تاریخ: 20/3/1387
شماره دادنامه: 161، 162، 163
کلاسه پرونده: 86/359، 87/129، 130
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شکات: خانمها 1- نسرین ثروتیان 2- خدیجه فرجادنیا- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب اول، هشتم، سوم و چهارم بدوی و دوم تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
مقدمه: الف- شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/2122 موضوع شکایت آقای رسول عیوض زاده به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به خواسته متن دادخواست به شرح دادنامه شماره 707 مورخ 24/2/1385 چنین رای صادر نموده است، به موجب ماده 3 قانون بازنشستگی و وظیفه، دانشگاه مکلف است هر یک از اعضای رسمی هیات علمی را که به سن 65 سال تمام رسیده باشد، بازنشسته کند و با توجه به اینکه شاکی با توجه به سن وی مشمول قانون مزبور نبوده و بازنشسته نمودن نامبرده بدون جلب رضایت او وجاهت قانونی نداشته است، فلذا به نظر میرسد که اقدامات انجام شده درباره وی متضمن تضییع حق و نافی حقوق قانونی وی باشد. بدین جهت شکایت شاکی را موجه تشخیص و رای به ورود آن و ابطال حکم بازنشستگی وی صادر و اعلام میگردد. ب- شعبه دوم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/986 موضوع تجدیدنظر خواهی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی شهید بهشتی نسبت به دادنامه شماره 707 مورخ 24/2/1385 به شرح دادنامه 1284 مورخ 24/8/1385 چنین انشاء رای نمودهاند، دادنامه تجدیدنظر خواسته لازم الفسخ است، زیرا مطابق ماده 34 آییننامه استخدامی هیات علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و موسسات پژوهشی کشور، اعضاء رسمی هیات علمی اعم از آموزش و پژوهش از لحاظ بازنشستگی و وظیفه تابع قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه مستخدمین رسمی کشور میباشند و برابر مقررات ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری مصوب 1368 بازنشستگی مستخدمین رسمی و وزارتخانهها و موسسات دولتی با حداقل 30 سال سابقه خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی صورت میگیرد و با توجه به اینکه در هیچ یک از مقررات و قوانین رضایت واجدین شرایط بازنشستگی پیشبینی نشده است. بنابراین اقدام دانشگاه تجدیدنظر خواه در زمینه بازنشسته نمودن تجدیدنظرخوانده مغایرتی بـا مقررات مذکور نداشته و بـر اساس ضوابط و مقررات صورت گرفته است ومقررات ماده 36 آییننامه استخدامی فوق الاشاره بیانگر تکلیف و الزام دانشگاه به بازنشسته شدن هر یک از اعضاء هیات علمی میباشد که به سن 65 سال تمام رسیده باشد و به هیچ وجه نافی مقررات ماده 34 آییننامه فوق الاشاره نمیباشد و با عنایت به اینکه دادنامه تجدیدنظر خواسته بدون توجه به موارد مذکور صادر گردیده مخدوش تشخیص و با فسخ آن حکم به رد شکایت صادر میگردد. ج- شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 83/2123 موضوع شکایت اکرم ابوالحسن زاده به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی بهشتی به شرح دادنامه قطعی شماره 2900 مورخ 9/11/1384 با عنایت به اینکه دلایل و مدارک مثبت ادعای شاکیه موثر در مقام و موافق اصول و موازین قانونی نبوده و کلیه اقدامات واحد دولتی مذکور مثبت و متضمن سالب حق قانونی شاکیه و نافی حقوق مکتسب وی میباشد از این حیث با احراز استحقاق شاکیه نسبت به مورد ادعا شکایت وی را که فینفسه متضمن تضییع حقوق حقه وی بوده را وارد دانسته با توجه به جمیع جهات رای به ورود شکایت و الزام مشتکیعنه به لغو حکم بازنشستگی و اعاده به محل خدمت وی و اجرای مصوبه هیات وزیران به شرح منعکس در دادخواست صادر و اعلام میدارد. د- شعبه هشتم در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/1682 موضوع شکایت خانم تسرین