تاریخ : 13 مهر 1382
شماره دادنامه : 260
کلاسه پرونده : 301/82
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته : اعلام تعارض آراء صادره از شعب 2 و 8 تجدیدنظر دیوان عدالت اداری
شاکی :
مقدمه : الف ـ1) شعبه یازدهم در رسیدگی به پرونده کلاسـه 79/388 موضـوع شکایت خانم بتول نقدیدامغانی به طرفیت سازمان بازنشستگی کشوری به شرح دادنامه شمـاره 1012 مـورخ 17/7/1380 چنین رای صادر نموده است، شاکی به موجب دادخواست تقدیمی چنین اشعار داشته که با توجه به فوت پدرش و همچنین طلاق وی از همسرش و خانهدار بودن وی و فوت مادر شاکیه قبل از طلاق وی در تاریخ 27/10/1377 و عدم تمکن مالی و منبع درآمد جهت امرار معاش قادر به ادامه امور زندگی شخص نبوده، تقاضای برقراری حقوق وظیفه را نموده است. با توجه به محتویات پرونده وبا توجه به مقررات تبصره یک ماده 70 قانون استخدام کشوری و مقررات قانون اصلاح تبصره 2 ماده واحـده خصوصاً تبصره 2 بند ب ماده واحده مذکور که احراز عدم تمکن مالی و عدم تامین نفقه را موکول به ادعای ذینفع داشته مگر اینکه خلاف آن ثابت شود و حسب مندرجات لایحه جوابیه و مستندات ارایه شده موارد خلاف ادعای عدم تمکن مالی ارایه و ابراز نگردیده علیهذا بنابه مراتب موصوف شکایت شاکی محمول بـر صحت تشخیص حکم به ورود آن و لغو نظریه معترضعنه و برقراری حقوق وظیفه استخدامی مقرر مورث شاکیه را بهعنوان فرزند اناث وفق مقررات مربوطه صادر و اعلام میدارد.
الف ـ2) شعبه دوم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه ت2/80/1468 موضوع تقاضای تجدیدنظر سازمان بازنشستگی کشوری نسبت بـه دادنامه شماره 1012 مورخ 17/7/1380 شعبه یازدهم دیوان عدالت اداری به شرح دادنامه شماره 65 مورخ 29/1/1381 چنین رای صادر نموده است، تجدیدنظر خواهی سازمان بازنشستگی کشوری از دادنامه شماره 1012 مورخ 17/7/1380 شعبه 11 دیوان عدالت اداری صحیح و موجه بنظر میرسد. زیرا تاریخ فوت مورث تجدیدنظر خوانده 18/4/1356و تاریخ طلاق مشارالیها 29/9/1377 میباشد و بهنگام فوت مورث ایشان نامبرده تحت تکلف او نبوده تا مستحق دریافت حقوق وظیفه طبق ماده استنادی در رای بدوی گردد. بنابه مراتب دادنامه بدوی فسخ و حکم برد شکایت شاکیه (تجدیدنظر خوانده) صادر و اعلام میگردد.
