بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 155
تاریخ رای: دوشنبه 29 اردیبهشت 1393
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
رای وحدت رویه شماره 155 مورخ 1393/02/29 هیات عمومی دیوان عدالت اداری (عدم صلاحیت مراجع حل اختلاف کار در رسیدگی به اختلافات کارکنان دانشگاه آزاد با دانشگاه/ اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی صرفاً تابع آیین نامه های خاص اداری استخدامی مصوب هیات امناء هستند و قانون کار بر روابط کارکنان با دانشگاه حاکم نمی باشد.)
کلاسه پرونده: 154/90
شاکی: آقای یحیی رایگان
موضوع: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: آقای یحیی رایگان به موجب لایحه ای که به شماره 120/711د41- 1390/3/4 ثبت دفتر اندیکاتور هیات عمومی دیوان عدالت اداری شده اعلام کرده است که:
« احتراماً، نظر به صدور آراء متعارض از شعب مختلف دیوان عدالت اداری در خصوص صلاحیت مراجع حل اختلاف موضوع قانون کار در رسیدگی به شکایات استخدامی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی به شرح ذیل، توجه حضرتعالی را به نکات ذیل جلب می نماید: وزیر کار وامور اجتماعی وقت طی بخشنامه شماره 53655- 1371/3/22 با توجه به بخشهایی از اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی و مصوبات هیات امنای آن دانشگاه و مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، هیات علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی را دارای قانون استخدامی خاص تلقی و از شمول قانون کار خارج اعلام کرده بودند. این بخشنامه طی دادنامه 187- 1372/11/3 در پرونده 73/175 توسط هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال گردید. هیاتهای تشخیص وحل اختلاف ادارات کار و امور اجتماعی به دلیل بخشنامه مذکور و ابطال متعاقب آن آراء متعارضی در خصوص صلاحیت رسیدگی به شکایات استخدامی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی صادر کرده اند، که مورد شکایت در دیوان عدالت اداری قرار گرفته و آراء متعارض از شعب مختلف دیوان در این خصوص صادر شده است. شعبه 14 دیوان عدالت اداری طی دادنامه 2595 – 1384/11/30 درپرونده کلاسه 14/83/1094 به استناد «دادنامه 187- 1372/11/2 هیات عمومی دیوان عدالت اداری» بر صلاحیت مراجع حل اختلاف کارگری در رسیدگی به شکایات استخدامی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی رای صادر کرده و این رای با تایید شعبه 11 تجدیدنظر طی دادنامه 881 – 1385/3/29 درپرونده ت11/85/829 قطعیت یافته است. در مورد مشابهی، هیاتهای تشخیص و حل اختلاف اداره کار در رسیدگی به شکایت عضو هیات علمی دانشگاه آزاد با تلقی «مقررات و ضوابط خاص استخدامی» از رابطه استخدامی دانشگاه آزاد و به استناد « ماده 188 قانون کار» بر عدم صلاحیت ذاتی مراجع حل اختلاف رای داده اند. شکایت از این دادنامه ها در پرونده 20/88/2623 منجر به صدور دادنامه 1980- 1389/5/24 از شعبه 20 دیوان عدالت اداری مبنی بر تایید آنها شده است. دادنامه صادره از شعبه 20 نتیجتاً با دادنامه های صادره از شعب 11 و1 4 فوق متعارض است. نظر به تکلیف قانونی ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری، تقاضای بررسی و ارجاع رسیدگی به هیات عمومی دیوان عدالت اداری جهت صدور رای وحدت رویه در خصوص صلاحیت مراجع حل اختلاف ادارات کار در رسیدگی به شکایات استخدامی کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی را دارد.»