ثروتیان به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به خواسته صدور حکم بر لغو بازنشستگی و اعاده به خدمت و اشتغال واجرای مصوبه54102/ت31941 ه مورخ 15/10/1383 هیات دولت به شرح دادنامه 264 مورخ 19/2/1386 با التفات به اینکه حسب ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی وظیفه مصوب 13/12/1368 وزارتخانهها و موسسات و غیره میتوانند مستخدمین رسمی را که حداقل 30 سال سابقه خدمت داشته باشند، بازنشسته نمایند و توجهاً به اینکه سابقه خدمت شاکیه بیش از 37 سال بوده و از این جهت تخلفی از مقررات صورت نگرفته، حکم به رد شکایت صادر نموده است. ه‍ـ- شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 84/3859 موضوع شکایت خانم خدیجه فرجادنیا به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی ایران به شرح دادنامه 709 مورخ 24/2/1385 با توجه به اینکه شاکی به سن 65 سالگی نرسیده ومشمول ماده 3 قانون بازنشستگی وظیفه نبوده و بازنشسته نمودن وی بدون جلب رضایت او وجاهت قانونی نداشته، چـون اقدامات انجام شده دربـاره وی متضمن تضییع حق و نافی حقوقی قانونی او میباشد بدین جهت شکایت شاکی را با توجه به جمیع جهات موجه تشخیص و رای به ورود آن و ابطال حکم بازنشستگی وی صادر نموده است. و- شعبه دوم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/884 موضوع تجدیدنظر خواهی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی ایران به خواسته اعتراض به دادنامه 709 مورخ 24/2/1385 صادره از شعبه سوم دیوان به شرح دادنامه شماره 886 مورخ 6/6/185 چنین رای صادر نموده است، نظر به اینکه خواسته و شکایت تجدیدنظر خوانده در دادخواست تقدیمی مرحله بدوی لغو احکام شماره 108615 مورخ 19/1/1384 و شماره 134874 مورخ 11/3/1384 مبنی بر صدور حکم بازنشستگی بوده است که بعد از تسلیم دادخواست مذکور و در خلال رسیدگی حکم دیگری در این زمینه به شماره 10925835 مورخ 16/12/1384 از سازمان بازنشستگی کشوری مبنی بر تایید حکم بازنشستگی تجدیدنظر خوانده صادر گردیده است. بدین ترتیب حکم اخیرالذکر جایگزین احکام قبلی فوق الاشاره گردیده و مالاً وضعیت استخدامی و حقوقی تجدیدنظر خوانده تغییر کرده است و حتی در حکم اخیرالذکر میزان حقوق بازنشستگی و تاریخ اجرای آن نیز تعیین و مشخص گردیده است. بدین ترتیب حقوق ماهیانه نیز از حالت زمان اشتغال به حقوق دوران بازنشستگی تغییر یافته است. بنابراین تغییر وضعیت مزبور مستلزم این بوده که شعبه بدوی قرار رد شکایت صادر نماید که تجدیدنظر خواه بتواند در صورت بقای به شکایت علاوه بر دانشگاه تجدیدنظر خواه سازمان بازنشستگی کشوری را نیز با تقدیم دادخواست طرف شکایت قرار داده و نسبت به حکم موخر تقدیم دادخواست نماید. زیرا در غیر این صورت با لغو احکام قبلی حکم اخیرالصدور فوق الاشاره به قوت خود باقی میماند با توجه به اینکه در دادنامه تجدیدنظر خواسته توجه نشده است، علیهذا با فسخ دادنامه اخیرالذکر قرار رد شکایت تجدیدنظر خوانده صادر میگردد. ز- شعبه چهارم در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/1163 موضوع شکایت خانم خدیجه فرجادنیا به طرفیت سازمان بازنشستگی کشوری و دانشگاه علوم پزشکی ایران به شرح دادنامه 3579 مورخ 7/9/1385 چنین رای صادر نمودهاست، شاکی با دارا بودن 30 سال و 2 ماه و 19 روز سابقه خدمتی دولتی و قابل قبول برای بازنشستگی به استناد ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه پرداختی بازنشستگی نایل آمده است و تاریخ بازنشستگی وی از 1/4/1384 بـرقرار شده است و اقـدامات خواندگان وفـق مقررات قانون بوده است و لـذا شکایت وی را وارد ندانسته و حکم به رد شکایت صادر نموده است. ح- شعبه اول تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/4717 موضوع تجدیدنظر خواهی خانم خدیجه