کلاسه پرونده:635/84
شاکی:شرکت تعاونی حمل و نقل متحد کرج
موضوع:ابطال بخشنامه سازمان نظارت بر مینی بوسرانی تهران و حومه
تاریخ رای:سه شنبه 7 اسفند 1386
شماره دادنامه: 1451
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، این شرکت در زمینه جابجایی مسافرین از کرج بزرگ و شهرکهای اقماری به تهران با حدود 1318 اتوبوس قدیمی فعالیت دارد، که سازمان نظارت بر مینی بوسرانی تهران بدون هیچ مصوبه قانونی ماهیانه مبلغ دویست هزار ریال از هر دستگاه مطالبه مینماید، و از بابت انجام هر معامله اتوبوس برای تغییر هویت مالک به مبلغ دویست و چهل هزار تومان هم به عنوان کمیسیون دریافت میکند. این اقدامات بر خلاف اصل 53 قانون اساسی میباشد، زیرا اخذ هر نوع وجه از مردم مستلزم وضع قانون است. در لایحه تکمیلی دادخواست مذکور به مواد 5 و 6 آییننامه شرکت واحد اتوبوسرانی عمومی تهران وحومه در خصوص تعیین حق الاستفاده از خطوط برای هر مینی بوس ماهیانه شش هزار ریال معترض بوده و ابطال مواد مذکور را نیز تقاضا نمودهاند. 1- شرکت واحد اتوبوسرانی تهران وحومه در پاسخ به شکایت شاکی طی نامه شماره 3248/130 مورخ 1384/9/5 اعلام داشتهاند، طبق منطوق تبصره 13 الحاقی به ماده واحده قانون تاسیس شرکت واحد اتوبوسرانی عمومی در شهرها مصوب 1351 شهرداری تهران مکلف است ضمن تاسیس خطوط خصوصی در تهران و حومه امور مربوط به ایاب و ذهاب شهروندان را به اشخاص خصوصی واجد شرایط واگذار نماید که در این مورد مراتب طی آییننامه شماره 9028112 مورخ 1363/7/4 از جانب وزیر کشور به عنوان قایم مقام شورای اسلامی شهر به شهرداری تهران ابلاغ شد، و برابر ماده 15 آییننامه مرقوم شرکت واحد اتوبوسرانی عمومی تهران و حومه به جانشینی شهرداری مسیولیت اجرای مقررات این آییننامه را عهده دار است و در صورتی که متصدیان حمل و نقل از رعایت مواد آییننامه مزبور اجتناب ورزند، شهرداری میتواند با اجازه حاصل از مفاد قانون تاسیس شرکت واحد اتوبوسرانی عمومی مصوب 1331 و با لحاظ تبصره 2 ماده یک آییننامه صدرالاشعار از ادامه اشتغال آنان ممانعت به عمل آورد. 2- سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 61/101371 مـورخ 1386/8/12 اعلام داشتهاند، آییننامه مورد شکایت شاکی در اجرای مقررات تبصره 13 الحاقی به ماده واحده قانون تاسیس شرکت واحد اتوبوسرانی عمومی در شهرها مصوب اسفند ماه 1351 از سوی شهردار وقت تهران تنظیم و طی شماره 28112/90 مورخ 1383/7/4 وزیر وقت کشور پس از پیشنهاد شهرداری تهران براساس تبصره ماده واحده قانون الحاق یک تبصره به ماده 53 قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشور به قایم مقامی شورای شهر تهران ذیل مصوبه را تایید نمودهاند و مصوبه نیز به وسیله وزارت کشور ابلاغ گردیده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
طبق قسمت پایانی اصل 170 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و بند یک ماده 19 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385، تصویبنامهها و آییننامهها و سایر مقررات دولتی از حیث اعلام مغایرت آنها با احکام شرع یا قوانین یا خارج بودن آنها از حدود اختیارات مقام تصویب کننده، قابل رسیدگی و اتخاذ تصمیم در هیات عمومی است. نظر بـه اینکه بخشنامه یا آییننامه مورد نظر شاکی با فرض وجود در خصوص مورد تنظیم شده و متضمن قواعد عام و کلی نیست. بنابراین، از جمله مقررات و مصوبات دولتی محسوب نمیشود و موردی برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم در زمینه اعتراض شاکی نسبت به آنها در قلمرو قسمت دوم اصل 170 قانون و ماده 42 قانون دیوان عدالت اداری وجود ندارد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری-رهبرپور
