کلاسه پرونده: 289/78
شماره دادنامه: 256
تاریخ رای: یکشنبه 6 آذر 1379
شاکی: آقای عباس کهندلشیرازی
موضوع: ابطال ماده 9 آیین‌نامه اجرایی بند 3 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 3/11/1366
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، به موجب بند 3 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 مجلس شورای اسلامی موقوفات عام مطابق شرایطی از پرداخت مالیات معاف می‌باشد، و تنها شرط استفاده از این معافیت را گواهی سازمان اوقاف نسبت به درآمد و هزینه موقوفه بوده و آنچه از این قانون مستفاد میگردد و به اصطلاح روح قانون است، معافیت موقوفات عام از پرداخت مالیات می‌باشد. ولی ملاحظه میشود که ماده 9 آیین‌نامه اجرایی قانون مذکور مصوب 1368/3/27 با اضافه کردن قید زمان شرط استفاده از معافیت مالیاتی موقوفات عام را تسلیم مفاصا حساب به دارایی در محدوده زمانی خاص منظور کرده است که در صورت عدم تحویل مفاصا حساب در موعد تعیین شده به دارایی علیرغم رعایت شروط صریح مندرج در قانون عملاً موقوفه از معافیت مالیاتی محروم میگردد که به نظر میرسد تهیه کنندگان آیین‌نامه مذکور در هنگام بررسی و تصویب، وضعیت خاص موقوفات را در نظر نگرفته و موقوفات عام را مانندموسسات مالی و انتفاعی تلقی کردهاند.با این توضیح ماده 9 آیین‌نامه مورد اشاره با قانون در تناقض بوده و موقوفات را از وصول به حقوق مسلم و قانونی محروم کرده است. تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر ابطال ماده 9 آیین‌نامه اجرایی بند 3 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 را دارم.معاون دفتر امور حقوقی دولت در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 28601 مورخ 1379/8/16 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 7470-91 مورخ 1379/6/5 مدیرکل دفتر حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارایی و نامه شماره 20904/794/5/30 مورخ 1379/5/29 معاون درآمدهای مالیاتی وزارتخانه مذکور نموده است. در نامه اخیر آمده است:اولاً، مقررات بند 3 و تبصرههای 2 و 3 و 5 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند ماه 1366 حاکی از آن است که علاوه بر شرط گواهی سازمان اوقاف و امور خیریه در مورد درآمد و هزینه موقوفات، شرایط دیگری از قبیل (رعایت موازین شرعی، صرف درآمدهای موقوفه برای امور تعیین شده در بند 3 مذکور، به مصرف رساندن درآمد موقوفه تا سه سال پس از انقضای سال مالی و رعایت شرایط و ترتیبات مقرر در آیین‌نامه اجرایی مربوطه در هر سال مالی) برای برخورداری موقوفات عام از معافیت مالیاتی، در قانون مالیات‌های مستقیم پیشبینی گردیده است.ثانیاً، از آن‌جا که مفاد ماده 9 آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره 4 ماده 2 قانون یاد شده و تبصرههای ذیل آن کلاً مرتبط با وظایف ادارات اوقاف و امور خیریه بوده و به موجب تبصره یک آن ماده تمدید مهلت صدور گواهی و تسلیم مفاصا حساب حسب تقاضای سازمان اوقاف و امور خیریه توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی پیشبینی شده است. با عنایت به این‌که نداشتن فرصت خود یکی از موارد تمدید مهلت برای سازمان اوقاف و امور خیریه می‌باشد، لذا ادعای شاکی از جهت کمبود فرصت سازمان مزبور منتفی است.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
با عنایت به تبصره 5 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب اسفند 1366 که مقرر داشته است «در هر سال مالی که شرایط و ترتیبات مقرر در این ماده و آیین‌نامه اجرایی آن رعایت نشود. معافیت مالیات مقرر نسبت به اشخاص مذکور در بندهای 3 و 4 و 5 این ماده برای آن سال جاری نبوده و درآمدهای سال مزبور آنها طبق مقررات مربوط مشمول مالیات خواهد بود.» و لزوم انجام مطلق تکالیف قانونی در ظرف زمان معین، ماده 9 آیین‌نامه اجرایی بند 3 ماده 2 قانون مالیات‌های مستقیم در باب تعلق مالیات به درآمد موقوفات عام در صورت عدم تسلیم صورتحساب درآمد و هزینههای موقوفه تا پایان خرداد ماه سال بعد مغایرتی با قانون ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – درّی نجف آبادی
