کلاسه پرونده: 79/238و80/12
شماره دادنامه: 142-143
تاریخ رای :یکشنبه 31 تیر 1380
شاکی: آقای ابوالفضل مجدحیدرآبادی و آقای علینقی راهچمندی
موضوع: ابطال بخشنامه شماره 5294 مورخ 20/3/1357 و 2600 مورخ 20/2/1361 معاون فنی و بهرهبرداری راه‌آهن
مقدمه: شکات طی دادخواست‌های تقدیمی اعلام داشته‌اند، براساس بند 2 دستورالعمل شماره 5294 مورخ 1361/2/20 ساعات کار لکوموتیوران 14 ساعت کار مداوم تعیین گردید و براساس بند 3 همین دستورالعمل اگر پس از 12 ساعت کار مداوم اظهار خستگی نماید بعد از چهار ساعت استراحت در طول خط ملزم به ادامه خدمت و حمل قطار می‌باشد. آیا محل مناسب استراحت در تمامی طول خط وجود دارد؟ حفظ و حراست لکوموتیو در زمان استراحت را چه کسی عهدهدار است؟ براساس بند 5 دستورالعمل 5294 مورخ 1357/3/20 بعد از پایان 12 ساعت کار مداوم ملزم به استراحت به مدت 6 ساعت در خوابگاه است با توجه به بهداشت روانی کار لکوموتیورانی و توان روحی و جسمی انسان و سختی کار این شغل در طول 24 ساعت شبانه روز چند ساعت میتوان استفاده خدمتی کرد؟دستورالعمل‌های فوق مغایر با مفاد ماده واحده لایحه قانونی یکسان شدن ساعات کار کارمندان و کارگران در سراسر کشور و میزان آن مصوب 1359/4/23 شورای انقلاب می‌باشد. بنا به مراتب خواهشمند است نسبت به لغو دستورالعمل‌های فوق و اجرای بندهای 1 و2 ماده واحده 1359/4/23 «44 ساعت کار در هفته» اقدام فرمایید.مدیرکل دفتر حقوقی راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 4798/7 مورخ 1379/10/28 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 18300 مورخ 1379/10/21 معاون بهرهبرداری و سیر و حرکت راه آهن نموده است. در نامه مزبور آمده است:1. محدودیت 12 ساعت کار روزانه مربوط به قانون کار و کارگران تابع این قانون بوده که به دلیل طبیعت کار سیر و حرکت راه آهن و عدم شمول قانون کار بر پرسنل سیر و حرکت راه آهن نظیر لکوموتیوران و رییس قطار و مانند آنها که تابع آیین‌نامه خاص اسخدامی شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت می‌باشد در سازمان‌های دیگر مانند هواپیمایی و کشتیرانی و غیره به جای 8 ساعت کار و 16 ساعت استراحت، 12 ساعت کار و 24 ساعت استراحت پیشبینی گردیده است.البته همواره سعی می‌گردد که ساعت کار این‌گونه مامورین به حداقل ممکن کاهش یابد، مثلاً در قطارهای مسافری که مدت سیر رفت و برگشت آنها تا 40 ساعت به‌طور می‌انجامد با 2 دسته مامور اعزام می‌گردند و در ایستگاه مقصد حدود 6 ساعت می‌باشد و این استراحت چه در قطار و چه در مقصد اضافه بر استراحت قانونی محل سکونت مامورین می‌باشد که معمولاً 24 ساعت از ساعت ورود به مبدا حرکت (محل سکونت مامور) است و برای قطارهای باری نیز که معمولاً ساعات کار مداوم مامورین قطار تابع شرایط ترافیک قطارهای باری و مسافری است در صورت خستگی هر یک از مامورین قطار با مخابره تلفنگرام یکی از مامورین، رفع خستگی آنها و اعلام آمادگی برای ادامه مسیر قطار در ایستگاه متوقف می‌گردد.2. منظور از استراحت در طول سرویس کاری در قطارهای باری خوابیدن مامور نبوده بلکه به معنی استراحت و خودداری از انجام کار می‌باشد و برای این منظور در تمام طول خطوط راه آهن مامورین قطارهای باری می‌توانند در ساختمان ایستگاه‌ها چند ساعت مورد نظر را به استراحت بپردازند.3. طبق دستورالعمل صادره لکوموتیوران و کمک لکوموتیوران می‌توانند لکوموتیو را در هنگام استراحت تحویل مسیول وقت ترافیک ایستگاه نماید و ترک لکوموتیو در صورت تحویل آن به مسیول مذکور بلامانع می‌باشد.4. بابت مدت خدمت و استراحت ماموررین قطار و ایستگاه‌های بین راه چه در قطارهای مسافری و چه در قطارهای باری براساس قانون استخدام کشوری فوق‌العاده کیلومتراژ و پاداش کیلومتراژ پرداخت می‌گردد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به این‌که تنظیم و تنسیق امور اداری و اجرایی به منظور حسن گردشکار و ارایه خدمات عمومی به نحو مطلوب از جمله تعیین ساعات کار کارکنان دولت با توجه به ماهیت و طبیعت وظایف و مسیولیت‌های محوله و با رعایت ضوابط و مقررات مربوط در زمره تکالیف و اختیارات واحدهای دولتی قرار دارد، بخشنامههای مورد اعتراض در باب تعیین ساعات اشتغال به خدمت کارکنان قطارهای باری و مسافربری مغایرتی با قانون ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
