/3/17، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: شاکی با تقدیم دادخواستی به طرفیت مشتکی عنهما مبنی بر الزام به اجرای مصوبه 1387/2/15 مجلس شورای اسلامی و تسری آن به کارکنان بنیاد شهید و متعاقباً صدور حکم بازنشستگی را کرده است با توجه به این که بنیادشهید با ارسال لایحه جوابیه ثبت شده به شماره 1070- 1389/10/13 علت عدم اجرای قانون مارالذکر و آیین نامه اجرایی آن را عدم تعیین مشاغل سخت و زیان آور توسط مرکز نوسازی و تحول اداری اعلام کرده است. نظر به این که قانون صدرالذکر در تاریخ 1387/1/15 به تصویب مجلس شورای اسلامی و سپس در تاریخ 1387/2/25 به تایید شورای نگهبان رسیده است، بنابراین علی رغم گذشت 3 سال از تاریخ تصویب و تایید قانون فوق الذکر عدم تعیین مشاغل سخت و زیان آور توسط مرکز نوسازی و تحول اداری دلیل موجهی برای معطل گذاشتن قانون و عدم اجرای آن نمی باشد. بر این اساس خواسته شاکی موجه تشخیص و به الزام خواندگان به اجرای مصوبه 1387/2/15 مجلس شورای اسلامی و در نهایت صدور حکم بازنشستگی برای شاکی حکم صادرو اعلام می نماید. رای دیوان قطعی است.
ط: شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده های شماره 9009980900089424 و 9009980900047479 با موضوع دادخواست آقایان علی اکبر میرحیدری و حسن کولانجی به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه های شماره 9009970902502917- 1390/11/18 و 9009970902502158-1390/9/12، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده اند: کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران در تاریخ 1387/2/15 مشمول قانون نحوه بازنشستگی جانبازان و معلولین و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور قرار گرفته اند که حسب اعلام رییس مرکز نوسازی و تحول اداری بنیاد در راستای اجرای قانون مذکور و آیین نامه اجرایی آن نسبت به تدوین دستورالعمل اجرایی آن اقدام شده است، همچنین با تشکیل کمیته اجرایی مرکز نوسازی و تحول اداری در حال احصاء و سطح بندی مشاغل سخت و زیان آور بنیاد شهید و امور ایثارگران می باشد که پس از تصویب سنوات ارفاقی از سوی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور کارکنان واجد شرایط بنیاد بتوانند از امتیاز مقررات قانون مذکور استفاده نمایند که طبعاً پیش از سیر قانونی مراحل مذکور اجابت خواسته شاکی جواز قانونی ندارد و رد می شود. رای دیوان قطعی است.
ی: شعبه بیست و چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8909980900051635 با موضوع دادخواست آقای سیداسماعیل سیدصبوری به طرفیت 1- سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی استان گیلان و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به موجب دادنامه شماره 8909970902402199 – 1389/12/21، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: خواسته شاکی دایر بر الزام مشتکی عنهم به اجرای مصوبه 1238/155- 1387/2/15 مجلس شورای اسلامی که موضوع آن قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران است موجه و رای به وارد دانستن آن صادر می شود. همچنین خواسته دیگر شاکی مبنی بر صدور حکم بازنشستگی در اجرای مصوبه موصوف با توجه به مفاد لایحه بنیاد شهید و امور ایثارگران که حکایت از تشکیل کمیته ای جهت اجرایی کردن مصوبه و بررسی و احصاء و درجه بندی مشاغل سخت و زیان آور است، تا اتخاذ تصمیم نهایی این کمیته بلاوجه و در حال حاضر مردود اعلام می شود. رای صادر شده به استناد ماده 7 قانون دیوان عدالت اداری قطعی است.
