شماره دادنامه: 414
تاریخ دادنامه: 25/6/1392
کلاسه پرونده: 92/497
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای افشین یوسفی به وکالت از آقای ایرج حاجی زاده
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: آقای افشین یوسفی به وکالت از آقای ایرج حاجی زاده به موجب دادخواستی اعلام کرده است که: احتراماً، اینجانب افشین یوسفی به وکالت از آقای ایرج حاجی زاده گشتی عرایض و دفاعیات خویش را به شرح ذیل و از باب درس پس دادن به استحضار آن عالی مقام معروض می دارد: در سال 1359 بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شش دانگ یک قطعه زمین به مساحت 270 مترمربع قطعه 73 فعلی ( قطعه 86 سابق) از قطعه اول پلاک ثبتی 57889 فرعی از 2395 اصلی بخش 10 تهران مرز پروژه 205 خسرو به عنوان اراضی دولتی که به موجب کمیسیون ماده 12 موات اعلام گردیده بود جهت احداث محل سکونت به موکل واگذار نمود. غیر از موکل با 11 نفر دیگر همانند ایشان به همین طریق در این پروژه زمین واگذار گردید در همان موقع بنیاد مسکن انقلاب اسلامی طی نامه ای به کمیته ویژه امور صنفی، موکل را برای دریافت مصالح ساختمانی معرفی و ذیل معرفی نامه در تاریخ 1359/10/29 اعلان نموده که این نامه به جای پروانه ساختمان معتبر است و متعاقب آن شماره 9227/103 – 1360/7/2 دفتر فنی بنیاد مسکن برای سازمان آب منطقه ای تهران و شهرداری منطقه 2 نیز حاکی از واگذاری زمین از طرف سازمان مذکور به موکل است کپی نامه های مذکور به ضمیمه تقدیم شده است. موکل پس از تحویل زمین با تحمل هزینه زیاد و مشقت بسیار در شرایط سخت زندگی کارمندی با داشتن چند سر عایله با فروش اثاث البیت و ضروری ترین لوازم زندگی اقدام به احداث بنا در زمین مذکور نموده و در آن سکنی گزیده است. قابل توجه آن که زمین مذکور بر اساس رای شماره 815 – 1340/10/10 شعبه 21 دادگاه بخش تهران به عنوان اراضی غیر موقوفه اعلام و به تملک اداره کل زمین شهری استان تهران درآمده است. حتی طبق بند 1 صورت جلسه مورخ 1361/1/21 سازمان اوقاف، کل خواندگان صراحتاً اعلام کرده اند که اراضی واگذاری به 12 نفر کارمند دولت که موکل هم یکی از آنهاست خارج از محدوده موقوفه قرار گرفته است با وجود همه اینها، پس از واگذاری زمینهای یاد شده به اشخاص و موکل، علی رغم حق و واقع امر، مبادرت به تنظیم صورت جلسه تفکیکی شماره 26820- 1367/11/14 و تقسیم نامه 173505-1368/2/2 بین اداره کل زمین شهری و اداره اوقاف زمین واگذار شده به موکل و 11 نفر دیگر را در دفترخانه شماره 24 تهران به نام سازمان اوقاف و امور خیریه شمال غرب تهران و در تولیت موقوفه مرحوم حاج عباسقلی طرشتی واگذار و ثبت کرده است. واضح است این اقدام اداره دولتی خلاف بیّن قانونی است. در خاتمه با توجه به عرایض فوق الاشعار ابطال دو سند متذکره در ستون خوانده یعنی صورت جلسه تفکیکی شماره 26820- 1367/11/4 و تقسیم نامه رسمی تحت شماره 173505-1368/2/2 هر دو تنظیمی در دفترخانه شماره 24 تهران به لحاظ مستحقق الغیر درآمدن ملک مورد معاوضه و آن که حق مکتسبه ای برای موکل قبل از انتقال موخر ملک توسط بنیاد مسکن به اداره اوقاف بوجود آمده و ملک متنازع فیه قبلاً به مالکیت موکل درآمده و انتقال این ملک موخر به لحاظ فاسد بودن معامله معارضی باطل و فاقد اعتبار قانونی بوده است و بر این مبنا موکل مبادرت به طرح دعوا راجع به ابطال صورت جلسه تفکیکی شماره 26820- 1367/11/4 و تقسیم نامه رسمی شماره 173505-1368/2/2 و الزام به انتقال سند را می نماید و اینجانب لازم به ذکر می داند که برخی آراء سابق الصدور در خصوص همین ملک و با طرح دعوا توسط موکل و تصمیمات و اقدامات متخذه قضایی را به عرض آن عالی جناب برساند. موکل به موجب پرونده کلاسه 1082/72 در شعبه دوم