کلاسه پرونده: 124/79
شاکی: رییس کل دیوان عدالت اداری و غیره
موضوع: ابطال ماده 21 و صدر ماده 22 از آییننامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 10/2/1365
تاریخ رای :یکشنبه 8 دی 1381
شماره دادنامه: 362
مقدمه: شاکی طی شکایتنامه تقدیمی اعلام داشتهاند،الف) برای تادیه مونه موقوفه هیچگونه قید و شرطی اعم از اینکه عرصتاً یا اعیاناً وقف شده باشد یا نه در توقیع و سایر منابع وجود ندارد و حال اینکه آییننامه مذکور موقوفه را مقید به وقفیت عرصه و اعیان کرده است و نتیجتاً موقوفات فاقد اعیان خارج از شمول آن خواهند بود.ب) در توقیع بقیه دخل پس از کسر خراج و مونه برای موقوف علیه اختصاص یافته ولی در آییننامه 20% آن به عنوان ذخیره عمرانی کسر و نگهداری می‌شود اگر چه موقوفه نیاز بالفعل به تعمیر نداشته باشد.ج) اگر واقف ذخیره عمرانی از درآمد موقوفه را شرط نکرده باشد کسر کردن 20% درآمد و ذخیره کردن آن مغایر با جعل واقف و مخالف شرع است.د) رقبه موقوفه خارج از دو حالت نیست یا به تعمیر نیازمند است که در این حالت محدود کردن مخارج تعمیر به 20% مجموع درآمد خلاف شرع است و یا نیازی به تعمیر ندارد. در این حالت نیز کسر 20% از مجموع درآمد موقوفه موجب اجراء نشدن نیات خیر واقف در جهات مندرجه در وقفنامه می‌شود.پس مفاد مدلول مادتین ماده 21 و صدر ماده 22 آییننامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوبه 1365/2/10 مخالف شرع بوده است و تقاضای ابطال آنها را دارد.دبیر محترم شورای نگهبان در خصوص ادعای خلاف شرع بودن مورد شکایت طی نامه شماره 2067/30/81 مورخ 1381/9/25 اعلام داشتهاند، موضوع ماده 21 و صدر ماده 22 آییننامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 1365/2/10 در جلسه فقهاء محترم شورای نگهبان مطرح شد که نظر فقهاء به شرح زیر اعلام می‌گردد.«اطلاق ماده 21 آییننامه اجرایی که تجویز بلکه الزام به اخذ 20% از درآمد موقوفات و ذخیره آن می‌کند نسبت به موردی که فعلاً موقوفه نیاز به تعمیر ندارد و تعمیر آن به واسطه درآمد سال بعد و یا از هر راه دیگر مانند وام گرفتن امکان دارد خلاف شرع است.»هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به‌صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
با عنایت به اینکه ماده 21 آییننامه اجرایی قانون تشکیلات و اختیارات سازمان اوقاف و امور خیریه مصوب 1365/2/10 هیات وزیران به شرح نظریه شماره 2067/30/81 مورخ 1381/9/25 فقهای محترم شورای نگهبان خلاف شرع شناخته شده است و نظر به اینکه مفاد ماده 22 آییننامه مزبور ناظر به ماده 21 فوقالذکر و تابع مدلول آن میباشد، بنابراین به استناد قسمت اول ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری حکم به ابطال دو ماده فوقالذکر صادر می‌شود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
