شماره دادنامه:90
تاریخ رای: دوشنبه 10 خرداد 1389
کلاسه پرونده:101/89
شاکی: آقای حجت اله رودبارانی
موضوع: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 15 و 16 دیوان عدالت اداری
گردشکار: الف- شعبه شانزدهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 87/801 موضوع شکایت آقای حجت اله رودبارانی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی شعبه یک استان مرکزی و به خواسته تقاضای صدور حکم بازنشستگی به لحاظ اشتغال در کارهای سخت و زیان آور طی دادنامه شماره 2437 مورخ 09/09/1387 به شرح آتی مبادرت به صدور رای نموده است: با توجه به مجموع اوراق پرونده و لایحه دفاعیه اداره مشتکیعنه که اظهار داشته است خواهان از تیر ماه 1362 لغایت مرداد ماه 1384 به مدت 8153 روز (22 سال و 4 ماه) سابقه اشتغال متناوب و ناپیوسته در شرکت تعاونی سفید بال اراک را دارا میباشد و در تاریخ01/07/1383 مشارالیه فرم تقاضای بررسی و احراز اشتغال در کارهای سخت و زیان آور را تکمیل و به کمیته استانی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور تسلیم نموده و کمیته استانی شغل مندرج در ردیف 3 تقاضا را (شغل کشاورزی و مرغداری) سخت و زیان آور تشخیص داده است و مستنداً به بند یک جزء (ب) قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی به ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 14/07/1380 مجمع تشخیص مصلحت نظام که مقرر داشته است افرادی که حداقل 20 سال متوالی و یا 25 سال متناوب در کارهای سخت و زیان آور اشتغال داشته باشند و در هر مورد حق بیمه مدت مزبور را پرداخته باشند، میتوانند تقاضای مستمری بازنشستگی نمایند و حسب بند 3 ماده 14 آییننامه اجرایی قانون موصوف این قبیل بیمهشدگان به صرف ارایه درخواست بازنشستگی مجاز به ترک کار نبوده و میباید احراز شرایط و استحقاق آنها جهت بازنشستگی پیش از مـوعد در کارهای سخت و زیان آور رسماً از سـوی سازمان تامین اجتماعی به آنها ابلاغ شود و سپس ترک کار نمایند و با بررسی به عمل آمده مشخص شده آقای حجت اله رودبارانی رییس هیات مدیره شرکت موصوف میباشد نه به عنوان کارگر شاغل در شرکت یاد شده و اینکه حق بیمه همه کارگران شاغل در شرکت تعاونی سفید بال موت آباد همانند سایر بیمه شدگان به ماخذ 30درصد مزد و حقوق به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شده است یعنی 3درصد بیمه بیکاری را پرداخت نکردهاند و این بدان معنی است که خود کارفرما که البته آقای رودبارانی رییس هیات مدیره آن است وقوف کامل داشته است که آقای رودبارانی کارگر محسوب نمیشود تا 3درصد حقوق بیمه بیکاری بابت وی به سازمان پرداخت شود و همچنین بر خلاف ادعای خواهان که مدعی شده شخصاً به کارهای کشاورزی و مرغداری مشغول بوده است، بر اساس لیست های کارکرد ارسالی از شرکت که البته خود آقای رودبارانی نیز در مقام کارفرما آن را تایید کرده است، کارگران مختلفی در دورههای گوناگون در شرکت به کشاورزی و مرغداری اشتغال داشتهاند. فلذا مشارالیه خود به عنوان کارگر شاغل نبوده است، زیرا شغل اصلی وی رییس هیات مدیره بوده است. علیهذا با توجه به موارد معنونه دعوی مطروحه را غیر وارد تشخیص و حکم به رد شکایت تقدیمی صادر و اعلام نموده است. ب- شعبه پانزدهم دیوان در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/2347 و 85/2404 موضوع شکایت آقای غلامرضا هاشمی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی شعبه یک اراک به خواسته اعتراض به نظریه شماره 82458 مورخ 08/08/1384 و گزارش مورخ 25/07/1384کارشناسان سازمان تامین اجتماعی طی دادنامه شماره 3163 و 3158 مورخ13/12/1386 به شرح آتی مبادرت به صدور رای نموده است: با توجه به محتویات