کلاسه پرونده: 238/77
شماره دادنامه : 259
تاریخ رای: شنبه 8 اسفند 1377
شاکی: خانم فیروزه نیاکوثری
موضوع: ابطال بند 9 دستورالعمل اجرایی قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 12/2/75
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، به موجب ماده 13 قانون اصلاح موادی از قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1370 ماده‌ای به‌عنوان ماده 18 با 7 تبصره به قانون پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1367 الحاق می‌گردد که به موجب ماده مذکور اشخاصی که به‌عنوان دستیار تخصصی پذیرفته می‌شوند، بایستی تعهد محضری می‌سپردند که به میزان دو برابر طول دوره تخصصی مربوط در مناطق محروم و نیازمند کشور خدمت نمایند. در سال 1375 قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد. ماده یک این قانون مقرر می‌دارد کلیه افرادی که پس از 1367/4/1 فارغ‌التحصیل شده یا می‌شوند مکلفند حداکثر مدت 2 سال در مناطق مورد نیاز وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خدمت نمایند. یعنی مدت 5 سال به 2 سال تقلیل می‌یابد و به موجب ماده 17 قانون مذکور نیز کلیه قوانین مغایر با این قانون لغو اعلام می‌گردد. با توجه به این ماده، ماده 18 قانون مصوب سال 1370 که دوره طرح را دو برابر دوره تخصصی اعلام کرد، چون با ماده 14 قانون مصوب 1375 مغایرت دارد لغو شده است و در نتیجه تعهداتی که بر مبنای ماده 18 اخذ شده فقط در حدیکه با ماده 14 قانون مغایرت نداشته باشد معتبر است. متاسفانه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در بند 9 دستورالعمل اجرایی قانون مذکور اعلام داشته، دستیارانی که به استناد ماده 18 قانون اصلاح قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1370 الحاقی به قانون مصوب 1367 تعهد سپرده‌اند باید تعهدات خود را بر اساس اسناد تعهد ماخوذه انجام دهند. با توجه به مراتب مذکور درخواست ابطال بند 9 دستورالعمل اجرایی قانون اخیرالذکر را دارد. مدیرکل امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 4077/9/ف مورخ 1377/9/17 اعلام داشته‌اند، ماده 14 قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب سال 1375 ناظر به دستیاران سال‌های آتی است، زیرا در ماده به هنگام پذیرش دستیار تخصصی انشاء شده و حکمی راجع به دستیارانی که در گذشته در هنگام پذیرش تعهد ثبتی سپرده‌اند صادر ننموده است. لغو ماده 18 قانون مربوط به سال 1370 که موجب آثار قراردادی شده محتاج به نص صریح قانونی است و تصمیم وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی مبنی بر خدمت دستیاران پذیرفته شده بر اساس ماده 18 قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب سال 1370 قانونی به نظر می‌رسد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت‌الله موسوی تبریزی و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
با توجه با قابلیت اجراء قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1367 و مقررات اصلاحی و الحاقی آن مصوب سال 1370 و اعتبار تعهدات مربوط در قلمرو زمانی نفوذ و حاکمیت مقررات مذکور و این‌که مقررات قانون مربوط به خدمت پزشکان و پیراپزشکان مصوب 1375 از جمله ماده 14 آن نافی آثار و تعهدات مبتنی بر قوانین و مقررات سابق نیست، بند 9 دستورالعمل مورد اعتراض مغایر قانون تشخیص داده نمی‌شود.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – سید ابوالفضل موسوی تبریزی
