کلاسه پرونده: 63/80
شماره دادنامه: 435
تاریخ رای: یکشنبه 19 اسفند 1380
شاکی: کانون کارکنان بازنشسته سازمان تامین اجتماعی
موضوع: ابطال بند 3-1 بخشنامه شماره 25 مستمری‌ها سازمان تامین اجتماعی
مقدمه: شاکی طی دادخواست و لایحه تکمیلی آن اعلام داشته‌اند، در اجرای مصوبه شماره 77076ت19221 مورخ 1376/11/25 هیات وزیران، سازمان تامین اجتماعی بخشنامه شماره 25 مستمری‌ها را برای ترمیم حقوق بازنشستگان صادر نموده است که در بند 3-1 بخشنامه فرمولی را برای محاسبه منظور نموده است. در ذیل فرمول قید شده در ملاک محاسبه حداکثر و حداقل مستمری در رابطه فوق جدول پیوست می‌باشد و واحدهای اجرایی موظفند صرفاً براساس جدول مذکور اقدام نمایند. مبلغ حداکثر مستمری طبق جدول در مخرج کسر فرمول مربوط باید از ارقام ستون میزان حداکثر مستمری جدول پیوست بخشنامه 25 استفاده شود، ارقام این ستون از سال 1361 تا سال 1369 مبلغ 000/120 ریال قید شده و بنا به دلایل زیر خلاف قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی است. 1.طبق ماده واحده قانون راجع به تعیین حداکثر حقوق وظیفه بازنشستگی کارکنان دولت و مشمولین قانون تامین اجتماعی مصوب 1361/3/30 که مقرر می‌دارد «… حداکثر حقوق بازنشستگی … نمی‌تواند از حداکثر حقوق مقرر در آخرین پایه گروه 12 جدول ماده 32 قانون استخدام کشوری و اصلاحات و تغییرات بعدی آن تجاوز نماید» حداکثر مستمری برای سال‌های 61 تا 69 طبق مقررات این قانون که ذیلاً اشاره می‌شود مبلغ 86300 ریال می‌گردد که در جدول ضمیمه بخشنامه مذکور خلاف این قانون مبلغ 120000 ریال منظور شده است. 2.طبق جدول موضوع ماده 32 قانون استخدام کشوری قبل از اصلاحات سال 1367 حداکثر حقوق مقرر در آخرین پایه گروه 12 که پایه 13 بوده براساس عدد 863 و ضریب سال مربوط (100ریال) محاسبه که برابر 86300 ریال می‌گردد. 3.چون مصوبه 1367/2/10 شورای حقوق و دستمزد اصلاحات و تغییرات بعدی ماده 2 قانون استخدام کشوری را انجام داده و حداکثر حقوق را در پایه 14 گروه 12 تعیین و عدد آن (900) گردیده که ضریب سال مربوط (100ریال) به مبلغ حداکثر 000/90 ریال شده به همین جهت سازمان تامین اجتماعی هم نیز در بخشنامه 580 فنی همین مراتب را لحاظ و از 1367/2/20 حداکثر را از مبلغ 86300 ریال به مبلغ 000/90 ریال افزایش داده است. 4.به موجب ماده 4 قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه مصوب 1368/12/13 که مقرر می‌دارد «حداکثر حقوق بازنشستگی و… موضوع قانون راجع به حداکثر حقوق بازنشستگی مصوب خرداد سال 1361 معادل (چهارسوم) و حداقل آن معادل (دو پنجم) بالاترین رقم جدول حقوق موضوع ماده 32 قانون استخدام کشوری تعیین می‌شود» بدین ترتیب از 1369/1/1 این حداکثر (چهارسوم) مبلغ000/90 ریال یعنی 000/120 ریال می‌گردد.به همین دلیل سازمان تامین اجتماعی در بخشنامه 3 مستمری‌های خود این حداکثر را مبلغ 120000 ریال اعلام نموده است. بنا به مراتب ملاحظه می‌گردد بخشنامه شماره 25 مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی و جدول ضمیمه آن خلاف قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی است که در آنها می‌بایست وفق قانون از 1361/3/30 تا 1367/2/10 بر مبنای حداکثر مبلغ 86300 ریال و از 1367/2/10 لغایت اسفند 68 مبلغ 90000ریال مورد محاسبه قرار گیرد که این امر در جدول ضمیمه بخشنامه 25 در فاصله سال‌های 61 تا 69 کلاً مبلغ 120000 ریال که خلاف قانون می‌باشد درج لذا درخواست ابطال بخشنامه مذکور را می‌نماید.