ک: شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900017526 با موضوع دادخواست آقای حمید موسی بیگی به طرفیت 1- بنیاد شهید و امور ایثارگران 2- سازمان تامین اجتماعی استان ایلام و به خواسته الزام بنیاد شهید به اجرای قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به کارکنان بنیاد شهید به موجب دادنامه شماره 9109970902501876- 1391/5/24، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: کارکنان بنیاد شهید وامور ایثارگران در تاریخ 1387/2/15 مشمول قانون نحوه بازنشستگی جانبازان، معلولین و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور قرار گرفته اند که حسب اعلام رییس مرکز نوسازی و تحول اداری بنیاد شهید در راستای اجرای قانون مذکور و آیین نامه اجرایی آن نسبت به تدوین دستورالعمل اجرایی آن اقدام شده است. همچنین با تشکیل کمیته اجرایی مرکز نوسازی و تحول اداری در حال احصاء و سطح بندی مشاغل سخت و زیان آور بنیاد شهید می باشد که پس از تصویب سنوات ارفاقی از سوی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهوری کارکنان واجد شرایط بنیاد شهید بتوانند از امتیاز مقررات قانون مذکور استفاده نمایند، که طبعاً پیش از سیر قانونی مراحل مذکور اجابت خواسته شاکی جواز قانونی ندارد و قرار رد آن صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
اولاً: از حیث این که به علت عدم تعیین مشاغل سخت و زیان آور بنیاد شهید در زمان رسیدگی به پرونده ها، بعضی از شعب دیوان عدالت اداری با این استدلال که عدم تعیین مشاغل سخت و زیان آور نافی حقوق مستخدم نیست، رای به وارد دانستن شکایت صادر کرده اند و بعضی از شعب دیوان عدالت اداری عدم تعیین مشاغل سخت و زیان آور بنیاد شهید در زمان رسیدگی به پرونده ها را مانع رسیدگی تلقی کرده اند و پرونده را معد اتخاذ تصمیم ندانسته اند، تعارض در آراء شعب دیوان عدالت اداری وجود دارد.
ثانیاً: مطابق قانون تسری قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور به بنیاد شهید و امور ایثارگران مصوب سال 1387، حکم قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال 1367 به بنیاد شهید و امور ایثارگران انقلاب اسلامی تسری یافت و در تبصره 3 قانون اخیرالذکر مقرر شده است که شاغلین مشاغل سخت و زیان آور که وظایف مربوط به شغل آنان باعث بروز ناراحتی های جسمی و روحی می گردد می توانند با داشتن حداقل بیست سال سابقه خدمت بر اساس درخواست کتبی خود با حداکثر پنج سال ارفاق بازنشسته شوند. در تبصره 4 قانون مذکور نیز تصویب آیین نامه اجرایی قانون به هیات وزیران محول شده است. در بند 5 آیین نامه اجرایی قانون موصوف، موضوع تصویب نامه شماره 45664/ت652- 1368/5/30 هیات وزیران، مشاغل سخت و زیان آور و درجات مربوط به پست سازمانی هر یک از دستگاه های مشمول قانون به پیشنهاد هر یک از دستگاه ها و تایید شورای امور اداری و استخدامی کشور و تصویب هیات وزیران موکول شده است. با توجه به مراتب، تشخیص مشاغل سخت و زیان آور و درجات مربوط به پست سازمانی در بنیاد شهید تابع احکام فوق الذکر است و هر چند که در حال حاضر وزرای عضو کمیسیون موضوع اصل 138 قانون اساسی در امور اداری و استخدامی به موجب مصوبه شماره 8668/92/200- 1392/5/7 در راستای بند 5 آیین نامه اجرایی قانون یاد شده، مشاغل سخت و زیان آورو درجات مربوط به پست سازمانی در بنیاد شهید و امور ایثارگران را تعیین کرده است و ملاک عمل می باشد، اما چون در زمان رسیدگی به پرونده های موضوع تعارض، مشاغل سخت و زیان آور و درجات مربوط به پست سازمانی در بنیاد شهید مطابق ضوابط پیش گفته هنوز تصویب نشده بوده است و بنیاد شهید نیز در لوایح دفاعیه که در پرونده های موضوع تعارض منعکس است به این مطلب تصریح کرده است و اصل حق مورد ادعا را نفی نکرده است، بنابراین با عدم عمل به حکم مقرر در بند 5 آیین نامه اجرایی قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب سال 1367 در تعیین مشاغل سخت و زیان آور و درجات مربوط به پست سازمانی در بنیاد شهید، امکان رسیدگی به خواسته شکات در زمان رسیدگی به پرونده ها موجود نبوده است و آراء شعب دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه های 9009970902502917-1390/11/18، 9009970902502158-1390/9/12، 8909970902402199-1389/12/21 که با این استدلال و پیش از سیر مراحل مذکور، اجابت خواسته شاکیان را موجه تلقی نکرده اند صحیح و موافق مقررات تشخیص می شود. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- علی مبشری