ب ـ1) شعبه دهم در رسیدگی به پرونده کلاسه 81/1498 موضوع شکایت خانم مهوش طهماسبپور به طرفیت سازمان بازنشستگی کشوری به خواسته صدو حکم مبنی بر برقراری حقوق وظیفه مرحوم پدر به شرح دادنامه شماره 1770 مورخ 17/7/1381 چنین رای صادر نموده است، شاکی مدعی است پدر وی کـه کارمنـد دولت بوده فوت نموده و وی نیز از همسرش جدا شده است و سازمان طرف شکایت حقوق وظیفه بوی پرداخت نمینماید. سازمان بازنشستگی علت عدم پرداخت حقوق وظیفه را بوی تحت کفالت نبودن وی درزمان فوت پدرش اعلام نموده است. لیکن با عنایت به اینکه تبصره 2 ماده واحده قانـون اجازه پرداخت وظیفـه و مستمری وراث کارمندان مصوب 1338 با قانون اصلاح تبصره مذکور در سال 1363 اصلاح و سپس آن قانون نیز با قانون اصلاح پارهای از مقررات مربوط به حقوق بازنشستگی بانوان شاغل خانوادهها و سایر کارکنان مصوب 1379 تغییر نموده و خلاصتاً در بند ب قانون اصلاح تبصره 2… آمده است «حقوق وظیفه سهم فرزندان و نوادگان اناث کلیه مستخدمین… که طبق قوانین و مقررات مربوط برقرار شده یا بشود با رعایت کلیه قوانین و مقررات مورد عمل به شرط نداشتن شوهر و شغل قابل پرداخت میباشد.» در این بند 2 قید وجود دارد یکی برقرار شده یا بشود که ناظر به افرادی است که حقوق وظیفه دریافت مینمودهاند یا دریافت نمـیداشتهاند و قید دیگـر نداشتن شوهر و شغل است که ناظر بحال است نه گذشته و بدین معنی است که هرگاه این شرایط جمع شـده وی حـق دریافت دارد. اعـم از اینکه قبلاً این حقوق را بلحاظ نداشتن یکی از شروط همچون شوهر یا شغل دریافت مینموده یا دریافت نمینموده است و اکنون که شاکیه شوهر خود را که متکفل نفقهاش بوده بواسطه طلاق از دست داده است مستحق دریافت حقوق وظیفه پدرش میباشد. فلذا شکایت وی وارد تشخیص و حکم به ورود آن و الزام سازمان بازنشستگی به پرداخت حقوق وظیفه شاکی از تاریخ اتمام عده طلاق صادر میگردد.
ب ـ2) شعبه هشتم تجدیدنظر در رسیدگی به پرونده کلاسه ت8/81/1009 موضوع تقاضای تجدیدنظر سازمان بازنشستگی کشوری به خواسته تجدیدنظر در دادنامه شماره 1770 مورخ 17/7/1381 شعبه دهم به شرح دادنامه شماره 680 مورخ 5/12/1381 چنین رای صادر نموده است، با توجه به محتویات پرونده نظر به اینکه از طرف تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه تجدیدنظر خواسته اعتراض موجه و موثری بهعمل نیامده و با بررسی سوابق امر بر کیفیت رسیدگی و اعمال مقررات نیز ایراد و اشکالی که فسخ دادنامه بدوی را ایجاب نماید مشهود نیست بنابراین با رد تجدیدنظر خواهی دادنامه بدوی عیناً تایید و استوار میگردد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسـای شعب بدوی و روسـا ومستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
با عنایت به ماده واحده اصلاح تبصره 2 قانون اجازه پرداخت وظیفـه و مستمـری وراث کارمنـدان و بـرقراری حقوق وظیفه در مورد فرزندان و نوادگان اناث مصوب 1363 مجلس شورای اسلامی که از جمله شرط نداشتن شوهر علیالاطلاق به منظور برقراری حقوق وظیفه مورد تاکید قرار گرفته است و در ماده 9 آییننامه اجرایی ماده واحده مذکور حقوق وظیفه یا مستمری هر یک از وراث که از جمله بعلت تامین نفقه برقرار نشده یا قطع گردیده باشد و بـار دیگر شرایط لازم را احـراز نمایند از تاریخ تقاضـا قابل پرداخت اعلام شده که این امر نیز ظهور بر احراز عـدم تامین نفقه از جملـه بلحاظ نداشتن شوهـر در زمان تقاضا دارد. بنابراین محدود و مقید نمودن برقراری حقوق وظیفه یا مستمری صرفاً به شرط احراز نداشتن شوهر در زمان فوت مورث مخالف عموم و اطلاق حکـم قانونگذار و منصرف از مورد بنظر میرسد در نتیجه دادنامه شماره 680 مورخ 5/12/1381 شعبه هشتم تجدیدنظـر دیوان عدالت اداری در مقـام تایید دادنامه بدوی در حدی که متضمن این معنی میباشد موافق اصـول و موازین قانونـی تشخیص داده میشود. این رای وفق قسمت اخیر ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری بـرای شعب دیـوان و سایر مراجـع مربوط در مـوارد مشابه لازمالاتباع است.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