دیوان عدالت اداری تحت خواسته « الزام به تنظیم سند رسمی و ابطال اقدامات ادارات مزبور» طرح دعوا می نماید که به موجب دادنامه شماره 1935- 1376/11/15 حکم به نفع ایشان صادر می گردد ولیکن در مرحله تجدیدنظر خواهی توسط طرفهای مقابل به موجب دادنامه شماره 391-1377/3/17 در پرونده کلاسه ت1/76/1753 صادره از شعبه اول هیات تجدیدنظر دیوان عدالت اداری مستنداً به ماده 11 قانون دیوان عدالت اداری طرح شکایت به کیفیت مطروح را خارج از صلاحیت دیوان تشخیص و با فسخ دادنامه بعدی به اعتبار شایستگی دادگاه عمومی قرار عدم صلاحیت صادر و اعلام می گردد. متعاقباً موکل خواسته خود را در شعبه 215 دادگاه عمومی حقوقی تهران تحت کلاسه 68/82 مطرح می نماید که به موجب دادنامه شماره 143- 1382/3/28 دعوای موکل با این استناد که قبل از الزام به انتقال سند بایستی مالکیت اثبات گردد دعوای موکل با صدور قرار رد مردود اعلام می گردد که موکل به این رای اعتراض می نماید ولیکن شعبه 11 دادگاه تجدیدنظر استان تهران به موجب دادنامه 1243- 1382/6/31 تحت کلاسه پرونده 82/11/1082 با تایید دادنامه بعدی باز دعوای موکل را منوط به اثبات مالکیت می نماید، مجدداً موکل به موجب مدارک و مستندات مثبته مالکیت و نیز احکامی که به نفع دیگر همکاران ایشان که با همین وضعیت مشابه حکم به نفع ایشان اصدار گردیده به دو رای اخیرالذکر به شعب تشخیص دیوان عالی کشور اعتراض می نماید که به موجب دادنامه صادره از شعبه نهم تشخیص تحت شماره 9/265- 1384/3/1 در پرونده کلاسه 82/9/2605 با نقض آراء صادره و تایید حقانیت موکل مجدداً رسیدگی به پرونده را به دادگاه بدوی محول می نماید ولیکن شعبه 215 دادگاه حقوقی تهران به موجب دادنامه شماره 1071- 1384/8/9 در پرونده کلاسه 352/215/84 دعوای الزام به تنظیم سند را به کیفیت مطروح قابل استماع ندانسته و پذیرش آن را منوط به ابطال اقدامات و تصمیمات صورت پذیرفته در خصوص تقسیم نامه رسمی و غیره دانسته است که موکل در راستای ابطال اقدامات انجام شده در خصوص صورت جلسه تفکیکی و تقسیم نامه رسمی متنازع فیه و تنظیمی در دفترخانه اسناد رسمی شماره 24 تهران در شعبه هشت دیوان عدالت اداری طرح دعوا می نماید که به موجب دادنامه شماره 1756-1386/10/26 در پرونده کلاسه 8/86/969 از آن جهت که ابطال اقدامات را امری ماهوی (در صلاحیت مراجع قضایی) تشخیص داده و صلاحیت دیوان را از حیث رعایت مقررات شکلی تلقی می نماید قرار رد قطعی شکایت موکل را صادر می نماید که به این حکم در شعب تشخیص دیوان عالی کشور تحت کلاسه 2ح67/11/41د توسط موکل اعتراض می گردد که در برج 2 سال 1388 اعتراض موکل مردود اعلام می گردد این در حالی است که به موجب احکام قطعی صادره پیوست سه تن از همکاران موکل یعنی آقایان حمزه مرزنگ و علی اکبر رحمتی بخشایش و آقای فتاح پرتوی (نفرات ردیفهای 2، 3 و 11 از لیست معرفی شده به سازمان آب منطقه تهران مورخ 1360/7/2) که در وضعیتی کاملاً مشابه با موکل قرار دارند و از جمله 12 نفری بودند که همراه با موکل وضعیت موصوف را به شرح دادخواست داشته اند حکم به نفع ایشان در خصوص ابطال تقسیم نامه و صورت جلسه تفکیکی و الزام به انتقال سند صادر گردیده است فلذا با توجه به آن که حقانیت و مالکیت دیگر همکاران موکل که دارای وضعیت کاملاً مشابه و یکسان با موکل بوده اند با توجه به احکام قطعی صادره تایید و تثبیت گردیده است و شعبات دیگر دیوان عدالت اداری حقوق حقه سه تن مذکور را به رسمیت شناخته و حکم به نفع ایشان صادر و اجرا شده است ولی در آرایی مغایر و متناقض دعوای موکل توسط دیگر شعبات دیوان در خصوص همین موضوع و با وضعیتی کاملاً مشابه و در یک پروژه واگذاری مسکن یکسان مردود اعلام گردیده و در راستای ایجاد وحدت رویه قضایی و اتخاذ تصمیم یکسان