کلاسه پرونده: 192/80
شماره دادنامه: 351
تاریخ رای:ی کشنبه 7 بهمن 1380
شاکی: آقای علی زمانی
موضوع: ابطال ماده 2 آیین‌نامه نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی به آزادگان
مقدمه: شاکی طی شکایتنامه تقدیمی اعلام داشته است، ماده 19 قانون حمایت از آزادگان (اسرای آزاد شده) بعد از ورود به کشور مصوب 1368 وزارت امور اقتصادی و دارایی را مکلف میدارد به آزادگانی که با مشکلات مالیاتی مواجه هستند معافیتی با تخفیف 50% مالیاتی اعطاء نماید. لیکن هیات وزیران در جلسه مورخ 8/8/70 در اجرای مواد 17 و 19 و 20 قانون حمایت از آزادگان آییننامهای مبنی بر نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی را تصویب نموده که در ماده 2 این آیین‌نامه ذکر شده که هر یک از آزادگان از پرداخت 50% کل بدهی مالیاتی خود مربوط به سال آزادی و سال‌های قبل از آن معاف می‌باشد. در صورتی که آزاده با مشکلات مالی مواجه باشد و تشخیص آن هم با ممیز کل مالیاتی ذیربط می‌باشد از این اعطای قانونی بهرهمند گردد.در حالی که طبق ماده 19 قانون اعطای تسهیلات برای آزادگان وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است به آزادگانی که با مشکلات مالیاتی مواجه هستند معافیتی با تخفیف 50% مالیاتی اعطاء نماید. این آیین‌نامه با اصل قانون مغایرت داشته چرا که مطابق آیین‌نامه هیات وزیران معافیت مالیاتی را منوط به مشکل مالی دانسته است. با عنایت به مراتب مذکور ابطال ماده 2 آیین‌نامه فوقالذکر مورد تقاضا است.معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 36698 مورخ 6/9/80 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 6028-4/30 مورخ 1380/8/7 وزارت امور اقتصادی و دارایی و شماره 10532/11/سآ مورخ 1380/8/14 ستاد رسیدگی به امور آزادگان نموده است.1.در نامه رییس شورای عالی مالیاتی آمده است، اصولاً شخصی که مشکل مالیاتی دارد طبعاً با مشکل مالی نیز مواجه است و بالعکس. از سوی دیگر با تدقیق در مندرجات ماده 2 آیین‌نامه یاد شده مشاهده میشود که مفاد آن حتی متضمن تسهیلات بیشتر و مساعدتری نیز نسبت به آزادگان عزیز بوده به‌طوری که نسبت به بدهی مالیاتی سال آزادی و سال‌های قبل از آزادی آنان معافیت مالیاتی مربوطه بدون لزوم احراز شرط (مشکل مالی یا مالیاتی آنها) برقرار بوده که منطبق با ماده 19 مذکور است و صرفاً در خصوص مالیات سال‌های بعد از آزادی، احراز شرط مذکور (مشکل مالی یا مالیاتی) پیشبینی و وضع شده است. بنا به مراتب فوق مغایرتی بین ماده 2 آیین‌نامه یاد شده با ماده 19 قانون مذکور استنباط نمیشود.2.معاون طرح و برنامه ستاد رسیدگی به امور آزادگان نیز در خصوص شکایت مذکور اعلام نموده است، ماده 19 از جمله مواد صریح قانون حمایت از آزادگان است که وزارت امور اقتصادی و دارایی را مکلف به اعمال معافیت با تخفیف (نه تا تخفیف) 50% مالیاتی نموده و از آنجایی که برای سهولت اجراء آن اقدام به تدوین آیین‌نامه اجرایی گردیده نمیبایست اصل و روح قانون را مورد سوال و تغییر قرار میداد.به نظر میرسد تاکنون در اجرای این ماده کوتاهی گردیده است و مشکلات مالیاتی در ماده مذکور در آیین‌نامه به مشکلات مالی تغییر شکل یافته که این امر نیز به نوبه خود سبب بروز مشکلات جهت آزادگان عزیز گردیده است. لذا ضمن تایید درخواست آزاده مذکور پیشنهاد حذف ماده 2 آیین‌نامه نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی به آزادگان مصوب 1370/8/8 به دلیل مخالفت با ماده 19 قانون حمایت از آزادگان مصوب 1368/9/13 مجلس شورای اسلامی را دارد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
حکم مقرر در ماده 19 قانون حمایت از آزادگان بعد از ورود به کشور مصوب 1368 مصرح در اعمال معافیت با تخفیف 50% مالیاتی درباره آزادگانی است که با مشکلات مالیاتی مواجه هستند. نظر به تمایز معانی و مفاهیم مشکلات مالیاتی ومشکلات مالی در لفظ و اصطلاح ماده 2 آیین‌نامه نحوه اعطای تخفیف‌های مالیاتی به آزادگان از جهت این‌که اعمال حکم مقرر در ماده 19 قانون فوقالذکر را به جای مشکلات مالیاتی منوط به وجود مشکلات مالی آزادگان اعلام داشته است مغایر هدف و حکم مقنن تشخیص داده میشود به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری به جهت مذکور ابطال میشود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
