تاریخ دادنامه: 1 شهریور 1388
شماره دادنامه: 464
کلاسه پرونده: 87/931
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم نجمه بابایی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل شماره 9402/420 مورخ 2/3/1385 وزارت مسکن و شهرسازی
مقدمه: شاکیه به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، وزارت مسکن و شهرسازی طی دستورالعمل شماره 9402/420 مورخ 2/3/1385 جهت شرکت در آزمون معماری با مدرک کارشناسی ارشد 2 سال زمان و سنوات در نظر گرفته است در حالی که طبق ماده 5 آییننامه اجرایی قانون نظام مهندسی ساختمان مصوب اسفند ماه 1374 مجلس شورای اسلامی شرط 2 سال گذشتن از زمان اخذ مدرک کارشناسی ارشد جهت اخذ پروانه اشتغال به کار میباشد و نه شرط لازم جهت امتحان دادن، لذا دستورالعمل مورد شکایت مغایر قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان میباشد. بر طبق ماده 5 آییننامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، وزارت مسکن و شهرسازی برای صدور پروانه اشتغال به کار، گذشت سنوات یک سال برای افراد دارای مدرک دکتری، 2 سال برای افراد دارای مدرک کارشناسی ارشد و 3 سال برای افراد دارای مدرک کارشناسی از زمان فارغ التحصیلی الزامی است، یعنی گذشت زمانهای فوق از تاریخ اخذ مدرک جهت اخذ پروانه اشتغال به کار ضروری است، به عبارت دیگر آنچه از روح این قانون برداشت میشود این است که مقدمات صدور پروانه اشتغال بایستی ظرف مدت مشخص شده فوق کامل شود از جمله گواهی اشتغال به کارآموزی، گواهی قبولی در آزمونهای مربوطه، امتحان دادن و سابقه کار حرفهای ولی متاسفانه دستورالعمل مورد شکایت بر خلاف این قانون مدت ذکر شده در قانون مورد نظر (سنوات لازم جهت اخذ پروانه اشتغال) را به اشتباه سنوات لازم برای امتحان دادن تفسیر کرده و کارشناسان ارشدی که مثلاً یک سال از تاریخ فارغ التحصیلی آنان گذشته است، مجاز به دادن امتحان نمیداند و یا کارشناسانی را که دو سال از تاریخ مدرکشان گذشته است مجاز بـه دادن امتحان نمیداند. بـا توجه بـه چند مرحلهای بودن امتحانات و اینکه صرفاً دادن امتحان و قبولی در آن به تنهایی هیچ گونه حقی برای صدور پروانه اشتغال به کار ایجاد نمینماید، لذا به نظر میرسد بایستی دستورالعمل مورد شکایت به نحوی اصلاح گردد که سنوات ذکر شده در قانون جهت اخذ پروانه در نظرگرفته شود، نه اینکه این سنوات جهت دادن امتحان در نظر گرفته شود، لذا متقاضی ابطال دستورالعمل فوقالذکر میباشد. مدیرکل دفتر حقوقی وزارت مسکن و شهرسازی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 20722/730 مورخ 23/4/1388 اعلام داشتهاند، 1- به موجب ماده 123 آییننامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، دستورالعملهای موضوع مواد آییننامه ظرف شش ماه به وسیله وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و ابلاغ میشود و در موارد سکوت یا ابهام در نحوه اجرا یا اعمال مواد آییننامه یا دستورالعملهای مربوط، طبق نظر وزیر مسکن و شهرسازی عمل خواهد شد. 2- مطابق با ماده 5 آییننامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، برای صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی، گواهی قبولی در آزمون و سوابق کار حرفهای به میزان 3 سال از تاریخ اخذ مدرک برای دارندگان مدرک کارشناسی ضروری میباشد. 3- با در نظر گرفتن مواد 5 و 123 آییننامه اجرایی، هر ساله ضوابط ثبت نام آزمون حرفهای مهندسان من جمله تاریخ تکمیل سنوات کار حرفهای لازم، با توجه به تاریخ آزمون و پیشبینی تعداد متقاضیان توسط وزارت مسکن و شهرسازی تعیین میگردد. لذا تعیین ضوابط ثبت نام در آزمون من جمله تاریخ تکمیل سنوات لازم که از موارد مسکوت آییننامه اجرایی فوقالذکر میباشد، به موجب ماده 123 آییننامه اجرایی فوقالذکر توسط وزارت مسکن و شهرسازی صورت گرفته و مستند به قانون میباشد و مغایرتی با ماده 5 آییننامه اجرایی فوقالذکر ندارد. هیات عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل در تاریخ فوق تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
دستورالعمل شماره 9402/420 مورخ 2/3/1385 مدیرکل دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان وزارت مسکن و شهرسازی متضمن ارسال لیست نمرات نتایج آزمون شرکت کنندگان بخش ترسیمی رشته معماری منحصراً راجع به آزمون حرفهای مهندسان مورخ آذر ماه 1384 است که در سال مزبور لازم الرعایه بوده و به مورد اجراء گذاشته شده است و به لحاظ انقضاء مدت اعتبار، آثار اجرایی آن منتفی گردیده است و با این کیفیت از مصادیق مقررات و نظامات دولتی لازمالاجراء محسوب نمیشود و موردی برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد اعتراض نسبت به آن در هیات عمومی دیوان وجود ندارد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری – رهبرپور
