بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 263-262-261
تاریخ دادنامه: 24/4/1392
کلاسه پرونده: 89/557-556-555
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: 1- بانک کشاورزی 2- آقای رامین مرادی (قاضی دیوان عدالت اداری) 3- آقای صفدر غضنفری
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: اداره کل حقوقی بانک کشاورزی به موجب لایحه شماره 4154/502/82/16- 1388/8/6 اعلام کرده است که: شعبه 8 دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره 2827 – 1387/3/12 کلاسه پرونده 8/86/1907 در خصوص شکایت آقای حسین نیک اندیش به طرفیت این بانک مبنی بر احتساب 8 سال سنوات خدمتی و اعمال مزایای مربوطه در حکم بازنشستگی، حکم بر وارد دانستن شکایت و الزام این بانک را به اصلاح حکم بازنشستگی، صادر کرده است. از سوی دیگر شعبه 14 دیوان عدالت اداری نیز طی دادنامه شماره 1087-1386/7/30 کلاسه پرونده 14/84/2286 در خصوص شکایت آقای فرخ برادری به طرفیت این بانک با همان خواسته ( یعنی برقراری مزایای ده سال سنوات ارفاقی در حکم بازنشستگی) حکم به رد شکایت صادر کرده است. ضمناً شعبه 13 دیوان نیز طی دادنامه شماره 495- 1388/4/13 کلاسه پرونده 13/87/1232 نیز در خصوص همان موضوع، حکم به رد شکایت صادر کرده است. لازم به ذکر می داند شکایات مذکور از سوی بازنشستگان این بانک (که برابر ماده 133 اصلاحی آیین نامه استخدامی بانک کشاورزی با احتساب حداکثر ده سال سنوات ارفاقی بازنشسته شده اند) طرح شده است. شاکیان مدعی می باشند که علاوه بر حقوق، افزایش سالانه ( گروه) مربوط به سنوات ارفاقی مذکور نیز باید پرداخت شود، در حالی که متن ماده 133 اصلاحی مذکور تصریح دارد که در تعیین حقوق بازنشستگی آخرین حقوق قبل از بازنشستگی ملاک محاسبه قرار می گیرد. ضمناً برابر ماده 5 دستورالعمل نحوه محاسبه و تعیین حقوق بازنشستگی مصوب 1374/6/21 شورای عالی بانکها، سنوات خدمت ارفاقی از لحاظ تعیین گروه شغلی و افزایش سنواتی ملاک محاسبه قرار نمی گیرد. این بانک نیز در اجرای قانون مذکور احکام بازنشستگی نامبردگان را صادر کرده و صندوق بازنشستگی بانکها نیز حقوق بازنشستگی را بر مبنای آخرین حقوق دریافتی و 30 روز کامل پرداخت می نماید. لذا پرداخت مزایای سنوات ارفاقی بدون انجام خدمت، خلاف قانون و آیین نامه مذکور می باشد. بنا به مراتب با توجه به این که در موارد مشابه یعنی ادعای مطالبه مزایای سنوات ارفاقی در حکم بازنشستگی، آرای متناقضی از شعب دیوان صادر شده است و رای شماره 2827 – 1387/3/12 شعبه 8 با آرای شماره 1087 – 1386/7/30 شعبه 14 و 495- 1388/4/13 شعبه 13 تعارض دارد و شکایات دیگری نیز در همین مورد از سوی بازنشستگان این بانک طرح شده است، برابر ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری، تقاضای طرح موضوع در هیات عمومی دیوان و صدور رای وحدت رویه را دارد. آقای رامین مرادی (قاضی دیوان عدالت اداری) نیز طی شرحی اعلام کرده است که: " نظر به این که در خصوص موضوع واحد توسط شعب 14 و 8 دیوان عدالت اداری آراء متناقض صادر شده است، لذا مستنداً به بند «2» ماده «19» و ماده «43» قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385 جهت طرح و صدور رای وحدت رویه از سوی هیات عمومی دیوان مراتب برای دستور و اقدام مقتضی به حضور ارسال می گردد. " آقای صفدر غضنفری نیز طی شرحی اعلام کرده است که: احتراماً به استحضار عالی می رساند شعبه 8 آن دیوان در پرونده کلاسه 8/86/1907 در خصوص شکایت اینجانب به وکالت از آقای حسین نیک اندیش به طرفیت بانک کشاورزی به خواسته اصلاح حکم بازنشستگی و منظور نمودن حدود 8 سال سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوطه، طی دادنامه شماره 2827 – 1387/3/12 مبادرت به صدور حکم به ورود شکایت و حکم به الزام بانک کشاورزی به اصلاح حکم بازنشستگی شاکی و اعمال 8 سال سنوات خدمت ارفاقی از هر لحاظ به مانند کارمندانی که 30 سال تمام خدمت نموده باشند، صادر نموده است، لیکن شعبه 13 دیوان عدالت اداری در پرونده شماره 13/87/1281 در رابطه با شکایت اینجانب به وکالت از آقای محمدتقی امامی خویی به