پرونده اداره کل طرف شکایت طی لایحه شماره 1306 مورخ 12/05/1385 اجمالاً اعلام نموده است، شاکی از آبان ماه 1357 لغایت مرداد ماه 1384 دارای 8450 روز (23 سال و یک ماه و 20 روز) سابقه پرداخت حق بیمه در شرکت لوشان و شرکت تعاونی سفیدبال اراک میباشد و در تاریخ 01/07/1383 تقاضای بررسی مشاغل خود در کمیته استانی تشخیص مشاغل سخت و زیان آور را نموده که کمیته مذکور شغل وی را با ادعای کارگر کشاورزی شرکت تعاونی سفید بال اراک سخت و زیان آور تشخیص داده است و به استناد نظریه مذکور تقاضای برقراری مستمری بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان آور نموده کـه بازرسان سازمان به شرکت تعاونی سفیدبال مراجعه و طبق بررسیهای انجام شده مشخص شده شاکی مدیرعامل شرکت مذکور و خود کارفرما میباشد در حالی که در فرم تقاضای بررسی مشاغل سخت و زیان آور مدعی شده شغل وی کارگر کشاورزی مرغداری است و شغل وی غیر سخت و زیان آور میباشد. بنابه مراتب پیش گفتار به نظر این شعبه دیوان مدافعات اداره مشتکیعنه محکوم به رد است. اولاً، تشخیص شغل سخت و زیان آور به عهده کمیته استانی موضوع مواد 8 و 9 آییننامه اجرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی و الحاق 2 تبصره به ماده 76 میباشد و سازمان تامین اجتماعی فقط یکی از اعضای آن میباشد. ثانیاً، به موجب بند 4 ماده 14 آییننامه مذکور با احراز شرایط استفاده از بازنشستگی پیش از موعد بیمه شده سازمان مکلف به برقراری مستمری وی از تاریخ ترک کار میباشد. ثالثاً، تمسک سازمان به بند 3 ماده 14 آییننامه به انجام بازرسی از کارگاه مشمول قانون سخت و زیان آور موضوعیت نداشته زیرا شرایط استحقاق بیمه شده جهت بازنشستگی پیش از موعد فقط در کمیته استانی موضوعیت دارد. رابعاً، در صورتی که سازمان به نظریه کمیته استانی معترض باشد، میتواند اعتراض خود را در کمیته حفاظت فنی مطرح نماید نه اینکه به طور یک جانبه رای کمیته استانی را بلااثر نماید. خامساً، بنابه اعلام رسمی مدیرکل تعاون استان مرکزی اعضاء شرکتهای تعاونی تولید خویش فرما بوده وکلیه امور مربوط به پرورش مرغداری و کشاورزی را راساً انجام میدهند، لهذا دعوی مطروحه وارد تشخیص و حکم به ابطال نظریه شماره 82458 مورخ08/08/1384 و گزارش مورخ 25/07/1384کارشناسان سازمان تامین اجتماعی و نتیجتاً برقراری مستمری بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان آور برای شاکی صادر و اعلام مینماید.هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
با احراز تعارض آراء اعلامی، نظر به اینکه مطابق ماده 8 آییننامه اجرایی بند 5 جزء (ب) ماده واحده قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مـواد 72 و 77 و تبصره مـاده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 والحاق دو تبصره به ماده 76 مصوب 1371 مصوب 1385 تشخیص و تطبیق مشاغل سخت و زیانآور بـر عهده کمیتههای بـدوی و تجدیدنظر استانی است و همچنین به موجب بند 3 ماده 13 آییننامه فوقالذکر، احراز شرایط و استحقاق بیمه شده جهت بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان آور میبایست رسماً از سوی سازمان تامین اجتماعی ابلاغ شود و در همین راستا سازمان تامین اجتماعی به جهت سمت شکات در مدیریت شرکت تعاونی تولیدی و خویش فرما بودن، آنان را کارگر مشمول مقرره صدرالذکر تشخیص نداده است، لذا رای شعبه شانزدهم دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 2437 مورخ 09/09/1387 در حدی که متضمن این معنی میباشد، صحیح تشخیص گردید. این رای به استناد بند 2 ماده 19 وماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازمالاتباع است.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ منتظری
