بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 493
تاریخ دادنامه: 1400/03/18
شماره پرونده: 9901210
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای سجاد کریمی پاشاکی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه های شماره 718/16/80/98-11/2/1398 مشاور استاندار گیلان در امور ایثارگران و 210/42/80/98-18/2/1398 مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری گیلان
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بخشنامه های شماره 718/16/80/98-11/2/1398 مشاور استاندار گیلان در امور ایثارگران، 210/42/80/98-18/2/1398 مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری گیلان و 580/42/80/98-18/3/1398 مدیرکل دفتر شهری استانداری گیلان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«جزء 6 بند (ث) ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه عنوان نموده است: «دولت مکلف است طبق بودجه سنواتی به منظور حمایت و تجلیل از رشادت های رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که حداقل شش ماه سابقه حضور در جبهه دارند و جانبازان زیر 25 درصد (25%) جانبازی و آزادگان با کمتر از 6 ماه سابقه اسارت و همسران و فرزندان آنها تسهیلات رفاهی، معیشتی، بهداشتی درمانی و فرهنگی به شرح زیر ارایه نمایند……. 6- بهره‌مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق بـا قوانین مربـوطه برای رزمنـدگان با حداقل 6 مـاه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی» که استفساریه رفع اجمال از عبارت «حقوق و مزایای اجتماعی» نیز توسط مجلس شورای اسلامی به حقوق و مزایا استخدام و شغلی تفسیر و تسری داده شده است اما همان‌طور که مقنن در ابتدای بند (ث) ماده 88 مصوب نموده است: «دولت» در خصوص اجرای ردیف های شش گانه مندرج عهده‌دار تکلیف است و شهرداری‌ها به استناد قانون فهرست موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی، از موسسات عمومی غیردولتی می باشد. بنابراین مزایای این بند قابل تسری به کارکنان رزمنده موسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی از قبیل شهرداری ها نمی باشد بنابراین اقدام طرف شکایت در تسری این بند به کارکنان شهرداری ها مغایر اصل 71 قانون اساسی و دخالت در امور تقنینی و مخالف اصل 138 قانون اساسی و مغایر با بند (ث) ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه می‌باشد.»
متن مقرره های مورد اعتراض به شرح زیر است:
«الف) بخشنامه شماره 718/16/80/98-11/2/1398 مشاور استاندار گیلان در امور ایثارگران:
کلیه مدیران محترم ادارات کل، سازمان ها، شرکتهای دولتی، نهادهای انقلاب اسلامی، دانشگاه ها، بانک ها و شهرداری های تابعه استان گیلان (اقدام فوری)
سلام علیکم، با احترام، بدین وسیله تصویر ابلاغیه شماره 10176-4/2/1398 ریاست جمهوری اسلامی ایران منضم به تصویب نامه قانون تفسیر جزء (1) بند (ث) ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر برخورداری رزمندگان دارای حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر جهت اقدام لازم به پیوست ارسال می‌گردد. لذا با توجه به نامه شماره 647/16/8096-1/4/1396 این دفتر تاریخ اجرای این قانون از 1/1/1396 بوده و کلیه دستگاه های اجرای مشمول بند ( الف) ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران موظف به اجرای آن هستند. شایان ذکر است بر اساس دستورالعمل ستادکل نیروهای مسلح سه چهارم خدمت سربازی رزمندگان که در مناطق جنگی حضور داشته اند «خدمت داوطلبانه» تلقی گردیده است. یعنی عزیزان سرباز و پایور با داشتن هشت ماه تمام حضور در جبهه می توانند از این قانون بهره مند شوند. -مشاور استاندار، مسیول هماهنگی امور ایثارگران
ب) بخشنامه شماره 210/42/80/98-18/2/1398 مدیرکل امور شهری و شوراهای استانداری گیلان:
شهرداران محترم از سراسر استان
سلام علیکم، احتراماً به پیوست تصویر نامه شماره 718/16/80/98-11/2/1398 مشاور و مسیول هماهنگی امور ایثارگران استانداری در خصوص اجرای بند (6) بند (ث) ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه جهت اقدام قانونی لازم ارسال می گردد. – مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری گیلان "
طرف شکایت علیرغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمایم آن تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ گونه پاسخی ارسال نکرده است.
در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 پرونده به هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری ارجاع می شود و هیات مذکور به موجب دادنامه شماره 452-28/11/1399 بخشنامه شماره 580/42/80/98-18/3/1398 مدیرکل دفتر شهری استانداری گیلان را قابل ابطال تشخیص نداد و رای به رد شکایت صادر کرد. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.
«رسیدگی به ابطال بخشنامه های شماره 718/16/80/98-11/2/1398 مشاور استاندار گیلان در امور ایثارگران و 210/42/80/98-18/2/1398 مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری گیلان در دستورکار هیات عمومی دیوان عدالت اداری قرار گرفت.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 18/3/1400 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
الف- اولاً: مشاورین مقامات اجرایی در امـور ایثارگران صلاحیتی برای وضـع مقررات اجـرایی عام‌الشمول و الزام‌آور ندارند و اعمال این صلاحیت براساس اصول 85، 126 و 138 قانون اساسی برعهده مقامات و شوراهای مقرر در موازین حقوقی مذکور قرار گرفته است. ثانیاً: تکلیف دستگاه های اجرایی به اعمال یک مقطع تحصیلی رزمندگان در موارد استخدامی به دلایل مندرج در دادنامه شماره ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۵۴۷-29/8/1398 هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری مغایر با موازین قانونی است و بنا به مراتب فوق، بخشنامه شماره 718/16/80/98-11/2/1398 مشاور استاندار گیلان در امور ایثارگران که متضمن تکلیف دستگاههای اجرایی به اعمال یک مقطع تحصیلی رزمندگان در موارد استخدامی از تاریخ 1/1/1396 است، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.
ب- نظر به اینکه بخشنامه شماره 210/42/80/98-18/2/1398 مدیرکل دفتر امور شهری و شوراهای استانداری گیلان متضمن وضع قاعده الزام آور مستقل نیست و صرفاً در مقام ابلاغ بخشنامه شماره 718/16/80/98-11/2/1398 مشاور استاندار گیلان در امور ایثارگران صادر شده، بنابراین از مصادیق مقررات موضوع بند ۱ ماده ۱۲ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 محسوب نمی‌شود و در نتیجه قابل رسیدگی و اتّخاذ تصمیم در هیات عمومی دیوان عدالت اداری تشخیص نشد.
محمد مصدق-رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری
