بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 60
تاریخ دادنامه: 11/2/1391
کلاسه پرونده: 89/306
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای بهنام حجازی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 74270/1/200-19/8/1388 معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور
گردش کار: به موجب بخشنامه شماره 74270/1/200-19/8/1388 معاونت راهبردی منابع انسانی [معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور] مقرر شده است که:
" با توجه به اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری، سوالات متعددی از سوی دستگاههای اجرایی در خصوص نحوه احتساب دوره های آموزشی مصوب که کارکنان در اجرای مقررات مربوط به نحوی از امتیازهای مترتب بر آن استفاده کرده اند، برای صدور گواهینامه نوع دوم و بهره مندی از مزایای آن مطرح شده است، بنابراین به منظور روشنگری و رفع ابهامات مطرح شده در این زمینه اعلام می دارد:
« به میزان ساعات آن دسته از دوره های آموزشی مصوب که در چارچوب رعایت کلیه مقررات مربوط به نظام آموزش کارکنان دولت و از تاریخ 1/1/1379 به بعد به اجرا درآمده است و برای استفاده از امتیاز یک سال تعجیل در ارتقای گروه، ملاک عمل قرار گرفته است و یا در اجرای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری برای امتیاز حق شاغل مورد محاسبه قرار گرفته است، برای صدور گواهینامه نوع دوم ( مهارتی، تخصصی و تخصصی-پژوهشی) موضوع بند 2/د نظام آموزش کارکنان دولت قابل احتساب نیست.» "
آقای بهنام حجازی به موجب دادخواستی، ابطال بخشنامه مذکور را خواستار شده و چنین توضیح داده است که:
" احتراماً به استحضار می رساند با توجه و عنایت دولت در اجرای بخشنامه شماره 6326/1803 -20/1/1385 سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مبنی بر صدور گواهینامه نوع دوم به کارکنان زحمت کش دستگاههای اجرایی و احتساب دوره های آموزشی ضمن خدمت کارکنان از تاریخ 17/1/1389 به استحضار آن مقام می رساند معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در تاریخ 19/8/1388 طی بخشنامه ای به شماره 74270/1/200 اقدام به صدور دستوراتی کرده است که موجب ایجاد شبهه و تضییع حق و حقوق کارمندان شده است.
مقام محترم دیوان همان گونه که مستحضرید، کارکنان دستگاههای اجرایی برای ارتقای سطح علمی و تخصصی اطلاعات و آموزشهای خود و کاربرد آن در شغل مورد نظر به آموزش ضمن خدمت از سال 1379 تاکنون اقدام کردند تا بتوانند با گذراندن حد نصاب آموزش پیرو بخشنامه شماره 6326/1803 -20/1/1385 سازمان مدیریت موفق به کسب گواهینامه نوع دوم شوند، ولی متاسفانه معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی با صدور بخشنامه 74270/1/200 باعث کان لم یکن شدن ساعاتی از آموزش کارکنان شده است.
ریاست محترم به عرض می رساند که قانون یا بخشنامه عطف به ماسبق نمی شود. در ضمن احتساب یک سال تعجیل در گروه کارکنان از وظایف کارگزینی دستگاههای اجرایی است نه خود کارمند که نسبت به صدور یا عدم صدور حکم آن اختیاری داشته باشد و نیز یک روند کاری در دستور کار کارگزینی دستگاهها است.
لذا این بخشنامه می باید و شایسته بود که از تاریخ صدور به بعد قابل اجرا باشد نه باعث از بین بردن ساعات آموزش کارمندان در سالهای قبل شود بنابراین مستدعی است با لغو این بخشنامه شماره 74270/1/200 معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی باعث دلگرمی و نیز برقراری عدالت که محور فرمایشات ریاست محترم جمهوری است اقدام شایسته فرمایند. "
نظر به این که مطابق ماده 38 قانون دیوان عدالت اداری، شاکی باید جهت یا جهات مغایرت مصوبه را مشخص کند برای دادخواه اخطار رفع نقص صادر شده است و مشارالیه در پاسخ به اخطار رفع نقص اعلام می کند که:
" در پاسخ به استناد پرونده شماره هـ/579 به استحضار می رساند متولی ارتقای گروه کمیته طرح طبقه بندی مشاغل دستگاه است و بدیهی است در صورت هرگونه تغییری در دستورالعملها از طریق معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی ریاست جمهوری اعلام می شود. لذا دفتر آموزش و بهسازی نیروی انسانی ریاست جمهوری صلاحیت صدور بخشنامه مذکور را ندارد و خارج از حدود مقام صادر کننده بخشنامه است. "
رییس امور حقوقی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهور به موجب لایحه شماره 29823/231-5/7/1389 اعلام می کند که:
" 1- همان گونه که در قسمت دوم مجموعه دستورالعملهای پیوست بخشنامه شماره 6326/1803- 20/1/1385 موضوع نحوه بهره مندی از امتیازات آموزش تصریح شده است هدف غایی آموزش کارکنان دولت، یادگیری مهارتها و فنون جدید، تغییر رفتار کارکنان و در نهایت بهبود عملکرد آنان است و نظام آموزش کارکنان دولت به هیچ وجه در صدد پر کردن خلاء های احتمالی مادی و مالی کارکنان دولت از طریق آموزش نیست ولی به منظور ترغیب و تشویق کارکنان برای شرکت در دوره های آموزشی کوتاه مدت مصوب، دستگاههای اجرایی مخیرند نسبت به اعطای امتیازات انگیزشی پیش بینی شده در نظام مذکور به کارکنان خود اقدام کنند و الزامی در این زمینه برای دستگاهها وجود ندارد.
