کلاسه پرونده: 150/82
شاکی: انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی.
موضوع: ابطال دستورالعمل شماره 14307/11/ج/الف مورخ 11/6/1381 سازمان ایرانگردی و جهانگردی و بخشنامه شماره 8979/600/ج/الف مورخ 18/6/1381 سازمان جهانگردی استان تهران.
تاریخ رای: یکشنبه 24 اردیبهشت 1385
شماره دادنامه: 82
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، به موجب بند 18 ماده 2 قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب 1365/12/12 و نیز ماده 7 اصلاحی 1375/11/9 قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی مصوب 1370/7/7 صدور یا تمدید هرگونه مجوز تاسیس و ایجاد دفاتر خدمات سیاحتی و زیارتی و نیز تعلیق یا لغو آن به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شده است. تبصره 2 ماده 7 اصلاحی نیز فعالیتهای سیاحتی و زیارتی و تاسیس دفاتر مربوط به آن را در صلاحیت کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی دانسته است. بر پایه تبصره 6 ماده 7 اصلاحی سال 1375، آیین نامه اجرایی این قانون به تصویب هیات وزیران رسید. بند (ب) این آییننامه دفتر خدمات سیاحتی و بند (پ) آن دفتر خدمات زیارتی داخل و خارج کشور را پیشبینی کرده است. بر پایه قوانین و مقررات مذکور تعداد 150 دفتر خدمات مسافرتی و جهانگردی مجوزهای لازم را برای خدمات سیاحتی به عربستان سعودی به دست آوردهاند. با این وجود رییس سازمان ایرانگردی و جهانگردی به موجب دستورالعمل غیر قانونی شماره 14307/11/ج/الف مورخ 1381/6/11 به مدیریت جهانگردی استان تهران اعلام کرده است که به استناد توافق این سازمان با سازمان حج و زیارت و تفویض اختیار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجام کلیه امور مسافرت به کشورهای زیارتی (عربستان- سوریه و عراق) به سازمان حج واگذار شده و در نتیجه مجوزهای قبلی را کان لم یکن تلقی کرده و دفاتر مزبور را ملزم به دریافت مجدد مجوز از سازمان حج و زیارت کرده است. مدیریت ایرانگردی و جهانگردی استان تهران نیز با استناد به همین دستورالعمل غیر قانونی به موجب بخشنامه شماره 8979/600/ج/الف مورخ 1381/6/18 کلیه مجوزهای صادر شده از سوی این سازمان را برای تورهای سیاحتی به کشورهای عربستان و سوریه بدون دلیل موجه کان لم یکن تلقی کرده و دریافت مجوز از سازمان حج را الزامآور دانسته است. با توجه به اینکه توافقنامه سازمان ایرانگردی و جهانگردی با سازمان حج و یا تفویض اختیار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نمیتواند مقررات قانونی مربوط را لغو و بیاعتبار سازد، ابطال دستورالعمل و بخشنامه مورد شکایت را تقاضا دارد. مدیر حقوقی و بازرسی و رسیدگی به شکایات سازمان ایرانگردی و جهانگردی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 3822/112/ج/الف مورخ 1382/4/14 اعلام داشتهاند، در اجرای اوامر مقام معظم رهبری در خصوص کیفیت اداره امور حج و زیارت، شورای عالی اداری در بیستمین جلسه مورخ 1370/8/15 موادی را جهت تشکیلسازمانحج و زیارت مورد تصویب قرار داد که وفق مواد 52 و 53 آیین نامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف مرتبط با سازمان حج و زیارت اداره کلیه مربوط به حج و زیارت در زمینه برگزاری مراسم عبادی سیاسی حج و عمره و زیارت اعتاب مقدسه و اماکن متبرکه خارج از کشور و اعزام زایران را جزو وظایف آن سازمان قرار داده است و حسب آیین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی و زیارتی مستند به ماده 7 اصلاحی قانون توسعه صنعت ایرانگردی و جهانگردی مصوب سال 1370 مجلس شورای اسلامی تصویب که در بند (پ) آن آیین نامه سازمان حج و زیارت باید مجوز دفاتر خدمات زیارتی که در زمینه ثبت نام و تنظیم و انجام مسافرتهای زیارتی به داخل و خارج از کشور فعالیت مینمایند را با رعایت ضوابط و مقررات مقرره صادر نماید. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشـاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بـررسی و انجام مشاوره بـا اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
شورای عالی اداری در اجرای اوامر مقام معظم رهبری به شرح ماده یک مصوبه بیستمین جلسه مورخ 1370/8/15 کلیه امور مربوط به حج و زیارت که به موجب قوانین و مقررات مختلف بر عهده سازمان حج و اوقاف و امور خیریه محول گردیده از آن سازمان منفک نموده و بر عهده سازمان حج و زیارت قرار داده است و همچنین به موجب بند (پ) آیین نامه نظارت بر تاسیس و فعالیت دفترهای خدمات مسافرتی- سیاحتی – جهانگردی و زیارتی مصوب 1380 صدور مجوز دفاتر خدمات زیارتی که در زمینه ثبت نام و تنظیم و انجام مسافرتهای زیارتی داخل و خارج از کشور فعالیت مینمایند به عهده سازمان مزبور محول شده است. بنابراین مفاد بخشنامههای مورد اعتراض که مسافرت به کشورهای عربستان – عراق و سوریه را منوط و موکول به صدور مجوز سازمان حج و زیارت نموده است مغایرتی با قانون ندارد.
معاون قضایی دیوان عدالت اداری-مقدسیفرد