طرفیت بانک کشاورزی به خواسته الزام بانک خوانده به منظور نمودن 9 سال و 2 ماه سنوات خدمت ارفاقی در تعیین حقوق و مزایای بازنشستگی، به موجب دادنامه شماره 390 – 1388/3/24 با غیر وارد تشخیص دادن شکایت شاکی حکم به رد شکایت صادر نموده است. مع الوصف از آنجا که در یک موضوع واحد و کاملاً مشابه در مورد اشخاص مختلف دو شعبه از شعب دیوان آراء متناقض صادر کرده اند، لذا به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری، استدعای رسیدگی و اتخاذ تصمیم مقتضی را دارد. گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است: الف: شعبه هشتم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 8/86/1907 با موضوع دادخواست آقای حسین نیک اندیش به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره 2827-1387/3/12 مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با توجه به دفاع غیر موجه بانک کشاورزی طی لایحه دفاعیه و با عنایت به این که در احتساب سنوات ارفاقی باید تمامی مزایای آن مورد محاسبه قرار گیرد دفاع بانک مبنی بر این که 8 سال خدمت انجام نداده است تا از مزایای آن استفاده کند در حالی که قانوناً هدف از سنوات ارفاقی استفاده مستخدم از تمام مزایای آن از جمله کسورات بازنشستگی است که پرداخت آن بر عهده دستگاه محل خدمت است، علی هذا حکم به الزام بانک طرف شکایت به اصلاح حکم بازنشستگی شاکی و اعمال 8 سال سنوات خدمتی ارفاقی از هر لحاظ به مانند کارمندانی که 30 سال تمام خدمت کرده باشند و پرداخت مابه التفاوت حقوق مربوط از تاریخ صدور حکم بازنشستگی به بعد صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است. ب: شعبه سیزدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 13/87/1232 با موضوع دادخواست آقای مرتضی مهرآمیز به وکالت از آقایان پرویز اربابها، حمید وثوقی و محمد مقیمی به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره 495- 1388/4/13، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با عنایت به اوراق و محتوای پرونده و پاسخ، طرف شکایت به شماره های 13/238/529- 1388/1/25 و 1190/502/82/16- 1388/3/5 که به ترتیب به شماره های 137 – 1388/1/26 و 520- 1388/3/13 ثبت دفتر لوایح، پیوست پرونده است نظر به این که آقایان وثوقی و اربابها و مقیمی به ترتیب در تاریخ 1359/9/1 و 1359/12/5 و 1359/12/14 با احتساب حداکثر ده سال سابقه خدمت اضافه بازنشسته شده اند، مآلاً خواسته نامبردگان تحقق یافته است لذا شعبه 13 دیوان با در نظر گرفتن مراتب فوق البیان به استناد مفهوم مخالف مواد 13 و 14 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385/3/9 مجلس شورای اسلامی و 1385/9/25 مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران قرار رد شکایت صادر و اعلام می کند. رای دیوان قطعی است. ج: شعبه سیزدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 13/87/1281 با موضوع دادخواست آقای صفدر غضنفری به طرفیت بانک کشاورزی به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره 390- 1388/3/24، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با عنایت به اوراق و محتوای پرونده و ملاحظه مفاد شکایت شاکی و ضمایم آن و پاسخ مشتکی عنه به شماره 1317/502/82/9- 1388/3/13 که به شماره 551- 1388/3/18 ثبت دفتر لوایح، ضم پرونده است نظر به این که تصمیم اداری مذکور متضمن نقض قوانین و مقررات نیست و از جانب شاکی هم دلیلی بر مخدوش بودن آن ارایه نشده است مآلاً موجبی بر پذیرش خواسته وجود ندارد، لذا شعبه 13 دیوان با در نظر گرفتن مراتب فوق البیان با غیر وارد تشخیص دادن شکایت شاکی به استناد مفهوم مخالف مواد 13 و 14 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385/3/9 مجلس شورای اسلامی و 1385/9/25 مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی ایران قرار رد شکایت صادر و اعلام می کند. رای دیوان قطعی است. د: شعبه چهارم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 14/84/2286 با موضوع دادخواست آقای فرخ برادری به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه شماره 1087- 1386/7/30، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با توجه به مندرجات دادخواست و لایحه پاسخ مشتکی عنه و مستندات پیوست آنها و بازنشسته شدن خواهان در سال 1360 با قریب ده سال سنوات خدمت ارفاقی و نظر به این که در نحوه بازنشسته کردن خواهان و برقراری حقوق و مزایا تضییع حقی ثابت و مسلم نیست، بنابراین دادخواست مطروح غیر موجه تشخیص و حکم به رد آن صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است. هـ: شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده های شماره 1362/87/14 و 14/87/1211 با موضوع دادخواست آقای سیدجمال نور افشار با وکالت آقای صفدر غضنفری به طرفیت بانک کشاورزی و به خواسته احتساب سنوات خدمت ارفاقی و اعمال مزایای مربوط در حکم بازنشستگی به موجب دادنامه های شماره 326-327- 1389/3/22، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: با ملاحظه اوراق پرونده و لایحه دفاعیه بانک و صندوق بازنشستگی طرف شکایت، ماده 133 اصلاحی آیین نامه استخدامی بانک، مصوب 1358/11/7 مجمع عمومی بانکها مقرر می دارد بانک تعاون کشاورزی ایران « بانک کشاورزی فعلی» می تواند با تایید هیاتی مرکب از یکی از معاونان بانک و یکی از مدیران به انتخاب رییس بانک و مسوول امور کارگزینی و تصویب رییس بانک، مستخدمان خود را که حداقل بیست سال سابقه دارند بازنشسته نماید به مدت خدمت این قبیل مستخدمان فقط در احتساب حقوق بازنشستگی حداکثر ده سال بدون پرداخت کسور بازنشستگی افزوده می شود و خدمت زاید بر سی سال قابل محاسبه نخواهد بود و در تعیین حقوق بازنشستگی آنان به جای متوسط حقوق، آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه قرار می گیرد.» حسب مفاد حکم شماره 2730-1359/2/10 اداره کل کارگزینی شاکی بر اساس ماده 133 اصلاحی مذکور از تاریخ 1359/4/1 با دارا بودن 22 سال و 6 ماه و 22 روز سابقه خدمت با احتساب خدمت ارفاقی تا 30 سال بازنشسته شده است نظر به این که حکم مقرر در ماده 133 اصلاحی آیین نامه فوق الذکر دلالت بر برخورداری مستخدم بانک از سنوات خدمت ارفاقی فقط در احتساب حقوق بازنشستگی حداکثر 10 سال بدون پرداخت کسور بازنشستگی و تعیین و محاسبه حقوق بازنشستگی وی بر اساس آخرین حقوق قبل از بازنشستگی دارد در واقع با احتساب سنوات ارفاقی برای مستخدم بازنشسته باید حقوق 30 روز برقرار و پرداخت شود، بانک و صندوق طرف شکایت نیز بر همین اساس عمل کرده است و با عنایت به این که الزام بانک و صندوق مشتکی عنه به اعمال مقررات ارفاقی صدرالذکر موثر در گروه و پایه و غیره همانند کارمندانی که سی سال خدمت کرده اند خلاف مقررات و فاقد مجوز قانونی است. لذا شکایت وکیل شاکی وارد تشخیص نمی شود و حکم به رد آن صادر و اعلام می شود. رای دیوان قطعی است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
اولاً: تعارض در آراء مندرج در گردش کار محرز است. ثانیاً: به موجب ماده 133 اصلاحی آیین نامه استخدامی بانک تعاون کشاورزی ایران مصوب 1358/11/7 مجمع عمومی بانکها، مقرر شده است «بانک تعاون کشاورزی ایران می تواند با تایید هیاتی مرکب از یکی از معاونان بانک و یکی از مدیران به انتخاب رییس بانک و مسوول امور کارگزینی و تصویب رییس بانک، مستخدمان خود را که حداقل بیست سال سابقه دارند بازنشسته نماید به مدت خدمت این قبیل مستخدمان فقط در احتساب حقوق بازنشستگی حداکثر ده سال بدون پرداخت کسور بازنشستگی افزوده می شود و خدمت زاید بر سی سال قابل محاسبه نخواهد بود و در تعیین حقوق بازنشستگی آنان به جای متوسط حقوق، آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه قرار می گیرد.» نظر به مراتب فوق مدت خدمت ارفاقی فقط در احتساب حقوق بازنشستگی موثر و در تعیین حقوق بازنشستگی آخرین حقوق قبل از بازنشستگی مبنای محاسبه است و دادنامه شماره 495- 1388/4/13 شعبه سیزدهم و دادنامه شماره 326-327- 1389/3/22 شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری که متضمن این معنی می باشد صحیح و موافق مقررات تشخیص می شود. این رای به استناد بند 2 ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