فرجادنیا به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی ایران به خواسته، تجدیدنظر در دادنامه 3579 مورخ 7/9/1385 شعبه چهارم به شرح دادنامه 1782 مورخ 22/5/1386 چنین رای صادر نموده است، با توجه به ماده 34 آییننامه استخدامی اعضای هیات علمی دانشگاهها، دانشگاه در صورت رسیدن سن عضو هیات علمی به 65 سال مکلف بازنشسته نمودن عضو میباشد و این بدان معنی نیست که اگر کمتر از 65 سال داشت نتواند او را بازنشسته نماید و نظر به مفاد بند (ب) تبصره یک ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب سال 1368 که تجویز نموده، زنان با 20 سال سابقه نیز قابل بازنشسته شدن میباشند و با عنایت به میزان سابقه خدمتی تجدیدنظر خواه و با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از طرف تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته اعتراضی به عمل نیامده حکم به رد تجدیدنظر خواهی و تایید حکم بدوی صادر نموده است. ط- شعبه سوم در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/1914 موضوع شکایت خانم لیدا نوایی به طرفیت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به شرح دادنامه 3112 مورخ 7/8/1385 چنین رای صادر نموده است، مطابق ماده 34 آییننامه استخدام هیات علمی اعضاء رسمی هیات علمی جز در مواردی که در آییننامه فوق تصریح گردیده از لحاظ بازنشستگی تابع قانون استخدام کشوری میباشند. در آییننامه مذکور دانشگاه مکلف گردید اعضاء رسمی هیات را که به سن 65 سال رسیدهاند بازنشسته کند، اما در خصوص افراد کمتر از 65 سال اظهار نظری ننموده و طبیعتاً این امر تابع قواعد عمومی حاکم میباشد که براساس تبصره یک ماده 20 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری معلوم میگردد که بازنشسته شدن اینگونه افراد منوط به تقاضای آنان و موافقت دستگاه متبوع میباشد که این امر در خصوص مانحن فیه حاصل نگردیده است. لذا با توجه به جمیع جهات معنونه ابلاغ براساس قوانین صادر نشده وحکم به ورود شکایت و لغو حکم ابلاغ بازنشستگی فوقالذکر صادر و اعلام میگردد. ضمناً اجرای مصوبه مورخ 14/11/1383 هیات دولت محمول بر صحت است. ی- شعبه اول تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه 85/4140 و 85/4180 موضوع تقاضای تجدیدنظر دانشگاه علوم پزشکی و خدمـات بهداشتی درمانی شهید بهشتی نسبت بـه دادنامه شماره 2112 مـورخ 7/8/1385 دادنامه بدوی را تایید نموده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
مطابق تبصره یک ماده 2 قانون استخدام کشوری اعضاء رسمی هیات علمی دانشگاهها و موسسات عالی علمی دولتی در هر مورد که قانونی برای تعیین تکلیف آنان وجود نداشته باشد. یا طبق قوانین مربوط تابع احکام عمومی قوانین استخدام کشوری شده باشند، مشمول مقررات قانون مذکور خواهند بود. نظر به اینکه در آییننامه استخدامی اعضاء رسمی هیات علمی دانشگاه و موسسات آموزش عالی مقرراتی در خصوص بازنشستگی اشخاص مذکور بر مبنای تقاضای آنان و یا اختیار موسسه علمی ذیصلاح در بازنشسته کردن نامبردگان به لحاظ داشتن حداقل 30 سال سابقه خدمت پیشبینی نشده است و ماده 36 آییننامه مزبور مبنی بر الزام دانشگاه به صدور حکم بازنشستگی اعضاء رسمی هیات علمی پس از رسیدن به سن 65 سال تمام نافی اعتبار احکام مقنن در مورد سایر شقوق بازنشستگی به شرح ماده 2 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری مصوب 1368 نیست، بنابراین دادنامههای مبنی بر رد شکایت شاکیان که متضمن این معنی است، موافق اصول و موازین قانونی میباشد. این رای به استناد بند یک ماده 19 و ماده 43 قانون دیوان عدالت اداری برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری ذیربط در موارد مشابه لازمالاتباع است.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری – مقدسیفرد
