بسم الله الرحمن الرحیم
تاریخ: 19 مهر 1389
کلاسه پرونده: 88/610
شماره دادنامه: 282
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای علیرضا بنیهاشم
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 5 بخشنامه شماره 762/م مورخ 1/12/85 و بند 3 بخشنامه شماره 92/م مورخ 31/2/86 صادره از سازمان امور مالیاتی کشور
گردشکار: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاست، سازمان امور مالیاتی کشور بخشنامهای به شماره 762/م مورخ 1/12/85 و پیرو آن بخشنامه شماره 92/م مورخ 31/2/86 صادر و به موجب آنها به اداره کل امور مالیاتی استان خراسان مقرر داشته است، مودیانی که به تکالیف قانونی خود راجع به تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات طبق اظهارنامه و حساب سود و زیان و حسب مورد ارایه به موقع دفاتر و اسناد و مدارک خود اقدام ننمایند، مشمول بخشودگی جرایم مقرر، نخواهند شد.
نظر به اینکه مطابق تبصره یک ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم مبنی بر «هرگاه در موارد مذکور، مودیان برگ تشخیص مالیاتی صادره را قبول یا با اداره امور مالیاتی توافق نمایند و نسبت به پرداخت مالیات متعلقه یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام کنند، از هشتاد درصد (80%) جرایم مقرر در این قانون معاف خواهند بود.» به دلیل اطلاق بخشنامه مذکور و نادیده گرفتن موارد مشمول تبصره یک ماده 190، ابطال بند 5 بخشنامه شماره 762/م مورخ 1/12/1385 و نیز بند 3 بخشنامه شماره 92/م مورخ 31/2/86، مورد استدعاست. مدیرکل دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخ به شکایت شاکی مبنی بر: ابطال بخشنامههای شماره 762/م مورخ1/12/85 و92/م مورخ31/2/1386سازمان امورمالیاتی کشور، طی نامه شماره3649/212/ص مورخ 14/2/1389، مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 1044/211/د مورخ 22/1/1389 دفتر فنی مالیاتی و قراردادهای بینالمللی نموده است. در نامه اخیرالذکر چنین آمده است:
1- حسب مفاد تبصره یک ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم اصلاحی مصوب 27/11/80 «مودیانی که به تکالیف قانونی خود راجع به تسلیم به موقع اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و پرداخت یا ترتیب دادن پرداخت مالیات طبق اظهارنامه یا ترازنامه و حساب سود و زیان و حسب مورد ارایه به موقع دفاتر و اسناد و مدارک خود اقدام نمودهاند در موارد مذکور در ماده 239 قانون مذکور هرگاه برگ تشخیص مالیاتی صادره را قبول یا با اداره امور مالیاتی توافق نمایند و نسبت به پرداخت مالیات متعلقه یا ترتیب دادن پرداخت آن اقدام کنند از 80% جرایم مقرر در این قانون معاف خواهند بود. همچنین در صورتی که این گونه مودیان ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ برگ قطعی مالیات نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت آن اقدام نمایند از 40% جرایم متعلقه مقرر در قانون فوق الاشاره معاف خواهند بود.» معافیت موصوف پس از احراز شرایط مقرر در تبصره مزبور شامل حال مودی میشود و در هیچ صورتی قابلیت تعیین شرایط جدید یا تغییر شرایط و درصدها را ندارد. لیکن دستورالعمل های مورد بحث بر اساس اختیارات حاصل از ماده 191 قانون مالیاتهای مستقیم صادر و فاقد هرگونه ارتباط با تبصره یک ماده 190 قانون مالیاتهای موصوف، مورد ادعای مودی و در رابطه با بررسی درخواست مودیان مالیاتی در خصوص بخشودگی مانده جرایم و یا قبول و عدم قبول آن صادر گردیدهاند. 2- اجرای حکم بخشودگی مقرر در ماده 191 قانون مالیاتها منوط به تشخیص و موافقت سازمان متبوع بوده و هیچ گونه اجبار و تکلیفی در این خصوص وجود ندارد بلکه اختیار است و سازمان امور مالیاتی کشور میتواند تمام یا بخشی از مانده جرایم مودی را حسب درخواست وی و با ایجاد شرایط و تکالیفی و یا بدون آن مورد بخشودگی قرار داده یا اصلاً آن را نپذیرد. 3- چنانچه شرایط تبصره یک ماده 190 برای مودیان محقق گردد معافیت های 80% و 40% حسب مورد شامل حال آنها میشود و در صورت استحقاق با تشخیص وموافقت سازمان امور مالیاتی کشور میتواند تمام یا قسمتی از مانده جرایم آنها در اجرای مقررات ماده 191 قانون صدرالذکر مورد بخشودگی قرار گیرد که در همین ارتباط سازمان متبوع با توجه به حکم ماده اخیرالذکر اقدام به صدور دستورالعمل های فوقالذکر جهت ادارات کل امور مالیاتی ذیربط و استانی مبنی بر تفویض بخشی از اختیارات حاصله به ادارات مذکور نموده است. با توجه به مراتب فوق دستورالعمل های مذکور خلاف قوانین مربوط نبوده و رد شکایت شاکی مورد استدعاست.
هیات عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به اینکه حکم مقرر در ماده 191 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/1366 مبین اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی در بخشش تمام یا قسمتی از جرایم مقرر در قانون با رعایت شرایط مذکور در آن ماده میباشد، بخشنامههای شماره 762/م مورخ 1/12/1385 و 92/م مورخ 31/2/1386 سازمان امور مالیاتی که در مقام بیان چگونگی اعمال این اختیار قانونی میباشند، داخل در صلاحیت مرجع وضع تشخیص و احکام آنها منصرف از بخشودگی موضوع تبصره ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم بوده، بنابراین به جهات فوق مغایرتی با قوانین نداشته و قابل ابطال نمیباشند.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – منتظری
