تاریخ دادنامه: 3 خرداد 1388
شماره دادنامه: 197
کلاسه پرونده: 87/819
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای پرویز ساطع
موضوع شکایت و خواسته: ابطال موضوع 11 نشست شصت و چهارمین جلسه شورای آموزش پزشکی و تخصصی (ماده 4/25 مقررات آموزش فوق تخصصی)
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، اینجانب حسین ساطع کارمند استخدام رسمی با پست سازمانی پزشک عمومی مرکز بهداشتی، درمانی شهری روستایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز در دوره فوق تخصصی رشته قلب و عروق در دانشگاه علوم پزشکی تهران پذیرفته شدهام و با استفاده از ماموریت آموزشی و سپردن تعهد ثبتی شروع به تحصیل نمودم. فلذا دانشگاه موصوف کمک هزینه تحصیلی اینجانب را در قبال خدمات درمانی و انجام کشیک پرداخت میشود به میزان رقم حکم ماموریت آموزشی تقلیل داده و مستند آن را نیز موضوع 11 شصت و چهارمین نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی اعلام نموده است. عنایتاً به اینکه مدلول تبصره 2 ماده 43 قانون استخدام کشوری پرداخت حق الزحمه صاحبان حرف پزشکی را تجویز نموده است و انجام خدمات درمانی، امری است که مستحق پرداخت دستمزد بوده و کمک هزینه تحصیلی با حقوق ماهانه پست رسمی ثابت قانون استخدام کشوری کاملاً متفاوت و متمایز است، مصوبه موضوع نشست فوقالذکر تضییع حقوق حقه اینجانب را فراهم آورده است و این امر قبلاً در شعب مختلف دیوان مورد رسیدگی و اصدار حکم قرار گرفته و هیات عمومی دیوان نیز طی رای شماره 226 مورخ 26/5/1384 برآن صحه گذاشته و تصدیق خواهند فرمود که پرداخت کمک هزینه دستیاری تخصصی، فوق تخصصی و کارورزی در ماهیت امر یکسان بوده و در قبال انجام خدمات درمانی دانشجویان مقاطع فوقالذکر پرداخت میشود و هیچ گونه تمایزی با هم ندارند. لذا مصوبه موضوع 11 نشست 64 شورای آموزش پزشکی و متضمن تضییع و تحدید حقوق افراد بوده و سالب حقوق قانونی اشخاص میباشد و اختصاص به حکم مقنن دارد. لذا مستنداً به مواد 38 و 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 9/3/1385 استدعای ابطال مصوبه مورد اعتراض را دارد. مشاور وزیر و مدیرکل دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 498472/ح/ن مورخ 4/12/1387 اعلام داشتهاند، 1- در ارتباط با دانشجویان مذکور به دلیل عدم اخذ تعهد خدمت پس از فراغت از تحصیل توسط این وزارتخانه و با توجه به اینکه به محل استخدامی خود تعهد خدمت میسپارند، امکان وصول هزینههای مصروفی و غرامت تحصیل منجمله کمک هزینه تحصیلی پرداختی در سنوات تحصیل وجود ندارد و لذا با پرداخت شهریه از جانب دستگاههای مرتبط با آنان، تعهدات بطور کلی متوجه مبادی ذیربط میگردد. 2- به دستیاران فوق تخصصی برابر مصوبه شصت و چهارمین نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی (ماده 4/25) مبالغی با شرایط ذیل قابل پراخت میباشد. «پرداخت کمک هزینه تحصیلی دستیاران غیر هیات علمی که با ماموریت آموزشی در دورههای فوق تخصصی شرکت میکنند، به میزانی که مجموع وجوه دریافتی ایشان با دریافتی داوطلبان آزاد معادل باشد منوط به تصویب هیات امناء دانشگاه خواهد بود» فعالیت های موظف برنامه آموزش دستیاران فوق تخصصی که از طرف گروه آموزشی مربوط تنظیم میگردد، برنامه هفتگی و ماهانه با حداقل معین کشیک دستیاران در زمینههای بالینی بوده که به طور مرتب با ارایه گزارش کار ماهانه حضور و غیاب و کارکرد آنان توسط روسای بخشهای بالینی به معاونین آموزشی دانشگاهها بازبینی و کنترل میگردد. لذا برنامههای آموزشی مبنای اقدامات بالینی دستیاران فوق تخصصی در مراکز درمانی، بهداشتی میباشد و اصولاً ضوابط مذکور بر اساس موازین حاکم بر روابط تحصیلی و آموزشی مصوب گردیده است. 3- در قلمرو حقوق عمومی و مقررات مالی دولت پرداخت و هزینه کردن هرگونه وجهی موکول و منوط به مجوزهای قانونی است. پرداختهای متفرقه از جانب دستگاههای اداری مالی ذیربط خارج از ضوابط بودجهای مصوب مقدور نمیباشد و دانشگاهها جهت پرداخت به نحو مذکور فاقد ردیف و اعتبار مالی مشخص میباشند. ضمن اینکه در ماهیت امر اصولاً هزینههای پرداختی تحت عنوان (کمک هزینه) از باب یاری و کمک به طی نمودن دوران تحصیلی دانشجویی صورت میگیرد و لذا بنابه اختیارات قانونی صرفاً از باب همیاری بوده، مشروط به تایید هیات امنای هر دانشگاه و رعایت صرفه و صلاح در ارتباط با اعضای غیر هیات علمی گردیده است. آنچه که پرداخت میگردد، مزایای تحصیلی به دانشجویان بوده و انجام برنامههای آموزشی با نظارت اساتید و مدیران گروههای تخصصی درمانی از جانب دستیاران فوق تخصصی، آنان را مستحق دریافت دستمزد و حقوق نمینماید و انجام کشیکهای موظفی آموزشی در قبال مطالبه دستمزد وجهه قانونی ندارد آنچه ارایه میگردد جزء برنامههای تحصیلی با جنبه آموزشی بوده است. لذا مستدعی رد دعوی مطروحه مبنی بر ابطال مصوبه مورد اعتراض میباشد. هیات عمومی دیوان در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل در تاریخ فوق تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
با عنایت به مراتب مندرج در لایحه جوابیه دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و اینکه حسب مقررات کمک هزینه تحصیلی اساساً به منظور مساعدت به دانشجویان پرداخت میشود و جنبه الزامی ندارد و پرداخت آن به دستیارانی که با ماموریت آموزشی در دورههای فوق تخصصی شرکت میکنند و دوره آموزش عملی خود را طی مینمایند، فاقد جواز قانونی میباشد، بنابراین موضوع 11 نشست شصت و چهارمین شورای آموزش پزشکی و تخصصی (ماده 4/25) از این حیث مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات قانونی مربوط نیز نمیباشد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – رازینی
