کلاسه پرونده: 34/76
شماره دادنامه: 121
تاریخ رای: یکشنبه 22 خرداد 1379
شاکی: آقای محمود فرجزاده
موضوع: ابطال دستورالعمل اجرایی تبدیل وضع کارکنان قوه قضاییه از اداری به قضایی
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، مطابق دستورالعمل اجرایی تبدیل وضع کارکنان قوه قضاییه از اداری به قضایی تمام اختیارات به دست سه نفر هیات منتخب از سوی ریاست قوه قضاییه سپرده شده که با تصمیمگیریهای غیر قانونی و نادعادلانه زحمت چندین ساله دانشگاهی را به باد فنا سپرده و دانشنامه ماخوذه را بلاتاثیر میسازد. تصویب این دستورالعمل بر خلاف اختیارات مصرحه در قانون اساسی است به علاوه اختیار مصرحه در قانون اساسی قانوناً قابل تفویض به دیگری نیست و همچنین تصویب آن بر خلاف حقوق مقرر در قانون استخدام کشوری و قانون استخدام قضات است لذا درخواست ابطال آن را مینماید.مستشار اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه قضاییه در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 2094/7 مورخ 1379/3/3 اعلام داشتهاند، سیر قانونی گزینش قضات اجمالاً به این شرح است:الف) ماده 8 از قانون تشکیلات قضایی مصوب 1335 اشعار میدارد، وزیر دادگستری میتواند از لیسانسیههای رشته قضایی دانشکده حقوقی و دکترهای حقوق که در وزارت دادگستری یا سایر وزارتخانهها هستند و پایه قضایی ندارند به خدمات قضایی دعوت نماید و از دعوت شدگان مطابق قانون استخدام قضات امتحان میشود.ب) مواد 1 و 2 قانون راجع به استخدام قضات مصوب فروردین 1343 با اصلاحات سال 1348 شرایط ورود به خدمت قضایی را چنین بر شمرده،: اتمام دوره کارآموزی. تعیین صلاحیت داوطلب برای ورود به کارآموزی. از طرق امتحان و مسابقه در دوره کارآموزی.پ) ماده 4 قانون فوقالاشعار سابقه پنج سال وکالت و پنج سال خدمت اداری کارمندان را به شرط قبول شدن آنان در امتحان خاص وزارت دادگستری و احراز صلاحیت موجب معافیت از کارآموزی قضایی میداند.ت) بند سوم اصل یکصدوپنجاهوهشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران استخدام قضات عادل را طبق قانون از وظایف رییس قوه قضاییه دانسته است.علیهذا با التفات به جهات مرقوم در قانون اساسی و قانون استخدام قضات و اصلاحات متعاقب این قانون شرایط امتحان مبتنی بر قانون شرط ورود به کار قضایی است لذا سابقه اداری کارمند با توجه به این‌که تجربه قضایی را در برندارد نمیتواند موجبی برای رعایت مواد 5 تا 9 این دستورالعمل که مخالف صریح قانون است و به صورت دلخواه اراده افراد سهگانه کمیسیون منتخب رییس پیشین قوه قضاییه را در اعمال ضوابطی معارض با قانون استخدام ممکن میسازد و موجب شود و ابطال این دستورالعمل موجب زوال تعرضات قانونی خواهد شد.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجتالاسلاموالمسلمین درینجفآبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات عمومی
نظر به این‌که استخدام قضات به حکم بند 3 اصل یکصدوپنجاهوهفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از اختیارات خاص قوه قضاییه است و وضع ضوابط مربوط به شرایط ورود به خدمت قضایی از لوازم اختیار مذکور محسوب میشود و از مقوله استخدام و انتصاب اشخاص به مناصب قضایی یا تبدیل وضعیت استخدامی کارکنان اداری به قضایی نیست بنابراین مفاد دستورالعمل مورد شکایت مغایرتی با قانون ندارد.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- درینجفآبادی
