تاریخ: 1387/07/07
شماره دادنامه: 469
کلاسه پرونده: 87/200
شاکی: آقای کیوان آگاه
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 2 دستورالعمل اجرایی قانون منع به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه و آییننامه اجرایی آن در سر درب مغازهها، فروشگاهها، اماکن مصوب جلسه 28 کمیته مرکزی سازمانهای تبلیغاتی کشور
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، کمیته مرکزی سازمانهای تبلیغاتی کشور در جلسه 28 مورخ 1/4/1382 دستورالعملی موسوم به دستورالعمل اجرایی قانون منع بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه و آییننامه اجرایی آن در مورد چگونگی استفاده از حروف و تصاویر در تابلوهای سردر مغازهها، فروشگاهها، اماکن و غیره تصویب نموده است که به موجب ماده 2 آن دستورالعمل، برخلاف اختیارات قوه مجریه مقرر گردیده است، «متن نوشتاری و تصویر مورد استفاده در پیکرهها و سازههای موضوع ماده یک این دستورالعمل، مشمول قانون منع بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب 19/2/1378 هیات وزیران مصوب 14/9/1375 مجلس شورای اسلامی و آییننامه اجرایی آن قانون مصوب 19/2/1378 هیات وزیران میباشد» دستورالعمل موضوع شکایت بر خلاف قانون بوده و تصویب آن خارج از اختیارات قوه مجریه میباشد و وضع هرگونه قانون منحصراً در صلاحیت قوه مقننه کشور است، مستنداً به ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری تقاضای ابطال دستورالعمل مذکور را مینمایم. معاون حقوقی و امور مجلس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درپاسخ به شکایت مذکور طی لایحه دفاعیه شماره 166247/10 مورخ 20/6/1387 اعلام نموده است، 1- وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسیول اجرای صحیح قانون ممنوعیت به کارگیری اسامی و عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب 1375 و آییننامه اجرایی آن میباشد. یکی از دلایل وضع قوانین و مقررات از سوی قانونگذار جلوگیری از هرج و مرج و نظام مند نمودن امور جامعه میباشند وزارت متبوع جهت اجرای بهتر قوانین و تشریح مـواد مبهم مبادرت به تهیه و تنظیم دستورالعمل هایی نموده است که نه تنها فراتر از قانون عمل ننموده بلکه در اجرای قوانین و مقررات جاری کشور بوده است زیـرا در صورت عدم اجرای قانون و مقررات مذکور و استفاده موسسات و شرکتها و … از اسامی بیگانه، باعث جریحه دار شدن احساسات عمومی کشور میگردد و با نظم عمومی و اخلاق حسنه منافات دارد. 2- ماده 17 آییننامه تاسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی مصوب 27/12/1358 شورای انقلاب اسلامی مقرر میدارد کانونهای آگهی و تبلیغاتی مکلفند کلیه دستورالعملهایی را که در آینده در مورد تبلیغات از طرف وزارت ارشاد اسلامی در حدود اختیارات قانونی آن تهیه و ابلاغ میگردد، رعایت نمایند. 3- تبصره پنج قانون ممنوعیت به کارگیری اسامی… اعلام میدارد کارخانهها، کارگاهها و اماکن تولیدی، خدماتی و تجاری موظفند ظرف مدت 2 سال از تاریخ ابلاغ این قانون، اسامی تولیدات و ظرف مدت یک سال نام اماکن خود را به نامها و واژههای غیر بیگانه برگردانند. 4- ماده 14 آییننامه اجرایی قانون ممنوعیت به کارگیری اسامی، مقرر میدارد، استفاده از تابلوها یا نوشتهها یا نشانههایی که منحصراً به خط غیر فارسی تنظیم شده باشد به استثنای نشانههای بین المللی ممنوع است. 5- بر اساس ماده 2 دستورالعمل اجرایی منع به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه، متن نوشتاری و تصویر مورد استفاده در پیکرهها و سازههای موضوع ماده این دستورالعمل، مشمول قانون منع به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب 14/9/1375 مجلس شورای اسلامی و آییننامه اجرایی آن میباشد. دستورالعمل اخیرالذکر در راسای اجرای قانون و آییننامه ممنوعیت به کارگیری اسامی بیگانه و مواد 10 و 17 آییننامه تاسیس و نظارت بر نحوه کار و فعالیت کانونهای آگهی و تبلیغاتی تدوین شده است و مسیولین آن کمیته با علم و استناد به مسیولیت وزارت متبوع در اجرای آنها، دستورالعمل مذکـور را به تصویب رساندهاند و هیچ گونه خروجی از وظایف کمیته و قانون و آییننامه مزبور مشاهـده نمیشود. هیات عمومی دیـوان عدالت اداری در تـاریخ فوق بـا حضور روسا و مستشاران و دادرسانعلیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
طـبق تبصره 5 قانـون ممنوعیت بـه کارگیری اسامـی، عنـاوین و اصطلاحات بیگانـه مصوب 1375 کارخانهها کارگاهها و اماکن تولیدی و خدماتی وتجاری موظف شدهاند که ظرف مدت 2 سال از تـاریخ ابلاغ قانون مزبور اسامی تولیدات و ظرف مدت یک سال نام اماکن خود را به نامها و واژههای غیر بیگانه برگردانند. نظر به عموم و اطلاق حکم مقنن ماده 2 دستورالعمل قانون فوقالذکر و آییننامه اجرایی آن که در اجرای حکم مقنن و در مقام صیانت و پاسداری از زبان و فرهنگ پارسی تدوین شده و به شرح آن متن نوشتاری و تصویر مورد استفاده در پیکرهها و سازههای موضوع ماده یک دستورالعمل را مشمول قانون فوقالذکر و آییننامه اجرایی آن اعلام داشته است، مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات قانونی کمیته مرکزی سازمانهای تبلیغاتی کشور نمیباشد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری-علی رازینی
