تاریخ: 8/10/87
شماره دادنامه: 649
کلاسه پرونده: 84/263
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای مصطفی دانشجو
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل و ضوابط پذیرش و استخدام نیروی انسانی در صنعت نفت به شماره 8964-1/28 مورخ 8/11/83 وزیر نفت
گردشکار: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، دستورالعمل ضوابط و پذیرش و استخدام نیروی انسانی در صنعت نفت توسط وزیر نفت تصویب و ابلاغ گردیده که اصل تصویب و دستورالعمل خارج از صلاحیت و اختیارات وزیر نفت بوده و فاقد وجاهت قانونی است. 1- بر اساس ماده 7 قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران و بند (ک) ماده 22 همان قانون تصویب مقررات و آییننامه در خصوص استخدام، انحصاراً در صلاحیت مجمع عمومی شرکت ملی نفت ایران میباشد و هرگونه مقررات و آییننامه استخدامی مربوط به شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای تابعه بعد از تنظیم باید به تصویب مجمع عمومی شرکت برسد. لذا تصویب آن خارج از صلاحیت و اختیارات وی بوده است. 2- با عنایت به اینکه تاریخ تصویب این دستورالعمل 8/11/1383 میباشد عطف بماسبق کردن آن از تاریخ 1/11/1383 خلاف قواعد و اصول مسلم حقوقی بوده و در جریان این عطف بماسبق شدن حق مکتسبه بسیار از متقاضیان استفاده از امتیارات فارغ التحصیلان ممتاز و فرهیختگان دانشگاهی در حال ضایع شدن است در حالی که آگهی استخدام شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران در تاریخ 11/11/1383 اعلام و فارغ التحصیلان ممتاز را دعوت به همکاری نموده است و درست یک روز پس از انتشار آگهی استخدام دستورالعمل موصوف امضاء و به وی ابلاغ گردید و تاریخ شروع آثار آن نیز به 1/11/1383 عطف شده است. در آگهی استخدامی ضوابط اجرایی و تشریفات استخدام نخبگان و فارغ التحصیلان ممتاز دانشگاهی مشمول تسهیلات از جمله عدم نیاز به شرکت در آزمون را نه بر اساس دستورالعمل 356 – /1/28 بلکه بر اساس مصوبه 1350 هیات مدیره شرکت ملی نفت اعلام داشته و شروع به ثبت نام نموده و در متن اطلاعیه عمومی استخدامی امور اداری، تامین نیروی انسانی شرکت ملی پالایش وپخش فرآوردههای نفتی ازحایزین شرایط ویژه بدون نیاز به شرکت در آزمون استخدامی دعوت بعمل آمد ولی پس از پایان ارسال مدارک و برگزاری ازمون دستورالعمل وزیر نفت به شماره 8964 مورخ 8/11/1383 تحت عنوان دستورالعمل و ضوابط پذیرش و استخدام نیروی انسانی در صنعت نفت صادر و ابلاغ گردید که بر اساس آن حایزین امتیاز ویژه نخبگان و فرهیختگان که بدون نیاز به آزمون دعوت به همکاری شده بودند به دلیل عدم شرکت در آزمون استخدامی و تغییر شرایط و مشخصات فارغ التحصیلان ممتاز و نخبگان تقاضای استخدام آنها رد گردید. لذا تقاضای ابطال بخشنامه موصوف را دارم. دفتر امور حوقی شرکت ملی نفت ایران در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره ح د/403-4017/3341 مورخ 3/5/1384 مبادرت به ارسال تصویر نظریه شماره ق س/1136/ت ه م/329 مورخ 9/5/1384 رییس تدوین و هماهنگی مقررات اداری و استخدامی شرکت ملی نفت نموده است، در این نامه آمده است، 1- به موجب ماده یک لایحه قانونی تاسیس وزارت نفت در 8/7/1358 وزارت نفت تاسیس گردید و کلیه وظایف و اختیارا وزیر امور اقتصادی و دارایی در امور نفت و پتروشیمی به وزیر نفت واگذار شد و بر اساس بند 6 قسمت (ب) لایحه قانونی متمم لایحه قانونی تاسیس وزارت نفت یکی از وظایف اساسی وزارت نفت تبیین خط مشی و سیاست کلی و مقررات عمومی ناظر به شرکتهای تابعه و وابسته به آن میباشد. 