کلاسه پرونده: 302/83
شاکی:آقای فرامرز خوشحال شیرازی
موضوع:ابطال بخشنامه شماره 566 مورخ 24/2/1366 سازمان تامین اجتماعی
تاریخ رای:سه شنبه 2 مرداد 1386
شماره دادنامه: 306
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، 1- بخشنامه شماره 566 فنی مورخ 10/12/66 سازمان تامین اجتماعی که در اجرای ماده 95 قانون تامین اجتماعی صادر شده موجبات تضییع حقوق کارگرانی را فراهم آورده که خدمت وظیفه سربازی خود را غالباً به لحاظ تحصیلات قبل از شروع بکار انجام دادهاند و متاسفانه به همین علت مدت خدمت وظیفه آنان از نظر بازنشستگی از سوی سازمان تامین اجتماعی پذیرفته نیست. 2- با عنایت به اصول 19 و 20 قانون اساسی کلیه آحاد مردم ایران از حقوق عامه بطور مساوی برخوردار بوده و یکسان در حمایت قانون قرار دارند. 3- با توجه به ماده 34 قانون استخدام کشوری، دولت سابقه خدمت سربازی کارکنان خود را چه قبل و چه بعد از اشتغال بکار انجام گرفته باشد، بطور یکسان به عنوان سابقه کار (از نظر بازنشستگی) میپذیرد. به این ترتیب عدم پذیرش خدمت سربازی قبل از اشتغال از سوی سازمان تامین اجتماعی به عنوان سابقه کار، یک تبعیض آشکار و ظلم فاحش در حقوق اجتماعی کارگران زحمتکش این مرز و بوم میباشد. بنابراین تفسیر سازمان تامین اجتماعی از ماده 95 قانون تامین اجتماعی مبنی بر اینکه حتماً خدمت سربازی باید بعد از اشتغال به کار صورت گرفته تا از نظر سابقه بازنشستگی پذیرفته شود، تفسیر درستی نیست. 4- در تبصره ماده 14 قانون کار صراحتاً مدت خدمت سربازی (از نظر بازنشستگی) جزو سوابق خدمت و کار کارگر محسوب میگردد. با توجه به اینکه قانون کار اساساً قانون حمایت کننده از حقوق کارگر میباشد، بنابراین نمیتوان از آن چنین استنباط نمود که مفاد تبصره مزبور صرفاً محدود به سربازی آنهایی است که خدمت وظیفه خود را بعد از اشتغال بکار انجام دادهاند، و سابقه خدمت سربازی آنهایی که قبل از اشتغال بکار انجام گرفته معتبر نیست. مستدعی است با عنایت به موارد مطروحه، نسبت به ابطال بخشنامه مورد نظر دستور لازم صادر فرمایید. مدیرکل دفتر امور حقوقی و دعاوی سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به شکایت فوق طی نامه شماره 41600/7100 مورخ 1384/11/12 اعلام داشتهاند، این که خدمت نظام وظیفه امری اجباری است و قانون نظام وظیفه کارفرمایان را از پذیرش نیروهای فاقد معافیت دایم و یا خاتمه خدمت سربازی منع کرده است و اصل بر انجام خدمت وظیفه سربازی قبل از اشتغال بکار است، هیچ کدام مثبت بطلان بخشنامه معترضعنه نیست، زیرا صرف اجباری بودن سربازی و یا عدم پذیرش شخصی که بدون داشتن خدمت معافیت خدمت سربازی خود را انجام نداده است به هیچ عنوان مستقلاً دلیلی بر این که آن ایام باید جزو سابقه ایام بازنشستگی قرار گیرد نمیباشد. بدیهی است علت و فلسفه اجباری بودن سربازی و عدم پذیرش اشخاص مذکور مصالح و منافع خاص دیگری دارد که امری جداگانه است. شخصی که در حال انجام خدمت سربازی است (سابقه اشتغال ندارد) هیچ نوع رابطهای با سازمان و قانون تامین اجتماعی ندارد و اساساً بعد از خدمت سربازی نیز مشمول قانون تامین اجتماعی قرار نمیگیرد و چنانچه پس از انجام خدمت سربازی تحت شمول آن قانون قرار گیرد، از آن زمان به بعد و بدون آنکه هیچ دلیل قانونی و عقلی بر عطف بماسبق شدن وجود داشته باشد، ایام اشتغال به کار وی شروع شده و تبعاً از همان زمان هم باید سوابق بازنشستگی وی و سوابق دیگر مورد محاسبه و ملاحظه قرار گیرد. بنابه مراتب اصولاً بحث اینکه قانون تامین اجتماعی در این خصوص نمیتواند ناقض قانون نظام وظیفه باشد، موضوعاً منتفی است و هر یک از دو قانون یاد شده در محل خود مجری بوده و چون هر دو قانون به دو موضوع جداگانه نظر دارند، لهذا بحث نقض و نسخ و امثال آن مطرح نخواهد شد و در هر دو قانون مصالح و مقاصد جداگانه و خاصی نهفته است که صرفاً با اجرای آن تامین خواهد شد. هیات عمومـی دیوانعـدالت اداری در تـاریخ فـوق بـا حضور روسا و مستشـاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجـام مشـاوره بـا اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به اینکه با تصویب قانون اصلاح تبصره ماده 14 قانون کار و الحاق یک تبصره به آن مصوب 1383 و ماده واحده استفساریه مورخ 1385/3/28 مدت خدمت نظام وظیفه جزو سابقه خدمت مشمولین قوانین کار و تامین اجتماعی قابل احتساب اعلام شده است، لذا موضوع بخشنامه شماره 566 مورخ 1366/2/24 سازمان تامین اجتماعی در این زمینه منتفی و کان لم یکن گردیده است و با این کیفیت موردی برای رسیدگی به اعتراض و امعان نظر نسبت به بخشنامه مزبور وجود ندارد.
