شماره دادنامه: 728
تاریخ دادنامه: 23/10/1392
کلاسه پرونده: 91/303
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: دیوان محاسبات کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 76369/34/30- 23/8/1390 معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور
گردش کار: معاون حقوقی، مجلس و تفریغ بودجه دیوان محاسبات کشور به موجب شکایت نامه شماره 96/20000-1391/2/11، ابطال بخشنامه شماره 76369/34/30- 1390/8/23 معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که: " احتراماً، به استحضار می رساند، بخشنامه شماره 76369/34/30- 1390/8/23 معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور مقرر می دارد « با توجه به مفاد جزء (الف) بند (108) قانون بودجه کل کشور کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری و دستگاههای موضوع ماده (50) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در استانها مکلفند حداقل نیم تا سه درصد از اعتبارات خود را ( به استثنای بودجه هزینه ای) برای انجام امور پژوهشی و توسعه علمی و دانش فناوری بر اساس آیین نامه اجرایی جزء یاد شده به شماره 120837/ت37213هـ- 1390/6/16 و سایر قوانین و مقررات مربوط در قالب موافقتنامه متبادله هزینه نمایند». مع الوصف از آن جا که: مطابق جزء (الف) بند (108) قانون بودجه سال 1390 کل کشور « کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری و دستگاههای موضوع ماده (50) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1384/8/15 علاوه بر اعتبارات پژوهشی که ذیل هر دستگاه در پیوستهای شماره (3) و (4) منظور شده است، مکلفند حداقل نیم درصد (5/0%) تا سه درصد (3%) از اعتبارات خود را به استثنای « اعتبارات فصول (1) و (6) و سرانه دانش آموزی وزارت آموزش و پرورش، بودجه هزینه ای و هزینه های مستقیم تولید شرکتهای دولتی» را برای انجام امور پژوهشی و توسعه علمی و دانش فناوری در قالب موافقتنامه متبادله هزینه نمایند. دستگاه اجرایی موظف است با رعایت قوانین و مقررات به اصلاح جدولهای بودجه شرکتهای مذکور به نحوی اقدام نماید که این اعتبارات در سرفصل جداگانه مشخص شود. اعتبارات موضوع این بند فقط در چارچوب سیاستها و نقشه جامع علمی کشور و با نظارت شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری و اولویتهای تحقیقاتی دستگاهها و شرکتهای ذی ربط که به تصویب شورای مذکور می رسد و همچنین با رعایت جزء (1) بند (م) ماده (224) قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه و قوانین و مقررات هزینه می شود. اعتبارات موضوع این بند در موافقتنامه های مربوط توسط هر دستگاه اجرایی منظور می شود و مصرف آن در موارد دیگر ممنوع است. آیین نامه اجرایی این بند حداکثر تا پایان تیر ماه 1390 توسط شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری تهیه می شود و به تصویب هیات وزیران می رسد. لذا معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، بدون عنایت به نص صریح معنون، مبادرت به صدور دستورالعمل مذکور که متضمن توسعه شمول استثناء منصوص مقنن از طریق بسط دامنه آن به کلیه دستگاههای اجرایی است، کرده در حالی که استثناء بودجه هزینه ای مندرج در حکم مذکور صرفاً ناظر بر شرکتهای دولتی بوده است و قابل تعمیم نمی باشد. علی هذا در اجرای مواد (19) و (20) قانون دیوان عدالت اداری، ابطال دستورالعمل مورد اشاره از تاریخ تصویب مورد استدعاست. " بخشنامه مورد اعتراض به قرار زیر است: " معاون محترم برنامه ریزی استانداری با سلام، با عنایت به پیگیریهای صورت گرفته توسط استانها در خصوص اعتبارات پژوهشی موضوع جزء «الف» بند (108) قانون بودجه سال 1390 کل کشور در سال جاری به استحضار می رساند: با توجه به مفاد جزء یاد شده،کلیه دستگاههای اجرایی موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری و دستگاههای موضوع (50) قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1384 در استانها، مکلفند حداقل نیم تا سه درصد از اعتبارات خود را (به استثنای بودجه هزینه ای) برای انجام امور پژوهشی و توسعه علمی و دانش فناوری بر اساس آیین نامه اجرایی جزء یاد شده به شماره 130837/ت37213هـ- 1390/6/15 و سایر قوانین و مقررات مربوط، در قالب موافقتنامه متبادله هزینه نمایند. – معاون بودجه " علی رغم ارسال نسخه ثانی شکایت نامه، برای طرف شکایت، تا زمان رسیدگی به پرونده در هیات عمومی دیوان عدالت اداری هیچ پاسخی از طرف شکایت واصل نشده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
نظر به این که در جزء الف بند 108 قانون بودجه سال 1390 کل کشور، دستگاههای اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و دستگاههای موضوع ماده 50 قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب 1384/8/15 مکلف شده اند علاوه بر اعتبارات پژوهشی که ذیل هر دستگاه در پیوستهای شماره 3 و 4 قانون منظور شده است، نیم تا سه درصد از امتیازات خود به استثنای اعتبارات فصول 1 و 6 سرانـه دانش آموزی وزارت آمـوزش و پرورش، بـودجه هزینه ای و هزینه های مستقیم تـولید خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری شرکتهای دولتی را برای انجام امور پژوهشی و توسعه علمی و دانش فناوری در قالب موافقتنامه متبادله هزینه کنند ولیکن در بخشنامه شماره 76369/34/30- 1390/8/23 معاون بودجه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور، استثنایات مصرح در حکم قانونی صدرالذکر محدود شده است و دستگاههای موضوع قانون مکلف شده اند نیم تا سه درصد اعتبارات خود به استثنای بودجه هزینه ای را برای امر مورد نظر مقنن هزینه کنند و سایر موارد مستثنی شده در قانون، در بخشنامه حذف شده است و دامنه استثنای حکم قانونگذار مضیق و محدود شده است، بنابراین بخشنامه مذکور مغایر جزء الف بند 108 قانون بودجه سال 1390 کل کشور تصویب شده است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، حکم به ابطال آن صادر می شود در همین حال با خواسته دیگر دیوان محاسبات کشور مبنی بر تسری ابطال بخشنامه به زمان تصویب و صدور آن و در اجرای ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 موافقت نمی شود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
