کلاسه پرونده: 99/79
شاکی: آقای عارف میرکی مقدم
موضوع: ابطال ماده یک آیین‌نامه اصلاحی آیین‌نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب 16/7/1373 وزیر جهاد سازندگی
تاریخ رای: یکشنبه 5 خرداد 1381
شماره دادنامه: 83
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، نظر به اینکه ماده یک و بندهای یک و 2 آیین‌نامه اصلاحی، آیین‌نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده 56 قانون حفاظت از جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب 1373/7/16 وزیر جهاد مغایر قانون مصوب 1376/6/22 مجلس شورای اسلامی می‌باشد لذا تقاضای ابطال آیین‌نامه موصوف را به منظور فراهم شدن امکان تسلیم اعتراض نامه راساً توسط اینجانب به کمیسیون ماده واحده را دارم. جهت مزید استحضار در سال 1369 یک قطعه زمین کشاورزی به مساحت تقریبی پنج هزار مترمربع از زارع صاحب نسق خریداری نمودم. پس از سال‌ها درگیری با معارضین و اثبات حقانیت مالکیت اینجانب بر قطعه زمین مورد نظر از طریق مراجع صالحه قضایی و رسیدن نوبت در اداره ثبت و انجام کلیه کارهای مقدماتی در آخرین استعلام از اداره منابع طبیعی قطعه زمین موصوف را مرتع و جزو اراضی دولتی قلمداد نمود به استناد قانون معترض یا ذینفع می‌تواند اعتراض خود را به کمیسیون ماده واحده تسلیم نماید ولی دبیرخانه کمیسیون از تحویل گرفتن اعتراض اینجانب امتناع و در توجیه عمل خود به آیین‌نامه اصلاحی صدرالذکر استناد می‌نماید و این در حالی است که قانون مصوب 1367/6/22 این حق را به ذینفع داده که راساً تقاضای اعتراض نماید.مدیر کل دفتر حقوقی و بازرسی سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره4/18/346 مورخ 1381/2/10 اعلام داشته‌اند، ماده یک آیین‌نامه اصلاحی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی صرفاً در مقام بیان تعاریف و اصطلاحات مذکور در قانون (شامل زارعین صاحب اراضی نسقی، مالکین، صاحبان باغات و تاسیسات و باغ) می‌باشد و به هیچ عنوان در مقام بیان حکم نمی‌باشد تا اساساً شایبه تخالف و تعارض با قانون بوجود آید.مصادیق مذکور در ماده یک آیین‌نامه عیناً در صدر ماده واحده قانون ذکر گردیده و از این حیث نه زاید بر قانون است و نه در تعارض با آن و به هر حال مشخص نشده که چه تعارضی فیمابین آیین‌نامه و قانون وجود دارد.هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به‌صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
الف) نظر به اینکه مفاد بند یک ماده یک آیین‌نامه اصلاحی آیین‌نامه اجرایی قانون تعیین تکلیف اراضی اختلافی موضوع اجرای ماده56 قانون جنگل‌ها و مراتع کشور مشعر بر تعریف زارع صاحب اراضی نسقی بر اساس قوانین و مقررات اصلاحات ارضی و یا آمارهای مربوط مبتنی بر حکم قانونگذار می‌باشد و متضمن وضع قاعده آمره مستقلی نیست بنابراین مغایرتی با قانون ندارد. ب) با عنایت به اینکه تعیین اسناد و مدارک و ضوابط معتبر در تشخیص مالکیت اشخاص نسبت به اموال غیرمنقول در مراجع رسمی منوط به نص قانون و حکم مراجع قضایی ذیصلاح است بنابراین بند 2 ماده یک آیین‌نامه فوق‌الاشعار که متضمن تعیین مستندات مثبت مالکیت و حصر اعتبار احکام قطعی محاکم قضایی در خصوص تایید مالکیت اشخاص در تاریخ تصویب قانون ملی شدن جنگل‌ها است خارج از حدود اختیارات قوه مجریه در وضع مقررات دولتی تشخیص داده می‌شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
