کلاسه پرونده: 93/82
شاکی: آقای رشید رشیدی جهان آباد
موضوع: ابطال آیین نامه اجرایی قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا، ارایه دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی موضوع تصویب نامه شماره 67452/ت28328ه مورخ 28/12/1381 هیات وزیران
تاریخ رای: یکشنبه 19 شهریور 1385
شماره دادنامه: 430
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، در قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران… درصدهایی از قیمت کالاها و خدمات به عنوان مالیات و عوارض تعیین گردید. این درصدها در بعضی موارد باید به قیمت مصوب کالاها و خدمات موضوع قانون اضافه شود. مثلاً در ارتباط با بنزین و نفت سفید و نفت گاز مالیات و عوارض تعیینی باید به قیمت مصوب افزوده شود. اما در سایر موارد مالیات و عوارض نباید به قیمت مصوب کالا و خدمات افزوده شود بلکه مثلاً در مورد بهای مصرفی آب یا برق یا گاز اگر فرضاً 000/200 ریال فرض شود 3% رقم یاد شده که معادل 6000 ریال میباشد باید به عنوان عوارض به شهرداری محل پرداخت شود و در واقع از کل مبلغ 000/200 ریال مفروض مبلغ 000/400/1 ریال آن سهم سازمان ارایه دهنده خدمت و مبلغ 60000 ریال آن به شهرداری محل به عنوان عوارض پرداخت گردد. با وجود صراحت قانون در این موضوع، هیات وزیران در آییننامه مورد شکایت در موارد متعددی مقرراتی خلاف مقصود مقنن وضع و به مرحله اجراء درآورده است، آیین نامه مزبور تقریباً در هشتاد درصد موارد (بالاخص فصول دوم و سوم آن) خلاف صریح قانون است، زیرا بر اساس آیین نامه یاد شده شرکتهای مخابرات یا برق یا گاز یا آبفا در مثال مذکور باید علاوه بر دریافت مبلغ 000/200 ریال بهاء آب یا برق یا گاز مصرفی مبلغ 6000 ریال از مشتریان دریافت نمایند یعنی به جای 000/200 ریال مبلغ 206000 ریال دریافت نموده پس از برداشت سهم خود مبلغ 6000 ریال را بابت عوارض به شهرداری محل بپردازند. در حالی که براساس برداشت هیات وزیران تولیدکنندگان و یا ارایه دهنده خدمات هیچگاه مالیات و عوارض نمیپردازند بلکه هم قیمت کالاها و خدمات و هم عوارض و مالیات متعلقه صرفاً از مردم و مصرف کنندگان و کارمندان اخذ میشود، تقاضا دارم با بررسی دقیق موضوع تمام مواردی از آیین نامه مزبور که خلاف صریح قانون و خارج از حـدود اختیارات قوه مجریه صـادر و وضعگردیده را باطل نموده و کلیه شرکتها و موسساتی که از ابتدای سال 1382 بر خلاف قانون و من غیر حق وجوهی از مردم دریافت نمودهاند مکلف به بازپرداخت آن به صاحبان آنها گردند. قایم مقام معاونت حقوقی و امور مجلس رییس جمهور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 17584 مورخ 1383/6/15 اعلام داشتهاند، درخواست شاکی برای ابطال مصوبه مبتنی بر این است که درج عوارض و مالیاتهای تعیین شده در قانون مشهود به تجمیع عوارض در قیمت فروش و اخذ آن از خریداران کالا و خدمات مغایر با قانون مزبور است. در حالی که مطابق تبصره 2 ماده 6 قانون مقرر شده است. تبصره 2 ماده 6 قانون «تولید کنندگان کالاهای موضوع ماده 3 و همچنین ارایه دهندگان خدمات موضوع ماده 4 این قانون مکلفند مالیات و عوارض موضوعه را مبادی تولید یا ارایه خدمات با درج در سند فروش از خریداران کالا یا خدمات اخذ و تا پایان دو ماه بعد به حسابهای بانکی تعیین شده واریز نمایند…» بنابراین درج عوارض و مالیات مواد 3 و 4 قانون (که موادی است که عوارض بر تولید و عوارض بر خدمات را تعیین نموده) در سند فروش و اخذ از خریداران، بنابه تصریح تبصره 2 ماده 6 قانون الزامی شده است و در آیین نامه نیز حکمی جز این نیامده است لذا رد شکایت را خواهان است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
به صراحت تبصره 2 ماده 6 قانون اصلاح موادی از قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و چگونگی برقراری و وصول عوارض و سایر وجوه از تولیدکنندگان کالا، ارایه دهندگان خدمات و کالاهای وارداتی مصوب 1381 موسوم به قانون تجمیع عوارض «تولیدکنندگان کالاهای موضوع ماده 3 و همچنین ارایه دهندگان خدمات موضوع ماده 4 این قانون مکلفند مالیات و عوارض موضوعه را در مبادی تولید یا ارایه خدمات با درج در سند فروش از خریداران کالا یا خدمات اخذ و تا پایان دو ماه بعد به حسابهای بانکی تعیین شده واریز نمایند…» نظر به مراتب فوق الذکر و اختیارات هیات وزیران در باب تهیه و تصویب آیین نامههای اجرایی قانون و اینکه آیین نامه مورد اعتراض در جهت تبیین شیوههای اجرایی قانون تنظیم و انشاء شده است مغایرتی با قانون ندارد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری-مقدسیفرد