2- وزیر نفت با توجه به قوانین مصوب موجود و اساسنامه مربوط در دو وظیفه نماینده حاکمیت (وزیر نفت) و رییس هیات مدیره شرکتهای نفت انجام وظیفه مینماید. بنابراین در بند (الف) ماده 36 اساسنامه شرکت ملی نفت، رییس هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران اختیار «عزل و نصب، ارتقاء و اعطاء پاداش و اضافه حقوق و مزایا و اخذ تصمیم درباره کلیه امور استخدامی کارکنان شرکت اعم از ایرانی و یا خارجی را دارد و با توجه به اصل 138 قانون اساسی وزیر نفت هم در مقام رییس هیات مدیره شرکت ملی نفت و نیز در مقام وزیر نفت اختیار وضع بخشنامههای اداری و استخدامی در داخل صنعت نفت را دارا میباشد. 3- به منظور انتخاب نیروی انسانی مستعد و کارآمد، بر اساس ضوابط و معیارهای شغلی و سایر شرایط، دستورالعمل مربوطه توسط وزیر نفت طی بخشنامه 1617-1/28 مورخ 15/4/1379 صادر گردید و برای اولین بار موضوع جذب فارغ التحصیلان ممتاز و نخبگان دانشگاهها در آن گنجانیده شده است، مفاد این بخشنامه براساس تغییرات شرایط اجتماعی، اقتصادی و قوانین مقررات مربـوطه و در راستای برنامههای توسعهای کشور طی دو مرحله اصلاح وتکمیل گردید مرحله اول بخشنامه 356-1/28 مورخ 9/2/1381 صادر گردید که جایگزین دستورالعمل قبلی گردید و سپس بخشنامه شماره 8964-1/28 مورخ 8/11/1384 ابلاغ که جانشین بخشنامه ماضی شده است. بنابراین با توجه به ماهیت بخشنامههایی که ناظر به شرایط استخدام و جذب نیروی انسانی میباشد، علی الاصول یکی از وجوه جذب که بکارگیری ممتازین میباشد، میبایست در آن درج و تعریف گردد. مضاف بر آن تاریخ اجراء ناظر در زمان اجرای بخشنامه به منظور جلوگیری از عطف به ماسبق نمودن و شفاف سازی از اجرای بخشنامه جدیدی الورود میباشد و قید زمان اجرا هیچ منافاتی با روح حاکم با بخشنامهها نخواهد داشت. 4- مصوبه 1350 مورخ 7/8/1381 هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران در راستای بخشنامه سال 1381 وزیر نفت و هدف آن تدوین امتیازات ویژه برای ممتازان جذب شده براساس مفاد بخشنامه وزیر نفت بوده است لذا هیچ گونه مغایرتی با آنچه که شاکی مدعی است با ضوابط مجری در استخدام ممتازین در صنعت نفت ندارد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
به صراحت ماده 7 و بند (ک) ماده 22 قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران مصوب 1356 تهیه آییننامههای مربوط به امور استخدامی و بازنشستگی و پس انداز و سایر امور کارگزینی کارمندان و آموزش و پرورش کارکنان به عهده آن شرکت و تصویب آییننامههای مذکور به عهده مجمع عمومی شرکت مزبور محول شده است. بنابراین مفاد دستورالعمل و ضوابط پذیرش و استخدام نیروی انسانی در صنعت نفت به شماره 8964-1/28 مورخ 8/11/1383 که متضمن وضع قواعد مربوط به امور استخدامی کارکنان شرکت است، خارج از حدود صلاحیت وزیر نفت در وضع مقررات دولتی تشخیص داده میشود و دستورالعمل مذکور مستنداً به قسمت دوم اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده یک و بند یک ماده 19 و ماده42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 ابطال میشود.
معاونت قضایی دیوان عدالت اداری-رهبرپور
