بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 360
تاریخ دادنامه: 04/03/1400
شماره پرونده: 9902242
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 4 مصوبه شماره 46-14/9/1397 شورای اسلامی بخش مرکزی شیراز
گردشکار: معاون حقوقی امور مجلس و نظارت همگانی سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره 203406/300-27/7/1399 اعلام کرده است که:
«احتراماً مصوبات شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان شیراز از جهت انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح زیر جهت استحضار و اقدام شایسته قانونی اعلام می شود. بند 4 مصوبه شماره 46-14/9/1397 شورای اسلامی مذکور عنوان داشته: « … 4- مقرر گردید در خصوص متقاضیان دریافت سهمیه نفت ( نفت سفید) و گازوییل (نفت گاز) در محدوده بخش مرکزی مبنی بر کارشناسی و بهای خدمات بابت هر لیتر مبلغ 30 تومان دریافت گردد.» در حالی که:
اولاً: بر اساس ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده (مصوب 17/2/1387 مجلس شورای اسلامی) نرخ عوارض شهرداریها و دهیاری ها در رابطه با کالاها و خدمات مشمول این قانون علاوه برنرخ مالیات قانون، تعیین و در بند (د) برای نفت سفید و نفت گاز ده درصد در نظر گرفته شده است. ثانیاً: مطابق ماده 50 قانون یاد شده و تبصره یک آن، برقراری هرگونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارایه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آنها مشخص شده است و … توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع اعلام و تصریح شده است شوراهای اسلامی شهر و بخش جهت وضع هر یک از عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد موظفند موارد را حداکثر تا پانزدهم بهمن ماه هر سال برای اجرا در سال بعد تصویب و اعلام عمومی نمایند. ثالثاً: بر اساس ماده 52 این قانون از تاریخ لازم الاجرا شدن … برقراری و دریافت هرگونه مالیات مستقیم و عوارض دیگر از تولیدکنندگان و واردکنندگان و ارایه دهندگان خدمات ممنوع شده است.
بنابه مراتب و با توجه به اینکه مطابق ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 نرخ عوارض در رابطه با نفت و گازوییل تعیین شده است و به موجب ماده 50 قانون یاد شده برقراری هرگونه عوارض برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارایه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آنها مشخص شده است، توسط شوراهای اسلامی و سایر مراجع ممنوع است و اختیار مذکور در تبصره 1 ماده اخیرالذکر ناظر بر وضع عوارض محلی جدیدی است که در قانون مالیات بر ارزش افزوده تکلیف آنها مشخص نشده است و در ماده 52 این قانون نیز برقراری و دریافت عوارض دیگر از ارایه دهندگان خدمات ممنوع اعلام شده است. لذا بند 4 مصوبه شماره 46-14/9/1397 شورای اسلامی بخش مرکزی شهرستان شیراز در تعیین عوارض برای متقاضیان دریافت نفت و گازوییل، خلاف قانون وخارج از حدود اختیارات واضع تشخیص و ابطال آن در هیات عمومی دیوان ( به صورت فوق العاده و خارج از نوبت) با لحاظ ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان مورد تقاضا می باشد."
متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:
« فرم کمیته انطباق مصوبات شورای بخش مرکزی شیراز»
1-………………
………..
4- مقرر گردید در خصوص متقاضیان دریافت سهمیه نفت و گازوییل در محدوده بخش مرکزی مبنی بر کارشناسی و بهاء خدمات بابت هر لیتر مبلغ 30 تومان دریافت گردد. – بخشدار مرکزی شیراز، نماینده شورای اسلامی شهرستان شیراز، نماینده دستگاه قضایی و کارشناس»
در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی بخش مرکزی به موجب نامه شماره 1315/99-28/11/1399 توضیح داده است که:
«احتراماً بازگشت به نامه شماره کلاسه 9902242-4/11/1399 در خصوص نامه شماره 203406/300-27/7/1399 سازمان بازرسی در ایراد به مصوبه بند 4 صورتجلسه شماره 46 این شورا مراتب به شرح ذیل جهت استحضار تقدیم و ارسال می گردد:
1- پیشنهاد مصوبات و صورتجلسه های شورا برابر آیین نامه اجرای تشکیلات انتخابات داخلی و امور مالی شورای اسلامی بخش جهت تصویب و تایید به بخشداری و کمیته تطبیق بخش که متشکل از بخشدار، نماینده مرجع قضایی و نماینده شورای شهرستان و … می باشد ارسال می گردد که صورتجلسه مذکور و بند اشاره شده هم دارای تاییدیه کمیته تطبیق بخش می باشد.
2- حال با توجه به نامه آن دیوان و با عنایت به توضیحات اشاره شده نامه ضمیمه سازمان بازرسی این شورا طی صورتجلسه شماره 85-26/11/1399 نسبت به لغو و ابطال مصوبه اشاره شده فوق نموده که مراتب نیز طی نامه شماره 1316/99-27/11/1399 به انضمام تصویر صورتجلسه جهت ادقام لازم به بخشداری و کمیته تطبیق ارسال گردید.
3- توضیحاً نامه آن دیوان در تاریخ 13/11/1399 تحویل دفتر این شورا شده است.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 4/3/1400 با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و
مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
براساس بند (د) ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 علاوه بر نرخ مالیات موضوع ماده (16) این قانون، نرخ عوارض شهرداریها و دهیاریها در رابطه با نفت سفید و نفت گاز و نفت کوره پنج درصد تعیین شده است و برمبنای ماده 50 همین قانون، برقراری هرگونه عوارض و سایر وجوه برای انواع کالاهای وارداتی و تولیدی و همچنین ارایه خدمات که در این قانون تکلیف مالیات و عوارض آنها معین شده، ممنوع است. با توجه به مراتب فوق، بند 4 مصوبه جلسه شماره 46-14/9/1397 شورای اسلامی بخش مرکزی شیراز که متضمن اتّخاذ تصمیم درخصوص اخذ بهای خدمات از متقاضیان دریافت سهمیه نفت و گازوییل است، خلاف قانون و خارج از اختیار است و هرچند مقرره مذکور براساس مصوبه مورخ 26/11/1399 شورای اسلامی بخش مرکزی شیراز لغو شده ولی با عنایت به اینکه ابطال مقرره فوق از زمان تصویب مورد تقاضا قرار گرفته، لذا مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و مواد 13 و 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ از زمان وضع تا تاریخ لغو آن (26/11/1399) ابطال می‌شود.
مهدی دربین – معاون قضایی دیوان عدالت اداری
