تاریخ دادنامه: 4 مرداد 1388
شماره دادنامه: 376
کلاسه پرونده: 87/1003
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: خانم بهنوش مجلل
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 2 ماده 4 آییننامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت موضوع تصویبنامه شماره 213191/ت38438ک مورخ 27/12/1386 هیات وزیران
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، ماده 4 آییننامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد آمده است «پاداش پایان خدمت کارکنان رسمی مشمول قانون با رعایت مفاد قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینههای ضروری به کارکنان دولت مصوب 1375 و اصلاحات بعدی آن و با احتساب سنوات ارفاقی توسط دستگاه متبوع مستخدم محاسبه و پرداخت میشود» لذا تبصره 2 این ماده که میگوید «پاداش پایان خدمت بانوان متقاضی با کمتر از 25 سال سابقه خدمت به میزان سنوات خدمت قابل قبول (بدون احتساب سنوات ارفاقی) محاسبه و پرداخت خواهد شد» تبعیض نسبت به این گروه از بانوان میباشد. طبق قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب 5/6/1386 داشتن سابقه کار حداقل 25 سال، امتیاز خاص محسوب شده و پاداش پایان خدمت کارکنانی که بالای 25 سال سابقه کار داشته باشند براساس 30 سال پرداخت میشود و پاداش پایان خدمت بانوان متقاضی با کمتر از 25 سال سابقه خدمت به میزان سنوات خدمت قابل قبول (بدون احتساب سنوات ارفاقی) محاسبه و پرداخت میشود. ارفاق در لغت یعنی گذشت و سود رساندن به کسی پس چنانچه دولت بخواهد به کارکنان خود سودی برساند این سود رسانی باید به تساوی در نظر گرفته شود. طبق اصل 20 قانون اساسی همه افراد ملت اعم از زن و مرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از همه حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلامی برخوردار میشوند، از سوی دیگر طبق بندهای 9 و 14 اصل 3 قانون اساسی هم رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در تمام زمینههای مادی و معنوی مد نظر قانونگذار بوده و به تامین حقوق همه جانبه افراد اعم از زن و مـرد تساوی عموم در برابر قانون تاکید شده است، لـذا حمایت قانونی و ایجاد حقوق اقتصادی یکسان و رفع تبعیض و ایجاد امکانات عادلانه مادی بین زن و مرد و گروههای جامعه در این خصوص حکم میکند که تبصره 2 ماده 4 آییننامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان، ابطال شود تا سنوات ارفاقی 5 ساله به تساوی بین افراد بالا یا پایین 25 سال خدمت جهت پرداخت پاداش پایان خدمت اعم از زن و مرد در نظر قانونگذار باشند. مشاور و مدیرکل دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 61416/7532 مورخ 20/3/1388 ضمن ارسال تصویر نظریه شماره 16042605 مورخ 24/1/1388 معاون توسعه و سرمایه انسانی ریاست جمهوری اعلام نمودهاند، با عنایت به اینکه حکم تبصره 2 ماده4 آییننامه مورد اعتراض نه تنها مغایرتی با قانون ندارد، بلکه در حقیقت تکرار قسمت آخر متن ماده واحده قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت میباشد. هیات عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل در تاریخ فوق تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
به موجب ماده واحده قانون بازنشستگی پیش از موعد کارکنان دولت مصوب 1386 به دولت اجازه داده شده است که از تاریخ تصویب قانون مزبور ظرف مدت سه سال کارکنان رسمی، پیمانی و قراردادی وزارتخانهها و موسسات دولتی را که حداقل بیست و پنج سال سابقه خدمت قابل قبول داشته باشند با حداکثر پنج سال سنوات ارفاقی بدون شرط سنی در صورت تقاضای کارکنان و موافقت دستگاه متبوع آنان بازنشسته نماید. پاداش پایان خدمت اشخاص مذکور بر اساس سی سال قابل پرداخت اعلام شده است و حداقل سنوات قابل قبول برای استفاده بانوان شاغل ازحکم قانونگذار بیست سال و حداکثر سنوات ارفاقی آنان پنج سال تعیین شده و در پایان ماده مزبور تصریح گردیده است که «پاداش پایان خدمت این قبیل کارکنان براساس سنوات خدمت قابل قبول آنان محاسبه و پرداخت خواهد شد.» نظر به اینکه تبصره 2 ماده 4 آییننامه اجرایی قانون مذکور در خصوص احتساب پاداش پایان خدمت بانوان کمتر از بیست و پنج سال سابقه خدمت بر اساس سنوات خدمت قابل قبول بدون احتساب سنوات ارفاقی مبین حکم قانونگذار است. بنابراین مغایرتی با قانون ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – رازینی