گردش کارپرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است:
الف: شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 14/83/1094 با موضوع دادخواست دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرستان میانه به طرفیت هیات حل اختلاف اداره کار و امور اجتماعی میانه و به خواسته ابطال رای شماره 472- 1383/3/4 هیات حل اختلاف اداره کار و امور اجتماعی به موجب دادنامه شماره 2595- 1384/11/30، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با توجه به محتویات دو جلد پرونده حل اختلاف ارسال شده و توجه به رای شماره 187- 1372/11/2 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال بخشنامه شماره 53655- 1371/3/24 وزارت کار واموراجتماعی راجع به عدم شمول قانون کار به کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی وصلاحیت مراجع حل اختلاف کارگری در رسیدگی به شکایات مطروح از سوی کارکنان دانشگاه به موجب رای مذکور و لازم الاتباع بودن آن برای شعب دیوان در موارد مشابه و نظر به این که رسیدگی و انشای رای معترضٌ عنه متضمن نقض قوانین و تخلف از مقررات نمی باشد و ایرادی نیز در جریان رسیدگی ملاحظه نگردید، بنابراین دادخواست اعتراض مطروح غیر موجه تشخیص و قرار رد آن صادر و اعلام می شود. رای صادر شده ظرف بیست روز پس از ابلاغ، تجدیدنظر پذیر در شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است. متعاقباً با اعتراض دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، شعبه 11 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 881- 1385/3/29 با رد تجدیدنظر خواهی، دانامه بدوی را عیناً تایید و استوار می کند.
ب: شعبه بیستم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 20/88/2623 با موضوع دادخواست آقای مهرداد عبدی با وکالت آقای رضا نجفلو به طرفیت اداره کار و امور اجتماعی میانه و به خواسته اعتراض به رای شماره 1509- 1388/8/3 هیات حل اختلاف اداره کار و امور اجتماعی به موجب دادنامه شماره 1980- 1389/5/24، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: راجع به اعتراض آقای مهرداد عبدی به طرفیت هیات حل اختلاف کار و امور اجتماعی میانه در اعتراض به رای 1388/8/3 صادره از آن هیات، نظر به شرح دادخواست شاکی و مستندات پیوست و مفاد لایحه شماره 27144- 1389/4/30 و ملاحظه اسناد و مدارک موجود در پرونده، اداره کار دلیلی که زمینه نقض یا ابطال و بی اعتباری رای معترضٌ عنه را فراهم آورد مشهود نیست. از حیث رسیدگی شکلی و ماهوی نیز ایرادی به رسیدگی مترتب نیست. علی هذا این شعبه دیوان عدالت اداری شکایت شاکی راغیر وارد تشخیص و به رد شکایت وی حکم صادر و اعلام می دارد. رای دیوان قطعی است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
اولاً: تعارض در آراء محرز است.
ثانیاً: با توجه به این که مطابق مصوبه سیصد و پنجاه و هفتمین جلسه مورخ 1374/5/31 شورای عالی انقلاب فرهنگی، موضوع الحاق یک بند به بند ح ماده 12 اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی، اعضای هیات علمی و کارکنان اداری دانشگاه مذکور مشمول قانون کار شناخته نشده اند و از طرفی به موجب بند ح ماده 12 اساسنامه دانشگاه آزاد اسلامی ابلاغی شماره 626/89/دش- 1389/7/28 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصویب مقررات مربوط به اعضای هیات علمی و کارکنان اداری دانشگاه و تعرفه حقوق و دستمزد و مزایا به عهده هیات امنای دانشگاه آزاد اسلامی محول شده است و به موجب بند 6 سومین صورت جلسه کمیسیون دایمی هیات امنای دانشگاه مصوب آذر ماه 1392، اعضای هیات علمی و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی صرفاً تابع آیین نامه های خاص اداری استخدامی مصوب هیات امناء اعلام شده است و در ماده 188 قانون کار، اشخاص مشمول مقررات خاص استخدامی مشمول قانون کار شناخته نشده اند، بنابراین رای شماره 1980- 1389/5/24 شعبه 20 دیوان عدالت اداری که بر رد شکایت شاکی صادر شده است و قانون کار را بر روابط کارکنان دانشگاه آزاد با دانشگاه حاکم ندانسته است و مآلاً آراء هیاتهای موضوع ماده 157 قانون کار مبنی بر عدم صلاحیت آنها در رسیدگی به اختلافات کارکنان دانشگاه آزاد با دانشگاه را تایید کرده است صحیح و موافق مقررات تشخیص می شود. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان عدالت اداری و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
