تاریخ دادنامه: 13 اردیبهشت 1388
شماره دادنامه: 60
کلاسه پرونده: 87/951
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای حاج محمد حاجی قربانی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند یک نامه شماره 3285/35/551 مورخ 15/7/1385 سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در نامه شماره 3285/35/551 مورخ 15/7/1385 مواردی را به عنوان (ملاحظات اجرایی) تبیین و خطاب به مدیریت ادارات و نواحی آموزش و پرورش در شهرستانهای تابعه، آنها را مکلف نموده تا مقررات نامه مذکور را در خصوص متقاضیان درخواست موافقت اصولی و تمدید مجوز آموزشگاههای علمی آزاد اعمال نمایند. در بند یک نامه مورد شکایت آمده است، (جهت صدور موافقت اصولی و تمدید مجوز تاسیس، لازم است موسس جهت انجام مصاحبه و آزمون کتبی، طی جدول زمان بندی به این سازمان مراجعه نماید، در صورت قبولی از مصاحبه، موافقت اصولی و تمدید مجوز صورت خواهد گرفت.) تعیین شرایط فوقالذکر به کیفیت مطروحه، نیازمند اذن مقنن میباشد که وحدت ملاک آن در لایحه قانونی راجع به اجازه صدور پروانه تاسیس آموزشگاه تشخیص طبی ملاحظه میشود بدین شکل که مطابق قانون پیش گفته، متقاضیان پروانه تاسیس آزمایشگاه، پس از موفقیت در امتحان مربوطه که ضوابط آن نیز میبایست به تصویب وزارت بهداری رسیده باشد، موفق به اخذ مجوز تاسیس آزمایشگاه خواهند شد، نیز در قانون تعیین وضع شغلی دندانسازان تجربی، که مطابق ماده واحده مذکور، وزارت بهداری موظف به اخذ امتحان از شاغلین قانون موصوف شده است. در حالی که در مانحن فیه، الزام افراد به انجام مصاحبه و اخذ امتحان و ارایه مجوز آموزشگاه به شرط موفقیت در آزمون مزبور، چون به حکم مقنن راجع نبوده و از آنجا که مقررات دولتی نیز نمیتوانند موجد حق و تکلیف افراد باشند، لذا این اقدام سازمان طرف شکایت، موجبات نقض اصول 58 و 71 قانون اساسی را فراهم آورده است. لذا به استناد اصل 170 قانون اساسی، درخواست ابطال بند یک از نامه مزبور را مینماید. رییس سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در پاسخ بـه شکایت مذکور طی نامه شماره 83212/35/551 مورخ 4/12/1387 اعلام داشتهاند شاکی در اظهارات خود شرط صدور مجوز آموزشگاه را موفقیت در آزمون اعلام نموده است که با عنایت به نامه مورد شکایت متقاضیان جهت آزمون کتبی و انجام مصاحبه دعوت شدهاند ولی شرط موافقت اصولی قبولی از مصاحبه اعلام شده است و انجام مصاحبه با متقاضیان بنابه دلایل به شرح ذیل کاملاً قانونی بوده و صرف مقررات دولتی که موجد حق و تکلیف افراد باشد، نمیباشد، 1- براساس تبصره 2 ماده 3 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی مصوب مورخ 5/3/1367 مجلس شورای اسلامی مرجع تحقیق و رسیدگی و اعلام صلاحیت موسس یا موسسان، شورای نظارت مرکزی میباشد. 2- براین اساس شورای نظارت مرکزی در مصوبه جلسه شماره 148 مورخ 18/8/1373 در مورد تاسیس مدارس غیر انتفاعی «که بر اساس بند (الف) ماده 4 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی، آموزشگاههای علمی آزاد جزء مدارس غیر انتفاعی میباشد» یکی از مراحل صدور مجوز را انجام مصاحبه توسط افراد آشنا به تعلیم و تربیت اسلامی، امور سیاسی، اجتماعی و احکام اسلامی از متقاضیان تعریف نموده است. 3- براساس بند 2 ماده 34 آییننامه تاسیس آموزشگاههای علمی آزاد بررسی و اعلام نظر در خصوص تایید صلاحیت موسس و مدیر آموزشگاه براساس ضوابط گزینش آموزش و پرورش از وظایف شورای نظارت استان بوده و براساس تبصره ماده 31 آییننامه اجرایی قانون گزینش کشور مصاحبه به عنوان اقدامات اجرایی گزینش نامبرده شده است. 4- مطابق مواد 3، 4 و 11 آییننامه تاسیس آموزشگاههای علمی آزاد و سایر مواد آن مجوز تاسیس آموزشگاهها که به ارایه خدمات آموزشی در دورههای ابتدایی، راهنمایی و متوسطه و کلاسهای کنکور و … میپردازند توسط آموزش و پرورش صادر میگردد و در صورت عدم اخذ مجوز ادامه فعالیت آنها مستنداً به قانون تعطیل موسسات و واحدهای آموزشی و تحقیقاتی و فرهنگی بدون مجوز مصوب 15/10/1372 غیر مجاز و غیر قانونی بوده، صادر کننده مجوز نیز به استناد ماده 34 آییننامه مذکور و سایر مقررات میتواند شرایط و نحوه گزینش و صدور مجوز را مشخص کند و با هیچ کدام از قوانین جاری و مربوطه مغایرتی ندارد و کسی که میخواهد مجوز اخذ کند باید شرایط لازم را مطابق ضوابط احراز نماید. بنابه مراتب و باعنایت به مستندات تقدیمی، تقاضای رد شکایت شاکی را دارد. هیات عمومی دیوان در تاریخ فوق بـا حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل در تـاریخ فوق تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
قانونگذار به شرح ماده 3 قانون تاسیس مدارس غیر انتفاعی شرایط موسس یا موسسان واحدهای آموزش و پرورش مذکور در بند (الف) ماده 4 در بخش خصوصی را تعیین و به موجب تبصره 2 ماده 3 تحقیق و رسیدگی و اعلام صلاحیت موسس یا موسسان مزبور را به عهده شورای نظارت مندرج در ماده 15 قانون محول کرده است. نظر به اینکه شورای نظارت با استفاده از اختیار قانونی فوقالذکر احراز صلاحیت اشخاص متقاضی تاسیس واحدهای آموزشی خصوصی را منوط به توفیق آنها در آزمون و مصاحبه مربوط دانسته است، بنابراین بند یک نامه شماره 3285/35/551 مورخ 15/7/1385 سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی در این زمینه مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات مربوط نمیباشد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری – رهبرپور
