کلاسه پرونده:974/84
شاکی:سیدعباس باغبان عنبران
موضوع:ابطال مصوبه شماره 698 مورخ 26/7/1382 شورای اسلامی شهر طرقبه
تاریخ رای:یکشنبه 12 اسفند 1386
شماره دادنامه: 1475
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، شورای اسلامی شهر طرقبه براساس پیشنهاد شهرداری طرقبه مصوبه شماره 698 مورخ 1382/7/26 مبنی بر اخذ مبلغ دوهزار ریال عوارض برای هر سیخ شیشلیک که رستوران داران میفروشند، تصویب نموده که مصوبه مذکور به دلایل ذیل غیر قانونی است. 1- به استناد تبصره ذیل ماده 77 قانون تشکیلات شوراهای اسلامی مصوب سال 1375 و همچنین ماده 12 آییننامه اجرایی نحوه وضع و وصول عوارض توسط شوراهای اسلامی شهر، بخش و شهرک شوراها مکلفند نسخهای از مصوبات مربوط به عوارض را ظرف یک هفته از تاریخ تصویب به همراه مستندات و گزارش توجیهی آن جهت ارسال به وزارت کشور به استانداری محل ارسال نمایند. استانداریها مکلفند حداکثر ظرف دو هفته پس از وصول چنین مصوباتی مصوبه شورا و ضمایم آن را به همراه نظرات کارشناسی خود و همچنین فهرستی از عوارض محلی وضع شده و قابل وصول در محدوده شهر، بخش و شهرک مربوط (موضوع ماده 13 و تبصره یک همان ماده از آییننامه) به وزارت کشور ارسال نمایند. چنانچه مصوبات مزبور در مدت یک ماه از تاریخ وصول به وزارت کشور مورد ایراد یا لغو توسط وزیر کشور واقع نشد، شوراها مکلفند مصوبه را از طریق درج آگهی در روزنامهها و جراید محلی یا در روزنامههای کثیرالانتشار یا از طریق انتشار اعلامیه و یا هر طریق دیگری که اعلان عمومی دارد به آگاهی عموم برسانند. عوارض مربوط از تاریخ اعلان قابل وصول است. در این خصوص وزیر کشور نیز طی بخشنامه مورخ 1382/2/13 رعایت موضوع فوق را تاکید نموده است که در مصوبه مذکور رعایت قوانین فوقالذکر نگردیده و شورای محترم شهر طرقبه و شهرداری مدعی هستند که وزیر کشور به استاندار خراسان تفویض اختیار نموده که این تفویض اختیار محمل قانونی نداشته است. ثانیاً، در بخشنامه مذکور قید گردیده رونوشتی از مصوبه عوارض جهت ضبط در سوابق به اداره کل امور شهرداریهای وزارت کشور جهت اقدامات قانونی بعدی اعلام دارندکه به اقرار اطلاع چنین اقدامی در خصوص عوارض شیشلیک نشده است. 2- شورای اسلامی شهر موظفند به هنگام تصمیم گیری راجع به عوارض علاوه بر توصیه به سیاستهای کلی در برنامههای پنج ساله و قوانین بودجه سالیانه که اعلام میشود و همچنین سیاستهای عمومی دولت و ماده 14 آییننامه اجرایی نحوه وضع و وصول عوارض و بندهای ذیل آن را رعایت نمایند که شورای اسلامی شهر طرقبه در مصوبه عوارض شیشلیک رعایت ماده 14 و 15 و بندهای ذیل آن را ننموده و عوارض مضاعفی علاوه بر عوارض صنفی و شغلی که رستوران داران به شهرداری پرداخت مینمایند، تصویب نموده است. مضافاً به اینکه تعرفه عوارض صنفی رستوران داران را نیز 50% افزایش داده از طرفی اثرات سوء تبعاتی را بر اقتصاد محل نیز خواهد گذاشت و عوارض محلی برای واحدهای تولیدی در قانون برنامه سوم توسعه و قانون تجمیع عوارض ذکر شده در حالی که رستوران داران واحد تولیدی نیستند که شورای اسلامی شهر شاندیز برای فروش هر سیخ شیشلیک مبلغ 2000 ریال عوارض تصویب نموده است. اقدام رستوران داران طبخ غذا و سرویس دهی به مردم میباشد و عوارض شغلی، شهرداری اخذ مینماید. لذا مصوبه شماره 698 شورای اسلامی شهر طرقبه مقررات قانونی فوقالذکر را رعایت نکرده و عوارض تصویبی شورای شهر طرقبه با هیچ یک از قوانین و ماده 14 آییننامه وضع و وصول عوارض و بندهای ذیل آن و همچنین قانون تجمیع عوارض