و واحد نسبت به موضوعات مشابه و آحاد جامعه باالسویه و جلوگیری از تشتت آراء و تعارض و تناقض در آنها که شایسته دستگاه قضا نمی باشد وفق ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری و سایر قوانین و مقررات جاریه صدور دستورات و ترتیبات مقتضی را در این خصوص و در راستای اعاده حقوق حقه موکل بعد از سالها تظلم خواهی و تلاش طاقت فرسا در نهایت ادب و احترام استدعا دارد. گردش کار پرونده ها و مشرح آراء به قرار زیر است: الف: شعبه هشتم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده 8/86/969 با موضوع دادخواست آقایان میرشمس معروف زاده و حسن علیزاده نوری به وکالت از آقای ایرج حاجی زاده گشتی به طرفیت 1- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی 2- اداره کل زمین شهری 3- اداره اوقاف و امور خیریه شمال و غرب تهران 4- تولیت موقوفه عام حاج عباسقلی طرشتی و به خواسته ابطال اقدامات انجام شده در خصوص تنظیم صورت جلسه تفکیکی شماره 26820- 1367/11/4 اداره ثبت اسناد و املاک و تقسیم نامه شماره 173505-1368/2/2 تنظیمی در دفتر اسناد رسمی شماره 24 تهران به موجب دادنامه شماره 1756- 1386/10/26 مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: نظر به این که موضوع خواسته ها در ارتباط با وظایف اداره ثبت اسناد و املاک بوده و از این اداره طرح شکایت نشده است و در صورت طرح شکایت فقط از جهت رعایت مقررات شکلی رسیدگی به عمل خواهد آمد و این که موضوع خواسته ها توجهی به دستگاههای طرف شکایت نداشته علی هذا مستنداً به بند ب ماده 20 آیین دادرسی دیوان عدالت اداری قرار رد شکایت مطروح صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است. ب: شعبه پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 5/71/848 با موضوع دادخواست آقای علی اکبر رحمتی بخشایش به طرفیت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شعبه غرب تهران و اداره کل زمین شهری و به خواسته درخواست سند انتقال زمین مورد واگذاری و تصرف و تقاضای ابطال صورت جلسه تنظیم شده به موجب دادنامه شماره 1250- 1371/12/26، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: آقای علی اکبر رحمتی بخشایش به موجب دادخواست شماره 14871-1369/12/1 علیه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و اداره کل زمین شهری تهران شکایت کرده و اعلام نموده یک قطعه زمین به مساحت 3/247 مترمربع در پروژه 205 خسرو در سال 1359 توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به وی واگذار شده و طی نامه شماره 9327ف-103- 1360/7/3 به سازمان آب منطقه ای و همچنین به شهرداری منطقه 2 تهران به استناد صورت جلسه شماره 10855-8/4/ هیات سه نفره پروژه کوی 24 متری خسرو به همراه 12 نفر دیگر معرفی شده است و قطعه 112 به نام وی منظور گردیده که وی با تحمل هزینه گزاف در آن احداث بنا نموده. لکن بنیاد به انحاء مختلف از تنظیم سند واگذاری قطعی خودداری می نماید و اخیراً نیز زمین متصرفی وی را در ازای اراضی معوض واگذاری به اداره اوقاف به اوقاف واگذار نموده است. تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر لغو این اقدام و صدور دستور تنظیم سند واگذاری ملک را دارد. با توجه به پاسخ شماره 600- 1371/2/20 بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و توضیحات نمایندگان اداره کل زمین شهری تهران و نماینده بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در جلسه مورخ 1371/11/14 و نقشه ها و مدارک ارایه شده از طرف بنیاد و شاکی اولاً: دعوا توجهی به اداره زمین شهری ندارد زیرا چون قسمتی از اراضی طرح و پروژه خسرو (205) بر طبق رای صادره از دادگاه مدنی خاص تهران موقوفه شناخته شده برای جلوگیری از