معاون حقوقی و امور مجلس سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 29835/د/7100 مورخ 1380/8/23 اعلام داشته‌اند، ادعای مغایرت قانونی فرمول مندرج در بند3-1 بخشنامه بنا به جهات ذیل مردود می‌باشد، منظور از قسمت «حداکثر مستمری» طبق جدول برخلاف تصور شکات «مستمری پرداختی» نبوده است، بلکه مراد از آن «حداکثر مستمری استحقاقی» بوده است. مستحضراند که قبل از سال 1361 و پیش از تصویب قانون راجع به تعیین حداکثر حقوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان دولت و مشمولین قانون تامین اجتماعی مصوب 1361، میزان مستمری استحقاقی برای مشمولین قانون تامین اجتماعی همانا رقم 120000 بوده و البته رقم یاد شده بیش از میزان مستمری در نظرگرفته شده برای مشمولین قانون استخدام کشوری بوده است. با این حال این سازمان صرفاً به دلیل تصویب قانون اخیرالذکر و در اجرای قانون یاد شده از پرداخت میزان مستمری استحقاقی به مشمولین خود موقتاً خودداری می‌کرده است.از آنجایی که بخشنامه معترض‌عنه در اجرای تصویب‌نامه شماره 77076ت19221 مورخ 1376/11/25 هیات وزیران صادر شده است و اختیار روش و نحوه محاسبه ترمیم مستمری‌ها به دلالت تبصره بند 1 آن به هیات مدیره سازمان تامین اجتماعی واگذار شده است و هیات مدیره نیز با در نظر گرفتن اعتبار محدود (سیصد و چهل میلیاردریال) و منافع کلیه مستمری بگیرها و نه قشر یا گروه خاصی مثلاً بازنشستگان با ابتکار ضوابطی اعتبار مذکور را میان کلیه آنها توزیع و تقسیم کرده است و از آنجایی که ادعای مغایرت قانونی از سوی شاکی ناشی از عدم وقوف بر تفاوت موجود میان میزان «حداکثر مستمری استحقاقی» با «میزان مستمری پرداختی» می‌باشد و درج رقم 12000ریال در ستون میزان مستمری به هیچ وجه به معنای پرداخت رقم فوق در سال‌های 1361 به بعد به مشمولان تامین اجتماعی نمی‌باشد لذا تقاضای رد شکایت آنان را دارد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
مفاد بند یک تصویب‌نامه شماره 77076ت19221 مورخ 1376/11/25 هیات وزیران که در اجرای ماده 96 قانون تامین اجتماعی مصوب 1354 و به منظور ترمیم حقوق مستمری بگیران مشمول قانون مزبور به تصویب رسیده به شرح تبصره ذیل آن متضمن تخصیص مبلغ سیصد و چهل میلیارد ریال اعتبار و الزام سازمان تامین اجتماعی به اتخاذ روش محاسبه‌ای متناسب با سقف اعتبار مذکور است. بنابه جهات فوق‌الذکر و این‌که عوامل مربوط به نحوه احتساب میزان مستمری به شرح بند 3-1 بخشنامه شماره 25 مستمری‌ها مبتنی بر مدلول مصوبه هیات وزیران و رعایت سقف اعتبار مربوط می‌باشد، بخشنامه مزبور در قسمت مورد اعتراض مغایرتی با حکم مقرر در ماده واحده قانن راجع به تعیین حداکثر حقوق بازنشستگی و وظیفه کارکنان دولت و مشمولین قانون تامین اجتماعی مصوب 1361/3/30 ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
