کلاسه پرونده: 592/82
شاکی: آقای مرتضی میزبانی
موضوع: ابطال بخشنامه شماره 11731/34/3/18420 مورخ 20/11/1376 وزارت کشور
تاریخ رای: یکشنبه 5 شهریور 1385
شماره دادنامه: 365
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، اینجانب در منطقه کویری شرق اصفهان یک واحد مرغداری در فاصله ده کیلومتری خارج از حوزه استحفاظی شهر کوهپایه احداث نمودم. شهرداری کوهپایه با اطلاع کامل از وضعیت نابسامان تولید مبلغ پنج میلیون تومان بابت عوارض از اینجانب مطالبه نموده است. قانونگذار در مقام تامین بخشی از هزینههای مربوط به انجام وظایف مقرر در ماده 55 قانون شهرداری از جمله ارایه خدمات عمومی در قلمرو جغرافیایی شهر، وضع و وصول عوارض را با رعایت شرایط قانونی تجویز کرده است و تبصره 4 ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری نیز در مقام تعریف حوزه شهری براساس تابع حوزه ثبتی و عرفی واحد وضع شده است. علیهذا صدور بخشنامه موضوع شکایت نمیتواند حوزه شهری را فراتر از آنچه قانونگذار تعیین نموده تسری داده و حقوق مردم را در جایی که شهرداری هیچگونه خدماتی ارایه نمینماید تضییع کرده و به شهرداری اجازه مطالبه عوارض دهد. همچنین با عنایت به رای وحدت رویه شماره 42 مورخ 1370/4/25 هیات عمومی دیوان و توسل به نقشه جامع شهر، داخل نمودن مناطقی که قانونگذار عنوان مستقلی برای آن پیشبینی نموده است به محدوده شهرها بدون رعایت ضوابط و تعاریف تقسیمات کشوری مصوب 1362 با وصف تصریح ماده 14 همان قانون مغایر مقررات بوده و با توجه به آراء متعدد دیوان عدالت اداری از جمله رای شماره 378 مورخ 1380/11/28 هیات عمومی دیوان ابطال بخشنامه شماره 11731/34/3/18420 مورخ 1376/11/20 وزارت کشور مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر امور حقوقی وزارت کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 61/92028 مورخ 1382/10/8 تصویر نامه شماره 73427/048/346/014/003 مورخ 1382/9/11 استانداری اصفهان را ارسال نمودهاند. در این نامه آمده است، بر طبق ذیل بند 8 ماده 45 قانون شهرداری مصوب بهمن ماه سال 1345 و همچنین بند 16 ماده 71 قانون شوراهای اسلامی کشور مصوب 1375/3/1 مجلس شورای اسلامی تعیین و تایید مصوبات برقراری لغو یا تغییر در نوع و میزان عوارض و حدود و شمول آن صرفاً در صلاحیت وزارت کشور است و بخشنامههای شماره 34/6164 مورخ 1371/5/11، 34/3/2616 مورخ 1371/2/26 و 1731/34/3/18420 مورخ 1376/11/20 و 33/34/3/6780 مورخ 1376/4/17 صادره از وزارت کشور مطالبه عوارض در حوزه شهری شهرداریها را قانونی دانسته همچنین ریاست جمهور براساس اختیارات قانونی نیز مراتب وصول عوارض از مرغداریها را در حوزه شهری مورد تایید قرار داده مضافاً اینکه دادنامه شماره 1295 مورخ 1379/7/12 شعبه سوم دیوان عدالت اداری مراتب اخذ عوارض در حوزه شهری راتایید نموده و رای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عدالت اداری شماره 42 مورخ 1370/4/25 مورد استناد با توجه به مصوبه 2998-1372/2/29 ریاست جمهور که در راستای اعمال بند الف ماده 43 قانون وصول برخی از درآمدهای دولت به تصویب رسیده است کلاً منسوخ و قابل استناد نمیباشد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
قانونگذار در مقام تامین بخشی از هزینههای مربوط به انجام وظایف مقرر در ماده 55 قانون شهرداری از جمله ارایه خدمات عمومی در قلمرو جغرافیایی شهر وضع و وصول عوارض را با رعایت شرایط قانونی تجویز کرده است. نظر به اینکه شهرداری تکلیفی در ارایه خدمات عمومی در خارج از محدوده قانونی شهر از جمله حوزه شهری ندارد، بنابراین مطالبه عوارض از قراردادهای منعقده در حوزه شهری که به شرح تبصره 4 ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری در مقام تعریف حوزه شهری بر اساس نقاط تابع حوزه ثبتی و عرفی واحد وضع شده و در خارج از محدوده قانونی شهر قرار گرفته خلاف هدف و حکم مقنن است و قید حوزه شهری به جهت مغایرت با قانون و خارج بودن از حدود اختیارات قوه مجریه در وضع مقررات دولتی به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری از متن مصوبه مورد اعتراض حذف و ابطال میشود.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری-مقدسیفرد
