کلاسه پرونده: 428/79
شاکی:آقای محمدرشید اقبالی- رضا عیدی- مرتضی سعیدیفایز
موضوع:ابطال آییننامه و دستورالعمل اجرایی آییننامه رسیدگی به تخلفات توزیع و فروش فرآوردههای نفتی
تاریخ رای:یکشنبه 22 آذر 1383
شماره دادنامه: 467
مقدمه: شکات بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشتهاند، شرکت ملی فرآوردههای نفتی آییننامه و دستورالعمل اجرایی آییننامه رسیدگی به تخلفات توزیع و فروش فرآوردههای نفتی تدوین و از تاریخ 1/5/74 به موقع اجراء گذاشته است که بر خلاف نص صریح اصل 36 و 38 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. قانون در اساسنامه شرکت ملی نفت ایران و در اساسنامه شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران مجوز قانونی وجود ندارد که شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران اختیار تدوین و اجرای آییننامهای بعنوان آییننامه تخلفات و دستورالعمل اجرایی آن نسبت به صاحبان جایگاههای اختصاصی عرضه و فروش فرآوردههای نفتی داشته باشد. لذا آییننامه مورد شکایت خلاف قانون اساسی و دیگر مقررات موضوع است. رییس امور حقوقی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره20296/30 مورخ 18/6/82 اعلام داشتهاند، اولاً بموجب مفاد مندرج در بند الف و ب ماده 4 قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران مصوب 56 تولید و عرضه و فروش و حمل و نقل مواد نتفی در داخل و خارج از کشور منحصراً از طریق وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش و این شرکت صورت میگیرد و مطابق بند ز ماده 35 قانون مذکور تدوین هرگونه آییننامه داخلی بر عهده این شرکت میباشد و آییننامه مورد شکایت نیز در جهت توزیع صحیح و سالم مواد نفتی تدوین شده و صرفاً در مقابل اشخاص طرف قرارداد با شرکت و عاملین توزیع اعمال میگردد و مستقلاً متضمن وضع قانون و قاعده آمره نیست بلکه به تبع قرارداد نسبت به طرفهای قرارداد با شرکت قابلیت اجرایی پیدا میکند. ثانیاً کلیه پمپ بنزین داران وفق قرارداد ملزم و متعهد میباشند بر طبق ضوابط و مقررات شرکت مواد نفتی و بنزین را با قیمت تعیین شده و کمیت استاندارد به مصرف کنندگان بفروشند که جزییات مقررات مربوطه راجع به نحوه خرید و توزیع و فروش و نگهداری و رعایت مقررات ایمنی و امنیتی و نرخ مصوب و غیره در بندبند قرارداد منعقده به صراحت درج گردیده است، زیرا مواد نفتی تا لحظه تحویل به مصرف کننده نهایی در مالکیت این شرکت قرار دارد و عاملین توزیع در حکم امین موظف به رعایت صرف و صلاح شرکت بوده و از هرگونه تعدی و تفریط که مصادیق آنها در آییننامه مذکور تعیین شده است منع شدهاند. هیات عمومــی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور روسـای شعب بدوی و روسـا و مستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و پس از بحـث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به اختصاص مسیولیت تولید و عرضه و فروش و حمل و نقل مواد نفتی به وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش و شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران بشرح بند الف و ب ماده 4 قانون اساسنامه شرکت ملی نفت ایران مصوب 56 و اجازه تدوین و تصویب آییننامهها و مقررات اجرایی مربوط به شرح بند ز ماده 35 اساسنامه مزبور و حسب مندرجات لایحه جوابیه مقررات دستورالعمل اجرایی آییننامه رسیدگی به تخلفات توزیع و فروش فرآوردههای نفتی مورد قبول عاملین فروش و طرف قرارداد شرکت مزبور قرار گرفتهاند و با امضاء قراردادهای تنظیمی اعمال مقررات مورد اعتراض را در صورت ارتکاب تخلف از مقررات مربوط پذیرفتهاند بنابراین آییننامه فوقالذکر و دستورالعمل اجرایی آن بلحاظ قابلیت اجرای آن درباره اشخاصی که بنحو ملزمی پذیرای اجرای آن گردیدهاند مغایرتی با قانون ندارد .
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – رازینی
