بسم الله الرحمن الرحیم
تاریخ: 22/1/1390
کلاسه پرونده: 87/1063
شماره دادنامه: 8
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: موقوفه مرحوم آیت ا… محمدجعفر شریعتمداری استرآبادی با تولیت آقای محمدجواد شریعتمداری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال فصل پنجم از آییننامه اجرایی موضوع تبصره 3 ماده 139 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم
گردش کار: شاکی به طور خلاصه اعلام داشته، به حکم بند (ح) ماده 139 قانون مالیاتهای مستقیم «آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصرف اموری از قبیل تبلیغات اسلامی، تحقیقات فرهنگی، علمی، دینی، فنی، اختراعات، اکتشافات، تعلیم و تربیت، بهداشت و درمان، بنا و تعمیر و نگهداری و مساجد و مصلاها و حوزههای علمیه و مدارس و دانشگاههای دولتی، مراسم تعزیه و اطعام، تعمیر آثار باستانی، امور عمرانی و آبادانی، هزینه یا وام تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان، کمک به مستضعفان و آسیب دیدگان حوادث ناشی از سیل، زلزله، آتش سوزی، جنگ و حوادث غیر مترقبه دیگر برسد، مشروط بر اینکه درآمد و هزینههای مزبور به تایید سازمان اوقاف و امور خیریه رسیده باشد، از پرداخت مالیات معاف است.» به موجب ماده 5 از فصل پنجم آییننامه اجرایی تبصره 3 ماده 139 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم بهرهمندی موقوفات از معافیت مذکور در قانون مشروط به شرط تسلیم اسناد به اداره اوقاف 4 ماه پس از پایان سال مالی شده است لذا شرط اخیرالذکر فراتر از حدود قانون و نوعی قانونگذاری است با عنایت به معافیت موقوفات عام از مالیات، به لحاظ اینکه آییننامه صدرالذکر واجد شرایطی فراتر از قانون و نوعی قانونگذاری و وضع مالیات جدید است لذا تقاضای ابطال ماده 5 تصویبنامه مارالذکر را دارم. مدیرکل دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در لایحه دفاعیه شماره 93-212 مورخ 13/5/88 اعلام داشته، بنابه حکم مندرج در تبصره 3 ماده 139 قانون مالیاتهای مستقیم تهیه و تنظیم آییننامه اجرایی ماده موصوف به عهده سازمان امور مالیاتی گذاره شده که پس از تهیه و پیشنهاد از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی به موجب تصویبنامه شماره 53456/ت27257 ه مورخ 17/12/81 به تایید هیات وزیران رسیده است و بر اساس فصل پنجم آییننامه مذکور، موقوفات عام جهت برخورداری از معافیت مالیاتی مکلف به رعایت:
الف: صورت حساب درآمد هزینه هر سال مالی موقوفه متکی به اسناد و مدارک قابل قبول، حداکثر تا 4 ماه پس از پایان سال مالی به اداره اوقاف و امور خیریه تسلیم گردد.
ب- ادارات اوقاف و امور خیریه مربوط نسخهای از صورت حساب مزبور را به انضمام تاییدیه لازم مبنی بر صرف کل یا بعضی درآمد موقوفه در امور مندرج در بند (ح) ماده 139 قانون یاد شده ظرف شش ماه از تاریخ وصول صورت حساب به اداره امور مالیاتی محل موقوفه تسلیم نماید. متاسفانه هیچ کدام از شروط و تکالیف مقرر در مواعد قانونی انجام نپذیرفته لذا با عنایت به مفاد ماده 16 تصویبنامه مذکور عدم رعایت هر یک از بندهای فوقالذکر موجب محرومیت از معافیت مقرر در آن سال گردیده است نظر به اینکه مفاد آییننامه اجرایی یاد شده وفق مقررات قانونی و در حدود صلاحیت قانونی تبصره 3 ماده 139 قانون یاد شده تصویب گردیده و اقدامات اداره امور مالیاتی نیز در اجرای آییننامه مذکور بوده لذا تقاضای رد دادخواست شاکی و استواری آییننامه یاد شده را دارد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا، مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به این که به موجب فراز پایانی ماده 155 قانون مالیاتهای مستقیم، موعد تسلیم اظهارنامه و ترازنامه و حساب سود و زیان و سررسید پرداخت مالیات اشخاص حقوقی مشمول مالیات، چهار ماه شمسی پس از سال مالی تعیین گردیده و مطابق بند (ح) ماده 139 قانون صدرالذکر، آن قسمت از درآمد موقوفات عام که طبق موازین شرعی به مصارف امور مذکور در این بند میرسد، مشروط به اینکه درآمد و هزینههای مربوط به تایید سازمان اوقاف و امـور خیریه رسیده باشد از پـرداخت مالیــات معاف میباشد و در تبصره 3 مـاده 139 قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1380 تصویب آییننامه اجرایی موضوع این ماده به عهده هیات وزیران محول گردیده و در بندهای (الف) و (ب) ماده 5 فصل پنجم آییننامه اجرایی قانون مذکور، شرایط برخورداری موقوفات عام از معافیت پرداخت مالیات بر درآمد بیان گردیده است، بنابراین ماده 5 آییننامه اجرایی تبصره 2 ماده 139 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1380 در راستای مقررات قانونی فوقالذکر و در حدود اختیارات قانونی هیات وزیران تدوین و تصویب گردیده و قابلیت ابطال ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری
