کلاسه پرونده:956/85
شاکی:آقای مصطفی محمدی جورکویه
موضوع:ابطال قسمتهایی از آییننامه تعیین مصادیق عملی شهید و خانواده شاهد مصوب 27/1/1382 هیات وزیران
تاریخ رای:یکشنبه 25 آذر 1386
شماره دادنامه: 1041
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، سرهنگ خلبان رجبعلی محمدی جورکویه که هلیکوپتر وی هنگام ماموریت ویژه در تاریخ 1383/3/9 سقوط کرد و کمیسیون ماده 120 قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران نامبرده و سایر کادر پرواز همراه وی را در جلسه 720 مورخ 1383/4/8 شهید اعلام کرد، لیکن بنیاد شهید به استناد آییننامه تعیین مصادیق عملی شهید و خانوادههای شاهد مصوب 1382/1/27 خودداری میکند. این در حالی است که آییننامه مذکور مخالف قانون ارتش، مواد 107 و 120 و 121 مورخ 1366/7/7 و ماده واحده قانون واگذاری پرداخت حقوق و مزایای ماهانه وراث شهدا و مفقودین نیروهای مسلح به بنیاد شهید و تبصره 4 آن میباشد. لذا ابطال ماده 2 و 3 و 6 آییننامه تعیین مصادیق عملی شهید … مصوب 1382/1/27 هیات وزیران را خواستارم. قایم مقام معاونت حقوقی و امور مجلس رییس جمهور در پاسخ به شکایت فوق طی لایحه شماره 140515 مورخ 1386/9/3 اعلام داشتهاند، قانونگذار در مواد 4و 16 اساسنامه قانونی بنیاد شهید انقلاب اسلامی تصریح نموده است، ماده 4 اساسنامه قانونی بنیاد شهید، «منظور از شهید در این قانون کسی است که جان خود را در راه انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن و یا دفاع از کیان جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار نثار نموده و یا مینماید. ضوابط تعیین مصادیق عملی شهید و خانوادههای شاهد به موجب آییننامهای خواهد بود که توسط بنیاد و ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.» ماده 16 اساسنامه قانونی بنیاد شهید، «کلیه قوانین و مقررات مغایر با این اساسنامه لغو میگردد» در صورتی که قوانین قبلی درخصوص مصادیق شهیدعلیرغم ماده 16 قانون اساسنامه بنیاد شهید معتبر تلقی شود، معهذا بنیاد شهید نمیتواند خارج از ضوابط مقرر در قانون خود فردی را تحت پوشش بنیاد شهید قرار دهد. والبته قوانینی که برای نیروهای مسلح یا وزارت اطلاعات وظایفی در خصوص شناسایی شهدا و برقراری تسهیلاتی برای خانواده آنان مقرر کرده توسط نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات لازم الاجراء است. در مواردی که مقام معظم رهبری، به هر دلیل یا استنادی افرادی را مصداق شهید تلقی نموده یا بنمایند مطابق بند 15 ماده 2 تصویبنامه مذکور هیات وزیران برای بنیاد شهید نیز ملاک اجرا بوده و هست. با توجه به مراتب رد شکایت را خواستار است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
قانونگذار به شرح ماده 4 قانون اساسنامه بنیاد شهید مصوب 1377 ضمن تعریف شهید، ضوابط تعیین مصادیق عملی شهید و خانواده شاهد را به موجب آییننامهای اعلام داشته است که توسط بنیاد و ستاد کل نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد و در ماده 16 اساسنامه مذکور تصریح کرده است که «کلیه قوانین و مقررات مغایر با این اساسنامه لغو میگردد.» نظر به مراتب فوقالذکر و اینکه آییننامه تعیین مصادیق عملی شهید و خانواده شاهد مصوب 1382/2/2 به اذن مقنن توسط مراجع ذیصلاح تهیه و به تصویب هیات وزیران رسیده است و حسب ماده 7 آییننامه مذکور نیز در صورت بروز اختلاف بین بنیاد شهید، نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات و سایر دستگاهها در تطابق مصادیق شهید با مفاهیم آن، تصمیم قطعی در حل اختلاف به عهده کمیسیون مقرر در ماده اخیرالذکر محول شده و رای کمیسیون لازم الاجراء اعلام گردیده است، بنابراین آییننامه مورد شکایت در قسمت مورد اعتراض مغایرتی با قانون ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