توقف طرح سازمان زمین شهری قطعاتی از اراضی موات و بایر مشمول قانون زمین شهری را به بنیاد واگذار نموده تا به عنوان معوض اجرای طرح در اختیار اوقاف قرار دهند بنابراین این شکایت شاکی توجهی به زمین شهری تهران ندانسته و شکایت وی در این خصوص مردود است و ثانیاً: با احراز صحت ادعای شاکی در خصوص واگذاری قطعه 112 ادعایی در سال 1309 به شاکی و احداث بنا در قطعه مذکور نظر به این که قطعه 112 بر اساس معرفی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به تصرف شاکی درآمده در لیست 120 نفره برای اخذ مجوز به شهرداری و سازمان آب معرفی گردیده و بدین اعتبار شاکی اقدام به احداث بنا در ملک متصرفی کرده و بنیاد نیز به اقدام شاکی اعتراض نداشته بنابه مراتب واگذاری قطعه 112 به اداره اوقاف که جزء اراضی موقوفه نبوده فاقد وجاهت قانونی است و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ملزم است در ادامه اقدامات انجام شده نسبت به واگذاری و انتقال قطعی ملک بر طبق ضوابط و مقررات به شاکی اقدام نماید و علی هذا به وارد دانستن شکایت شاکی در این خصوص و الزام بنیاد مسکن انقلاب اسلامی نسبت به واگذاری زمین مذکور حکم صادر و اعلام می گردد. ج: شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 14/79/295 با موضوع دادخواست آقای فتاح پرتوی پیروز به طرفیت 1- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی 2- اداره کل زمین شهری استان تهران 3- سازمان اوقاف و امور خیریه و به خواسته ابطال اقدامات انجام شده فی مابین مشتکی عنهم در خصوص تنظیم صورت جلسه تفکیکی شماره 26820- 1367/11/4 اداره ثبت ناحیه غرب تهران و ردیف 13 تقسیم نامه شماره 173505-1368/2/2 دفتر اسناد رسمی شماره 24 تهران به موجب دادنامه شماره 814- 1381/3/23، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با عنایت به مجموع محتویات پرونده و مفاد لوایح طرفهای شکایت و با توجه به توصیف عملکرد مشتکی عنهما و قطع نظر از عنوان حصر شده در ستون خواسته به اعتبار موارد و مندرجات لایحه مورخ 1381/3/13 شاکی، که تحت شماره 964-1381/3/13 ثبت و ضمیمه سابقه می باشد دلالت بر آن دارد که قطعه مذکور (97) به شرح لیست اسامی 12 نفره که ردیف 3 آقای فتاح پرتوی ذکر شده و لیست مرقوم جهت دریافت انشعاب آب از طرف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی طی نامه شماره 9227/103- 1360/7/2 در سازمان آب منطقه ای معرفی که این اقدام متعاقب واگذاری سال 1359 از ناحیه بنیاد مسکن به واجدین شرایط بوده و شاکی در قطعه موصوف مبادرت به احداث بنا و تصرفات مالکانه نموده و سرپرست بنیاد مسکن استان تهران طی نامه شماره 2809/س- 1364/7/22 اعلام داشته در پلاک 2397 کمیسیون ماده 12 اعلام موات نموده در پی آن سند مالکیت به شماره ثبتی 279464 و دفترچه مالکیت 152262 به تاریخ 1347/10/4 به نام دولت جمهوری اسلامی ایران و نمایندگی اداره کل زمین شهری استان تهران صادر و تسلیم گردیده و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در امر واگذاری زمین و اجرای پروژه 205 خسرو نماینده قانونی اداره کل زمین شهری تهران بوده است، زیرا مفاد ماده 90 آیین نامه اجرایی قانون اراضی زمین شهری مصوب 1361/3/30 در مورد زمینهایی که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی واگذار نموده تعیین تکلیف گردیده و آن را پذیرفته و تایید نموده با این اوصاف با تمسک به امر واگذاری از طریق بنیاد مسکن و سایر دلایل و مستندات ابرازی و اخذ انشعاب آب و برق در آن دارای حقوق مکتسب قانونی در پلاک مارالذکر گردیده نتیجتاً رسیدگی به امتناع از ایفای تعهدات قانونی در قبال شاکی از قلمرو صلاحیت دیوان بوده و تاخیر در تنظیم سند انتقال نافی حق مکتسب قانونی نمی تواند