کلاسه پرونده: 89/77
شماره دادنامه: 104
تاریخ: 24 مرداد 1377
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: معاون وامور مجلس بنیاد شهید انقلاب اسلامی
موضوع شکایت وخواسته: اعلام تعارض آراء صادره از شعب 7 و 8 دیوان عدالت اداری
مقدمه: الف ـ شعبه هشتم در رسیدگی به پرونده کلاسه 619.73 موضوع شکایت خانم اعظم اصفهانی نژاد به طرفیت بنیاد شهید مرکز به خواسته برقراری حقوق ومستمری بشرح دادنامه شماره 518 مورخ 1374.7.26 چنین رای صادرنموده است، علاوه بر‌اینکه در عقد منقطع وجوب نفقه شرط نیست اصولاً با بذل مدت زوجه آزاد واز زوجیت شوهر خارج می‌شود، بنا به مراتب مذکور استحقاق شاکی به‌برقراری مستمری از تاریخی که قطع گردیده تصدیق وحکم به وارد بودن شکایت صادر می‌شود .
ب ـ شعبه هفتم در رسیدگی به پرونده کلاسه 751.76 موضوع شکایت آقای قاسم ملاعلی اکبری بطرفیت بنیاد شهیدانقلاب اسلامی به خواسته‌اعتراض به برقراری حقوق و مستمری برای خانم اعظم اصفهانی نژاد بشرح دادنامه شماره 1945 مورخ 1376.10.28 چنین رای صادر نموده است،نظر به اینکه خانم اعظم اصفهانی نژاد همسرشهید مرحوم افسر خلبان رضا ملاعلی اکبری پس از شهادت همسرش ازدواج کرده‌وبرابر بند الف از ماده164 قانون ارتش مصوب سال 1366 یکی از مستمری بگیران مشمول قانون ارتش همسر دایم شهید مادام که شوهر اختیار نکرده ویا اشتغال ندارد می‌باشد. ونظر به اینکه اختیار کردن شوهر اعم از ازدواج دایم یا غیر دایم همسر را از شمول این ماده قانونی خارج می‌سازد، بنابراین وبه جهات مرقوم با‌وارد دانستن اعتراض وشکایت شاکی رای به الزام بنیاد شهید انقلاب اسلامی به رعایت مفاد بند ماده 164 واعمال ماده 166 و 167 قانون ارتش‌جمهوری اسلامی ایران درباره پدر شهید وشاکی پرونده صادر می‌نماید.
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست آیت الله موسوی تبریزی وبا حضور روسای شعب دیوان تشکیل، وپس از بحث وبررسی‌وانجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
هدف قانون گذار از تثبیت حقوق مستمری واختصاص آن به وراث قانونی تحت تکفل مستخدم متوفی جلوگیری از استیصال وعسر و حرج آنان در امرار و معاش و تامین معیشت آنان است و نتیجتاً قطع مستمری همسر دایم مستخدم متوفی به جهت ازدواج منقطع که به صراحت ماده 1113 قانون‌مدنی فی حد ذاته موجد حق نفقه نیست جواز قانونی ندارد. مضافاً این که در جهت تجلیل از مقام والای شهداو تامین رفاه عایله تحت تکفل آنان در بند یک تبصره الحاقی به قانون استخدام جانبازان، اسرا وافراد خانواده های شهدا، جانبازان از کار افتاده، اسرا و مفقودالاثرهای انقلاب اسلامی و جنگ‌تحمیلی و…مصوب 75/9/7 تصریح گردیده است که ازدواج همسران شهدا موجب قطع حقوق و دریافتی‌های موضوع تبصره نخواهد بود، بنا به جهات‌فوق الذکر دادنامه شماره 518 مورخ 1374/7/26 شعبه هشتم دیوان مبنی بر تایید استحقاق همسر دایم شهید به دریافت مستمری قانونی موافق اصول و موازین قانونی تشخیص داده می‌شود. این رای باستناد قسمت آخر ماده20 قانون دیوان عدالت اداری، برای شعب دیوان و سایر مراجع ذیربط در‌موارد مشابه لازم الاتباع است.
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری – سید ابوالفضل موسوی تبریزی