مطابق ندارد. با عنایت به مطالب معروض ابطال مصوبه شماره 698 مورخ 1382/7/26 شورای اسلامی شهر طرقبه که مغایر با قوانین فوقالذکر صادر گردیده مورد استدعا است. رییس شورای اسلامی شهر طرقبه در پاسخ به شکایت فوق طی لایحه 213/4 مورخ 1385/3/7 اعلام داشتهاند، 1- شورای اسلامی شهر طرقبه براساس تجویز مندرج در ماده 77 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور حق دارد اقدام به وضع عوارض متناسب با تولیدات و درآمدهای اهالی به منظور تامین بخشی از هزینههای خدماتی و عمرانی مورد نیاز شهر و روستا بر طبق آییننامه هیات وزیران نماید. براین اساس شورای اسلامی شهر طرقبه در جلسه مورخ 1382/7/23 اقدام به وضع عوارض شیشلیک به مبلغ 2000 ریال برای هر سیخ مینماید. 2- در اجرای ماده 12 آییننامه نحوه وضع و وصول عوارض توسط شورای اسلامی شهر، بخش و شهرک مصوب 1378/7/7 شورای اسلامی شهر طرقبه مصوبه خود را پس از تصویب به مراجع ذیصلاح ارسال وپس از عدم اعتراض وایراد آنها درمدت قانونی به استانداری ارسال نموده است. استانداری نیز طبق نامه مورخ 1382/11/14 به استناد اختیارات حاصله از تفویض اختیار مورخ 1379/3/21 وزیر کشور با وصول عوارض موافقت مینماید و متعاقباً موضوع تصویب عوارض از جمله عوارض شیشلیک به وسیله اطلاعیهای که در نقاط مختلف سطح شهر نصب میگردد به اطلاع عموم میرسد. براساس قوانین از جمله ماده 77 قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشور، شهرداری حق دارد با توجه به تولیدات و درآمدهای اهالی اقدام به وضع عوارض نماید. فلذا با عنایت به تجویز مقنن در برقراری عوارض براساس درآمد اهالی بوده که این شهرداری جهت تامین هزینههای خدمات شهری پیشنهاد وضع عوارض را مطرح و مورد تصویب شورای اسلامی شهر و سایر مقامات ذیصلاح قرار گرفته است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
قانونگذار به شرح ماده یک قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولید کنندگان کالا، ارایه دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی از ابتدای سال 1382، برقراری و دریافت هرگونه وجوه از جمله مالیات و عوارض اعم از ملی و محلی از تولید کنندگان کالاها، ارایه دهندگان خدمات و همچنین کالاهای وارداتی را صرفاً بر اساس احکام مقرر در قانون مذکور مجاز اعلام داشته و ضمن تعیین میزان عوارض خدمات مندرج در ماده 4 آن قانون، قوانین و مقررات مغایر جز در موارد مصرح در ماده یک قانون را لغو و به صراحت ماده 5 قانون فوقالذکر، برقراری هرگونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاهای وارداتی و کالاهای تولیدی و خدمات موضوع ماده 4 قانون و همچنین برقراری عوارض به درآمدهای ماخذ محاسبه مالیات را توسط شورای اسلامی شهر منع کرده است. بنابه جهات فوقالذکر اخذ عوارض بدون ارایه خدمت خاص و یا دریافت عوارض مضاعف به واسطه ارایه یک خدمت معین جواز قانونی ندارد. بنابراین تمسک شورای اسلامی شهر طرقبه به تبصره یک ماده 5 قانون فوقالاشعار و برقراری عوارض به میزان 2000 ریال برای فروش هر سیخ شیشلیک به شرح مصوبه شماره 698 مورخ 1382/7/26 شورای اسلامی شهر طرقبه خلاف احکام قانونگذار و خارج از حدود اختیارات قانونی شورای اسلامی آن شهر تشخیص داده میشود و به تجویز قسمت دوم اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده یک و بند یک ماده 19 و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 مصوبه مذکور ابطال میگردد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری-رهبرپور