باشد و مفاد دادنامه شماره 1350- 1371/12/26 صادره از شعبه پنجم دیوان و دادنامه شماره 1631- 1376/11/15 صادره از شعبه 17 دیوان که طی دادنامه شماره 629-1377/5/11 صادره از شعبه اول هیات تجدیدنظر دیوان تایید گردیده نیز مشعر بر این نکته است که امر واگذاری در سال 1359 و احداث بنا و تصرفات مالکانه از مصادیق حقوق ثابت قانونی بوده بنابراین اقدامات خواندگان در مورد واگذاری قطعه زمین مورد نظر شاکی به اداره اوقاف به عنوان موقوفه که طی صورت جلسه تفکیکی شماره 26820- 1376/11/4 و تقسیم نامه 173505- 1368/2/2 صورت پذیرفته بر طبق ضوابط و مقررات قانونی بالاخص قانون آیین نامه اجرایی زمین شهری نبوده فلذا به وارد دانستن شکایت و ابطال اقدامات در این خصوص حکم صادر و اعلام می گردد. این رای ظرف مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری است. د: شعبه دوم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 2/72/1082 با موضوع دادخواست آقای ایرج حاجی زاده گشتی به طرفیت 1- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی 2- اداره کل زمین شهری استان تهران و به خواسته الزام به تنظیم سند واگذاری قطعی قطعه زمین واگذاری مورد تصرف و ابطال اقدام اداره کل زمین شهری به موجب دادنامه شماره 1935- 1376/11/15، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با توجه به متن دادخواست و منضمات و لایحه جوابیه و محتویات پرونده به جهات ذیل شکایت وارد است 1- در مورد عدم عقد قرارداد فی مابین شاکی و سازمان مسکن با توجه به این که عقد قرارداد ممکن است بدون نوشته ای انجام شود و نوشته جات دلیل بر عقد قرارداد می باشد و نامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شعبه غرب تهران به کمیته ویژه صنفی مورخ 1359/6/31 که در ذیل آن در 1359/10/29 اعلان شده این نامه به جای پروانه ساختمانی معتبر است و همچنین نامه دفتر فنی بنیاد مسکن به سازمان آب منطقه ای تهران به شماره 9227/103- 1360/7/2 حکایت از واگذاری زمین از طرف سازمان به نامبرده می باشد. 2- به موجب صورت جلسه ای که طی دعوت نامه شماره 10807/100- 1360/12/25 که طی شماره 287- 1361/1/21 سازمان اوقاف تشکیل گردیده زمین واگذاری به شاکی و همکاران در خارج از حدود موقوفه قرار گرفته 3- طی صورت جلسه تفکیکی زمین مورد ادعا خارج از زمینهای موقوفه می باشد 4- تقسیم نامه شماره 173505- 1368/2/2 بعد از رای دادگاه محمل قانون ندارد بناء علی هذا و توجهاً به این که قبل از سال 60 زمین مزبور به عنوان زمین ملکی سازمان زمین به شاکی واگذار شده و در آن احداث بنا نموده اقدامات خوانده فاقد وجاهت قانونی است رای به ورود شکایت و ابطال اقدامات خوانده صادر می گردد. این رای قابل تجدیدنظر به مدت 10 روز می باشد. با تجدیدنظر خواهی آقای ایرج حاجی زاده گشتی به موجب دادنامه شماره 800-1379/7/13 شعبه 4 تجدیدنظر پس از رسیدگی به رد تجدیدنظر خواهی حکم صادر شده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
اولاً: تعارض در آراء شعب 8 و 14 دیوان عدالت اداری محرز است. ثانیاً: با توجه به این که صورت مجلس تفکیکی املاک توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صادر می شود، درخواست ابطال صورت مجلس مذکور بدون طرف دعوا قرار دادن سازمان ثبت اسناد و املاک کشور موجه نیست، بنابراین رای شعبه هشتم که به دلیل طرف دعوا قرار ندادن سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به شماره دادنامه 1756- 1386/6/3 مبنی بر رد شکایت صادر شده است صحیح و موافق مقررات تشخیص می شود. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری خیابان بهشت (ضلع جنوبی پارک شهر) دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- علی مبشری
