کلاسه پرونده: 359/85
شاکی: موضوع: ابطال مصوبه جلسه 53 شورای برنامهریزی آموزشی و درسی علمی- کاربردی مورخ 5/6/1384
تاریخ رای: یکشنبه 7 آبان 1385
شماره دادنامه: 560
مقدمه: شکات به شرح دادخواست و لایحه تکمیلی آن اعلام داشتهاند، دانشگاه جامع علمی کاربردی زیر مجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و از نظر عمومات قانونی مانند سایر دانشگاهها تبعیت میکند. در زمان ثبت نام همانند دانشگاههای دیگر برای هر ترم چند واحد درسی معرفی میکند که دانشجویان با انتخاب آن واحدها و حضور در کلاس درس مثل دیگر دانشجویان در امتحان پایان ترم شرکت میکنند. اینجانبان نیز در سال 1381 ثبت نام و دروس مربوط را به پایان رسانیدهایم اما دانشگاه جامع علمی کاربردی با استناد به مصوبه مورد شکایت اعلام کرده است برای دریافت مدرک کاردانی الزاماً باید در امتحان جامع شرکت کرده و قبول شوید. در صورتی که اینگونه شروط و تکالیف را باید در ابتدای ثبت نام مشخص مینمودند از طرفی مطابق قانون مدنی قانون عطف بماسبق نمیشود. لذا با عنایت به مراتب مذکور و اینکه دانشگاه در این اقدام از حدود اختیارات قانونی خارج گردیده است، تقاضای ابطال مصوبه جلسه 53 مورخ 1384/6/5 شورای برنامهریزی آموزشی و درسی علمی – کاربردی را مینماییم. نماینده حقوقی دانشگاه جامع علمی – کاربردی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 28812 مورخ 1385/6/12 اعلام داشتهاند، الف- وفق بند (ج) ماده 2 آیین نامه آموزشهای علمی – کاربردی پودمانی مصوب 1376/2/31 شورای عالی آموزشهای علمی – کاربردی «دانشجویان دورههای آموزشی علمی – کاربردی پودمانی که کلیه پودمانهای مرتبط و دروس تکمیلی را با موفقیت طی کرده باشند پس از ارزیابی حرفهای و تشخیص کارآیی آنها توسط دانشگاه جـامع علمی- کاربردی در مقطع کـاردانی (فوق دیپلم) فـارغ التحصیل و مـدرک آنها توسط دانشگاه صادر خواهد شد.» ب- بـا استناد به مـاده 16 آیین نامـه اجرایـی آموزشهـای علمی – کاربـردی پودمـانی مصوب 1378/7/3 شورای مرکزی دانشگاه جامع علمی – کاربردی که بیان میدارد «فراگیرانی که موفق به گذرانیدن کلیه پودمانهای یک دوره کاردانی شوند در صورت موفقیت در ارزشیابی نهایی دانشگاه جامع علمی – کاربردی به منظور تایید و تطبیق پودمانهای گذرانده شده با برنامههای مصوب به اخذ مدرک کاردانی پودمانی علمی – کاربردی نایل میشوند.» ج- برابر بند 1-1 ماده یک ویژه نامه ثبت نام در پودمانهای آموزشی دانشگاه جامع علمی- کاربردی، به صورت ضمنی به این نکته نیز تصریح گردیده است «آموزشهای پودمانی، شکلی از آموزشهای منفصل … و نهایتاً میتواند منجر به مدرک رسمی یک دروه تحصیلی شود.» در حقیقت به صورت ضمنی اخذ مدرک رسمی را مشروط به ارزیابی نهایی مندرج در آییننامههای صدرالاشعار نموده است. بنابمراتب مذکور و مستندات پیوست، ادعای خواندگان پرونده مسموع نمیباشد چه اینکه آییننامههای ارایه شده صریحاً تصریح بر انجام ارزیابی و برگزاری آزمون جامع توسط دانشگاه دارد. شکات در نامه تقدیمی و در پاسخ به لایحه جوابیه دانشگاه جامع علمی – کاربردی اعلام داشتهاند 1- استناد نماینده حقوقی دانشگاه مزبور به بند (ج) ماده 2 آیین نامه آموزشهای علمی – کاربردی مصوب شورای عالی آموزشهای علمی – کاربردی مورخ 1376/2/31 که متضمن ارزیابی حرفهای و تشخیص کارآیی دانشجویان پودمانی و نیز اشاره به ماده 16 آییننامه اجرایی آموزشهای علمی کاربردی پودمانی مصوب شورای مرکزی آن دانشگاه مصوب 1378/7/30 که مشعر بر ارزشیابی نهایی در صورت موفقیت فراگیران در گذرانیدن کلیه پودمانهای یک دوره کاردانی میباشد، که در تجزیه و تحلیل حقوقی آییننامههای مذکور نکات ذیل قابل تامل میباشد: 1-1- از جملات ارزیابی حرفهای و تشخیص کارآیی و ارزشیابی نهایی، آزمون جامع مستفاد نمیشود زیرا علاوه بر اینکه آزمون با ارزیابی و ارزشیابی مترادف نیست، تدوین کنندگان آییننامههای موصوف میتوانستند صراحتاً کلمه آزمون را استعمال کنند و به نظر میرسد ارزیابی حرفهای و تشخیص کارآیی، ناظر بر کسب مهارت باشد و صرفاً مشمول بخش علمی آموزشها نمیشود. 2-1- در قسمت اخیر ماده 16 آیین نامه فوق الاشاره ارزشیابی نهایی را اینگونه تفسیر نموده که ارزشیابی نهایی دانشگاه جامع به منظور تایید و تطبیق پودمانهای گذرانده شده با برنامههای مصوب میباشد و در واقع ارزشیابی ناظر بر اندازهگیری فرآیندهای یادگیری در پودمانهای منفصل بوده که منجر به مهارت جدید در دانشجویان شده است. 2- در قسمت (ج) لایحه دفاعیه به بند 1-1 ماده یک ویژه نامه ثبت نام آن دانشگاه اشاره گردیده و از جمله «نهایتاً میتواند منجر به مدرک رسمی یک دوره تحصیلی شود.» به طور ضمنی اخذ مذرک رسمی را مشروط به ارزیابی نهایی استنتاج و استنباط نمـوده است در حالـی که اگر این برداشت را صحیح بـدانیم ارزیابی نهایـی با آزمون جامع ارتباطی نداشته و ارزیابی نهایی تنها از طریق بـرگزاری آزمون هم حاصل نمیشود به علاوه در قسمت تعاریف اطلاعیه ویژه نـامه ثبت نـام دانشگاه موصوف در مورخ 1381/11/29 نامی از آزمون جامع آورده نشده است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به این که وضع مقررات آمره به ویژه از حیث عطف بماسبق شدن آنها اختصاص به قانونگذار و یا مراجع ذیصلاح ماذون از قبل مقنن دارد، بنابراین مصوبه جلسه 53 شورای برنامهریزی آموزشی و درسی علمی – کاربردی مورخ 1384/6/5 مشعر بر اینکه «… دانشجویان دورههای پودمانی در هر رشته از دورههای کاردانی پس از گذراندن تمام پودمانهای رشته، برای شرکت در امتحان جامع موظفاند 3 تا 5 درس از مجموعه دروس پیشنهادی هر رشته را انتخاب و امتحان بدهند.» از جهت اینکه مبتنی و متکی بر مراتب و اصول قانونی فوق الذکر نیست، خارج از حدود اختیارات شورای برنامهریزی آموزش و درسی علمی – کاربردی تشخیص داده میشود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال میشود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری-مقدسیفرد