2- امتیازات پیش بینی شده در نظام یاد شده با توجه به قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت از جمله سیستم پرسنلی آن تهیه و تدوین شد. بدان معنا که کارکنان به ازای طی هر 176 ساعت دوره آموزشی مصوب در صورت موافقت دستگاه و رعایت کلیه قوانین و مقررات موضوعه، می توانستند از امتیاز یک سال تعجیل در ارتقای گروه برخوردار شوند (176 ساعت دوره آموزشی مصوب معادل یک سال تجربه تلقی و ذی نفعان می توانستند یک سال زودتر از موعد مقرر نسبت به اخذ گروه یا گروههای استحقاقی خود نایل شده و به تبع آن از حقوق و مزایای مترتب بر آن نیز زودتر برخوردار شوند). بنابراین این قبیل کارکنان در صورتی که شرایط اخذ گواهینامه نوع دوم را کسب میکردند، این گواهینامه برای آنان ارتقای گروه جدیدی را به دنبال نداشت (چرا که قبلاً از طریق تعجیلهای اعمال شده قبلی، امتیازات مربوط به آن را کسب کرده بودند).
3- کارکنانی که بر اساس سیاستهای دستگاه اجرایی، امتیاز یک سال تعجیل در ارتقای گروه در طول سنوات آموزشی آن اعمال نشده بود، کسب گواهینامه های نوع دوم به منزله مدرک جدید تلقی و با آن همانند مدرک تحصیلی بالاتر در شرایط احراز مشاغل مندرج در گواهینامه برای اعطای گروه برخوردار می شد. (تصریح موضوع در بند 7/ج موضوع دستورالعملهای پیوست بخشنامه شماره 6326/1803-20/1/1385).
4- با توجه به اجرایی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری از تاریخ 1/1/1388:
الف: نظام تعریف شده در قانون مذکور نظام امتیازی است و گروه بندی به معنا و مفهومی که در قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان تعریف شده بود در این قانون وجود ندارد.
ب: عامل دوره های آموزشی مصوب به عنوان یکی از عوامل امتیازات در تعیین حق شاغل موضوع دستورالعملهای فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری مورد محاسبه قرار می گیرد. (حداکثر 500 امتیاز به ازای 1000 ساعت آموزش مصوب).
ج: به استناد تبصره 2 بند 6 فصل دوم دستورالعملهای فصل دهم قانون یاد شده، دوره های آموزشی کوتاه مدت مصوب که برای آنها امتیاز حق شاغل منظور می شود، ملاک محاسبه برای اعطای گواهینامه های نوع دوم نخواهد بود.
د: کارکنانی که تا قبل از تاریخ 1/1/1388، امتیاز یک سال تعجیل در ارتقای گروه، در وضعیت استخدامی آنان ملاک عمل قرار گرفته است و گروههای استحقاقی خود را زودتر از موعد مقرر قانونی (هر چهار سال یک بار برای دارندگان مدارک تحصیلی لیسانس و بالاتر و هر پنج سال یک بار برای دارندگان مدارک تحصیلی فوق دیپلم و دیپلم) دریافت کرده بودند در تطبیق با قانون مزبور و دستورالعملهای فصل دهم آن نیز از امتیازات مترتب بر گروه های شغلی در تعیین حقوق و مزایای خود بهره مند شده اند.
با عنایت به مراتب فوق، کارکنان موصوف مکرراً از امتیازات آموزشهای مصوب خود برخوردار شده اند و در این زمینه حقی از آنان تضییع نشده است.
5- چنانچه آقای بهنام حجازی، متقاضی استفاده از ساعات آموزشی مصوب خود برای اخذ گواهینامه نوع دوم باشد، دستگاه محل خدمت ایشان می تواند در صورت تحقق موارد زیر در این زمینه اقدامات لازم را به عمل آورد:
1/5- وجود درخواست کتبی مشارالیه مبنی بر حذف ساعات دوره آموزشی مصوب از امتیازات حق شاغل موضوع دستورالعمل فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری
2/5- اصلاح کلیه احکام کارگزینی نامبرده از تاریخ 1/1/1388
بدیهی است پس از انجام اقدامات فوق، امکان اعاده و برگشت آن وجود نخواهد داشت.
6- همان گونه که در بخشنامه شماره 74270/1/200- 19/8/1388 نیز تصریح شده است، با توجه به اجرایی شدن قانون مدیریت خدمات کشوری از تاریخ 1/1/1388 و پاسخ گویی به سوالات و رفع ابهامات دستگاههای اجرایی کشور در خصوص نحوه احتساب دوره های آموزشی مصوب کارکنان در اجرای این مقررات و هماهنگی بین آنها، بخشنامه مذکور صادر شده است.
با عنایت به مراتب فوق با صدور این بخشنامه حقی از کارکنان دولت تضییع نشده است. بنابراین شکایت آقای بهنام حجازی به طرفیت این معاونت و ابطال بخشنامه مزبور موضوعیتی نداشته و خواستار رد شکایت مطرح شده است. "
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت میکند.
رای هیات عمومی
نظر به این که بخشنامه مورد اعتراض در حوزه معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهوری صادر شده است و بر خلاف ادعای شاکی توسط دفتر آموزشی و بهسازی نیروی انسانی صادر نشده است. بنابراین موضوع به دلیل یاد شده خارج از حدود اختیارات مقام صادر کننده تشخیص نمی شود و قابل ابطال نیست.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- علی مبشری
