کلاسه پرونده: 404/79
شاکی:آقای ذبیحالله کیا
موضوع:ابطال بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان تامین اجتماعی
تاریخ رای:یکشنبه 1 آذر 1383
شماره دادنامه: 421
مقدمه: شاکی بشرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، بموجب قرارداد 9/1/72 در سازمان تامین اجتماعی مشغول بکار گردیدم. برابر بند 2 قرار داد مذکور «مستخدم در قبال هر ماه خدمت حق استفاده از دو روز و نیم مرخصی با استفاده از اجرت و مزایای مربوط را خواهد داشت. حق استفاده از مرخصی مربوط به هر ماه برای ماههای بعد محفوظ خواهد بود ولی هیچ مستخدمی نمیتواند در هر سال بیش از ده روز مرخصی استحقاقی خود را ذخیره نماید و هرگاه از بقیه مرخصی استفاده نشده طبق قرارداد قابل بازخرید میباشد.» علیرغم قرارداد مذکور و ماده 10 قانون مدنی مدتی پس از صدور حکم استخدام آزمایشی به استناد بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ1/7/60 سازمان تامین اجتماعی اعلام گردید که مرخصی ذخیره شده قبلی شما قابل ذخیره و بازخرید نمیباشد. با وجود چنین دستورالعملی به چه علت در قراردادهای منعقده این موضوع مد نظر قرار نمیگرفت که این خود خلاف نص صریح قانون «ماده 10» میباشد. بنابمراتب بلحاظ اینکه بند 7 بخشنامه مذکور خلاف قوانین فوقالذکر و همچنین مخالف قانون نظام هماهنگی پرداخت میباشد ابطال بند مذکور مورد تقاضا است. مدیرکل دفتر امور حقوقی و دعاوی سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 20958/7100 مورخ 5/8/83 اعلام داشتهاند. کارکنان سازمان تامین اجتماعی از حیث نظام استخدامی و قراردادی تابع مقررات مخصوص بخود بوده. لذا مشمول قوانین عام کار یا نظام استخدامی کشوری جز در موارد مصرح نمیباشد. توضیح اینکه کارکنان سازمان بلحاظ رژیم استخدامی تابع آییننامه استخدامی سازمان بیمههای اجتماعی (که بعداً با توجه به قانون تامین اجتماعی جای خود را به سازمان تامین اجتماعی داد) مصوب 48 میباشند که آییننامه مذکور نیز به تصویب کمیسیون مجلس ملی وقت رسید. لذا در حکم قانون میباشد. بموجب ماده 2 آییننامه صدرالذکر مستخدمین سازمان در یک تقسیم بندی کلی به دو دسته ثابت و موقت تقسیم میشوند. مستخدم موقت کسی که بموجب قرارداد برای مدت معین و کار مشخص استخدام میشود و مستند به تبصره ماده 4 آییننامه مزبور، شرایط استخدامی این قبیل مستخدمین بموجب قراردادهای نمونهای خواهد بود که به پیشنهاد مدیرعامل سازمان بیمههای اجتماعی به تصویب هیات مدیره خواهد رسید. با نگاهی مختصر به مفاد بند 7 معترضعنه قویاً بنظر میرسد که ادعای مغایرت قانونی فاقد هرگونه توجیه قانونی است زیرا، اولاً بند 7 بیش از این حکایتی ندارد که مرخصی دوران قراردادی قابل انتقال به دوران بعد از قرارداد (رسمی – آزمایشی) نمیباشد. لذا به منظور جلوگیری از اجحاف در حق همکاران قراردادی مقرر شده که آنان قبل از ورود به مرحله استخدامی جدید (رسمی – آزمایشی) که مشمول مزایا و احکام و مقررات خاص بر مستخدمان رسمی یا ثابت سازمان میباشند از مرخصیهای ذخیره خود در دوران قراردادی استفاده کنند و مطالبات گذشته استیفاء و به اصطلاح تصفیه حساب گردد. هیات عمومــی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین رازینی و با حضور روسـای شعب بدوی و روسـا ومستشاران شعب تجدیدنظـر تشکیل و پس از بحـث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت بصدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به اینکه هدف از وضع مقررات در زمینه استفاده از مرخصی به کارکنان و مستخدمان اعم از بخش عمومی و یا خصوصی، اعطای فرصت لازم برای تمدید قوای آنان است و ذخیره کردن آن جز در موارد مصرح در مقررات و یا ممانعت از استفاده از آن الزامی نیست، بند 7 دستورالعمل شماره 2-2/24774 مورخ 1/7/60 سازمان تامین اجتماعی که مستخدمین قراردادی و خرید خدمت اعتباری را به استفاده از مرخصی ذخیره شده خود توصیه نموده و متضمن عدم احتساب آن پس از تغییر وضعیت استخدامی و صدور حکم استخدام آزمایشی است مغایرتی با قانون ندارد .
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – رازینی
