کلاسه پرونده: 451.79 و 167.80
شماره دادنامه 291 – 292
تاریخ: 4 آذر 1380
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای محمدرضا شایق
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون اعطای مدرک کارشناسی و بالاتر به حافظان کل قرآن مجید
مقدمه: شاکی طی دادخواستهای تقدیمی اعلام داشته است، در تبصره 2 ماده واحده قانون اعطای مدرک کارشناسی و بالاتر به حافظان کل قرآن مجید‌چنین آمده است. «حافظانی که مدرک رسمی کارشناسی علوم قرآنی را دارا هستند و از مزایای این قانون استفاده نکرده‌اند می‌توانند در آزمون ویژه‌ای که‌برای کلیه دروس کارشناسی ارشد مصوب رشته علوم قرآنی برگزار می‌گردد شرکت نمایند و در صورت موفقیت پس از ارایه یک رساله تحقیقی در علوم‌قرآنی مدرک رسمی کارشناسی ارشد به آنها داده می‌شود.» نص قانون مذکور صراحت دارد که حافظ قرآن بعد از قبولی در آزمون مذکور و امتحان حفظ‌قرآن فقط باید یک رساله تحقیقی بنویسند و لاغیر و این فراز از ماده 2 آیین‌نامه هیات وزیران که می‌گوید «در صورت کسب موفقیت در گذراندن‌واحدهای مربوطه…» تعارض بین با تبصره 2 ماده واحده قانون فوق الذکر دارد و ابطال آن مورد تقاضا است. قایم مقام معاونت حقوقی و امور مجلس‌رییس جمهور در پاسخ به شکایات مذکور طی نامه شماره 31514 مورخ 1380.8.21 اعلام داشته‌اند، مقصود هیات دولت در ماده (2) آیین‌نامه‌اجرایی موضوع تصویب نامه شماره .73574ت18921هـ مورخ 1376.11.7 این نبوده است که حافظان یاد شده هم در آزمون شرکت نمایند هم کلیه‌واحدها را طی نمایند و هم یک رساله تحقیقی بدهند زیرا در غیراین صورت وضع قانون اعطای مدرک کارشناسی و بالاتر به حافظان کل قرآن مجید‌موردی نداشت. معهذا چنانکه عبارتهای تنظیمی ماده (2) از نظر هیات عمومی دیوان عدالت اداری کافی به مقصود دولت نباشد قطعاً اصلاح لازم‌معمول خواهد شد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دری نجف آبادی و با حضور روسای شعب‌بدوی و روساء و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای‌می‌نماید.
رای هیات عمومی
به صراحت تبصره 2 ماده واحده قانون اعطاء مدرک کارشناسی و بالاتر به حافظان کل قرآن مجید مصوب 1375.2.16 اعطاء مدرک تحصیلی‌کارشناسی ارشد به مشمولان قانون مذکور منوط به تحقق و اجتماع دو شرط موفقیت آنان در آزمون ویژه کلیه دروس کارشناسی ارشد مصوب رشته‌علوم قرآنی و ارایه یک رساله تحقیقی در علوم قرآنی شده است. نظر به اینکه سیاق عبارات ماده 2 آیین‌نامه اجرایی قانون فوق الاشعار مفهم ضرورت‌گذراندن واحدهای مربوط پس از موفقیت در آزمون مزبور و در نتیجه موجب افزایش شرایط مقرر در قانون می‌باشد، بنابراین ماده 2 آیین‌نامه اجرایی‌مورد اعتراض به جهت فوق الذکر مغایر قانون تشخیص داده می‌شود و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌گردد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – قربانعلی دری نجف آبادی
