تاریخ: 27/8/1386
شماره دادنامه: 829 الی 836، 862
کلاسه پرونده: 86/49، 50، 51، 52، 53، 54، 340، 55، 56
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای ابراهیم شوهانی و غیره
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 5 بخشنامه شماره 45 مستمریهای سازمان تامین اجتماعی
مقدمه: شکات به شرح دادخواستهای تقدیمی اعلام داشتهاند، اینجانبان پس از بازگشت از اسارت در شرکت کاغذ سازی پارس هفت تپه به استخدام رسمی در آمدیم. در این مدتی که در شرکت مشغول کار بودیم تعداد زیادی از کارگران با طرح کارهای سخت و زیان آور بودن شغل خود با بیست سال سابقه و دریافت معادل سی سال مزایا و حقوق بازنشسته گردیدند و بعضی تا 35 سال سابقه نیز محاسبه کردند که طبق مقررات تبصره ماده 77 قانون تامین اجتماعی انجام گرفت. سازمان تامین اجتماعی بر خلاف ماده فوق در تذکر بند یک ماده 5 بخشنامه 45 مستمریهای تامین اجتماعی سابقه مازاد بر سی سال را از آزادگان و ایثارگران قبول نمیکند، لذا تقاضای ابطال آن را داریم. مدیرکل دفتر امور حقوقی و دعاوی سازمان تامنی اجتماعی در پاسخ به شکایت فوق طی لایحه شماره 19930/7100 مورخ 19/6/86 اعلام داشتهاند، 1- نحوه محاسبه مستمری بازنشستگی مشمولین قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب 1367 مصوب 21/3/83 در خصوص افراد مشمول طبق ماده 2 آییننامه اجرایی مصوب 10/2/1385 هیات وزیران و به شرح ذیل صورت میپذیرد، ملاک محاسبه آخرین حقوق قبل از بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، آزادگان، معلولین عادی و … که دارای احکام استخدامی رسمی یا ثابت یا دارای عناوین مشابه میباشند، مبلغ مندرج در آخرین حکم استخدامی که بر اساس ضوابط و مقررات استخدامی حاکم بر دستگاه مربوط مبنای حقوق بازنشستگی قرار گرفته است، خواهد بود و از سوی دیگر میزان مستمری بازنشستگی آن دسته از جانبازان و آزادگان شاغل در بخشهای خصوصی و همچنین آن دسته از جانبازان و آزادگان شاغل در دستگاههای دولتی و یا وابسته به دولت، نهادهای عمومی غیر دولتی، دستگاههای دارای مقررات استخدامی خاص که فاقد حکم استخدامی باشند عبارت ازمتوسط مزد یا حقوق مبنای کسر حق بیمه بیمه شده، ضرب درمجموع سابقه مبنای بازنشستگی (حداقل 20 سال) به علاوه مدت سنوات ارفاقی (حداکثر 10 سال) تقسیم بر 30 میباشد. ضمناً کارگران عادی شرکت مذکور که در مشاغل سخت و زیان آور میباشند بر خلاف ادعای شاکی مشمول قانون مزبور نیستند، بلکه تحت پوشش قانون بازنشستگی پیش از موعد در مشاغل سخت و زیان آور قانون اصلاح تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون اصلاح مواد 72 و 77 و تبصره ماده 76 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و الحاق 2 تبصره به ماده 76 مصوب 1371 (مصوب 14/7/1380) و آییننامه اجرایی آن قرار دارند. 2- در این راستا تبصره بند (ب) ماده یک آییننامه جدید مشاغل سخت و زیان آور مصوب 26/12/85 مشمولین قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی … و همچنین مشمولین قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب 1368 و اصلاحات بعدی آن، تابع قوانین و مقررات مربوطه دانسته است. بنابراین قانون حاکم بر وضعیت شاکی قانون مزبور میباشد و موید این امر قانون استفساریه تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب 21/9/84 میباشد. 3- تذکر بند 5 بخشنامه متنازع فیه که سابقه مازاد بر 30 سال مشمولین را در تعیین حقوق بازنشستگی آنها قابل محاسبه ندانسته و مورد اعتراض شاکی واقع شده است، عیناً تکرار تبصره 5 آییننامه اجرایی قانون مزبور است که مقرر داشته است، «در هر حالت خدمت مازاد بر سی سال مشمولین این قانون در تعیین حقوق بازنشستگی قابل محاسبه نخواهد بود» بنابراین قانون مزبور در جهت ارفاق به مشمولین آن میباشد و قابل جمع با ماده 76 قانون تامین اجتماعی و اصلاحیه مربوط نیست. هیات عمومی دیوان عدالت اداری درتاریخ فوق باحضور روسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بـه شرح آتی مبادرت بـه صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
در ماده واحده قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی و معلولین عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان آور مصوب 1367 تصریح شده است که کلیه وزارتخانهها، شرکتها، موسسات دولتی، شهرداریها، بانکها، موسسات و شرکتها وسازمانهایی کـه شمول قانون بـر آنها مستلزم ذکر نـام است، میتوانند مستخدمین معلول اعم از جانبازان انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، معلولین حوادث ناشی از کار، بیماران ناشی از شرایط خاص کار و معلولین عادی، رسمی یا ثابت یا دارای عناوین مشابه خود را (به جز کارگران مشمول قانون کار) به شرط داشتن حداقل بیست سال تمام سابقه خدمت بر اساس درخواست کتبی آنان و تصویب شورای امور اداری و استخدامی کشور با افزودن سنوات خدمت ارفاقی براساس ضوابط مربوط به نوع و درجه معلولیت و یا بیماری مشخص گردیده است، حداکثر با 30 سال سابقه خدمت و تعیین حقوق بازنشستگی بر مبنای آخرین حقوق قبل از بازنشستگی با رعایت مقررات مربوط بازنشسته نمایند. بنابه جهات فوقالذکر و عنایت به مفاد لایحه جوابیه سازمان تامین اجتماعی و اینکه احتساب مدت خدمت زاید بر 30 سال در تعیین حقوق بازنشستگی افراد مشمول ماده فوقالذکر جواز قانونی ندارد، بنابراین بند 5 بخشنامه مستمریها به شماره 45 و تذکر ذیل آن که مبین حکم قانونگذار است، مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات سازمان تامین اجتماعی نمیباشد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری- مقدسیفرد
